Publicaties, discussies, waarschuwingen. En ook mij bereikt regelmatig de vraag: wel of geen vaccin tegen corona? Ik heb er vannacht over liggen nadenken, omdat mij werd gevraagd om hierover een uitspraak te doen. En de eerste vraag die dan in mij opwelt is of ik deze vraag überhaupt kan, moet of wil beantwoorden. Ik herinner mij dat enige jaren geleden mij werd gevraagd om een artikel te schrijven over de vraag of het Halagisch-Joods wettelijk toegestaan is om te vliegen in een Boeing 737 MAX. Ik heb toen bedankt voor de eer omdat ik allereerst geen enkel verstand heb van vliegtuigen en ten tweede dit niet beschouw als een Halagische vraag. Maar, hoor ik u dan denken, de Halaga is toch niet beperkt tot religieuze onderwerpen. Jodendom is toch een manier van leven en de Halaga ‘bemoeit’ zich toch met al dat in het leven speelt. Klopt! De Talmoed, en dus het Jodendom, houdt zich bezig met alles dat zich in het leven kan voordoen. Van de wieg tot het graf, vierentwintig uur per dag. Voor de wieg en na het graf. En dus werd mij, als rabbijn=Joods jurist gevraagd wel of niet vliegen in een Boeing 737 MAX. Ik moest ook terugdenken aan weet-ik-hoe-lang-geleden toen ik nog ieder jaar aanwezig was bij het defilé in Wageningen ter herdenking aan de capitulatie. Nagenoeg alle aanwezigen waren militairen met hele waslijnen aan medailles. Daartussen zat ik dus met mijn zwarte hoed en zonder medaille. (Ik heb nog een keer in een poging om erbij te horen mijn twee medailles van de avondvierdaagse opgespeld, maar dat maakte weinig tot geen indruk!). Tijdens een van die bijeenkomsten zat ik naast een generaal met waslijn en op zijn revers stond te lezen: Pastor. Hoera dacht ik. Een collega, weliswaar van een andere denominatie, maar toch. Het bleek echter niet te kloppen, want toen ik hem aansprak bleek hij geen pastor te zijn, maar Pastor was zijn achternaam. Maar omdat wij in gesprek waren gekomen en het programma nog niet was begonnen wisselden we over en weer een en ander uit. Hij was, zo vertelde hij mij, gedetacheerd geweest bij de troepen van de Verenigde Naties in Libanon. En dus greep ik de kans aan en vroeg hem naar zijn mening over het wel of niet teruggeven van de ‘bezette gebieden’. Zijn antwoord was klip en klaar: strategisch bezien totaal onverantwoord! De Halaga geeft duidelijk aan dat als iemand ziek is hij dan naar de dokter moet gaan, omdat de dokter gespecialiseerd is in medicijnen. En als er een vraag is op het gebied van de strategie dan moet een strateeg benaderd worden. Dat er ook politieke aspecten kunnen spelen is een feit, maar primair hebben we het over strategie en dus veiligheid. De rabbijn kan in zicht komen als er raakvlakken zijn met de Halaga, maar ook hier is de eerste vraag de veiligheid. Hetzelfde antwoord gold voor het dilemma om wel of niet in een Boeing 737 MAX te stappen. Wat zeggen betrouwbare deskundigen. En als deskundigen duidelijk aangeven dat er een onverantwoord risico aan zit, dan is het duidelijk: bij twijfel niet inhalen. Idem ten aanzien van het corona vaccin. Momenteel is verreweg de meerderheid van artsen van mening dat er gevaccineerd moet worden. Natuurlijk zijn er ook medici die hun twijfels hebben, maar moet ik daarnaar luisteren? Er waren ook deskundigen die aangaven dat de Boeing 737 MAX wel veilig was. En er zullen ongetwijfeld ook strategen zijn die aangeven dat het strategisch wel te verdedigen valt als Israël de betwiste gebieden teruggeeft aan (ja, aan wie eigenlijk?). De vraag die ik dus eigenlijk moet beantwoorden is niet of het corona vaccin wel/niet schadelijk is, maar naar welke medicus ik moet luisteren.
Ik ben meer dan veertig jaar in de psychiatrie werkzaam geweest als geestelijk verzorger. Ik durf dus te beweren dat ik de wereld van de psychiatrie van binnenuit zeer goed ken. Ik was geen rabbijn die af en toe op bezoek kwam. Neen, ik was een deel van het Sinai Centrum, dat in het verre verleden nog gewoon genoemd werd zoals het was: Sinai Kliniek. (Overigens bestaan er ook geen patiënten meer, maar cliënten) Ik kan u een ding verzekeren. Als iemand goed gek wil worden moet hij zich door meerdere psychiaters tegelijkertijd laten behandelen. Natuurlijk mag ik, mits van tevoren aangekondigd, meerdere artsen een advies vragen en besluiten om de meerderheid te volgen. Stel er is sprake van een ingrijpende medische ingreep. Prima om dan drie deskundige artsen te raadplegen. Het zou helemaal mooi zijn om de drie deskundigen gezamenlijk te laten overleggen. Hun conclusie is dan dus ook het rabbinale advies. En wat als achteraf bezien de operatie toch is mislukt? Dan heb ik gehandeld zoals ik moest handelen en besef ik dat desondanks uiteindelijk alles van Boven komt. En wat als deskundige artsen aangeven dat ‘voltooid leven’ een goede zaak is? Gelijk de strateeg deskundig is op strategisch gebied, is de arts er om te genezen en pijn te bestrijden. Wel of niet ‘voltooid leven’ is een ethische vraag en dan verschijnt de rabbijn, de ethicus, ten tonele.
Het corona-vaccin? Een puur medisch gebeuren. En dus heb ik drie deskundige en, in mijn optiek, betrouwbare artsen benaderd. Ik wist niet van tevoren wat hun mening zou zijn. Zij zeiden eensluidend: wel vaccineren. En wat als zij vanwege voortschrijdend inzicht hun visie bijstellen? Dan zal ook de halaga tot een andere conclusie komen. De letterlijke vertaling van halaga is dan ook ‘beweging’. Dus wel of niet vaccineren? Vraag het s.v.p. niet aan mij maar aan uw betrouwbare (huis)arts en weet dat uiteindelijk alles van Boven komt, zowel corona alsook het vaccin.
Dit is een persoonlijk dagboek van de opperrabbijn en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.
Abonneer op het NIW
