De rode draad door dit NIW is het woord ‘thuis’.
De komende weken zijn een tijd van cocoonen, van familie en lichtjes die stralen in de duisternis. Het weer doet mee. Hoe grauwer – liefst met wat regen (of beter nog sneeuw) – hoe warmer het knusse binnengevoel. ‘Kaarsjesweer’ noem ik het, weer zoals het in deze tijd van het jaar hoort te zijn. En tijdens Chanoeka wordt het verwarmende kaarslicht, acht dagen lang, steeds sterker. De chanoekia is van een prachtige symboliek.
Het is een uitstekende tijd om even rustig voor het NIW te gaan zitten, met een mok warme chocolademelk of een glaasje glühwein, een latke of een soefgania. Voorin, zoals het hoort, het nieuws. Met deze week reacties op de nieuwe namenwand, waarover wij u in het vorige nummer, als eerste van de landelijke media, berichtten. De namenwand-megille laat een bittere smaak bij mij achter. Wat er ook tegen het initiatief valt in te brengen, je kunt niet anders dan diep respect hebben voor de moed, het doorzettings- én incasseringsvermogen van Jacques Grishaver, de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité. De bagger, de persoonlijke aanvallen en het chagrijn dat hij de afgelopen jaren over zich heen kreeg, waren beneden alle peil. Kwam de kritiek niet van ‘buitenaf’, dan wel van ‘binnenuit’. Natuurlijk, er zijn veel monumenten die herinneren aan de oorlog, ook aan de Shoa. En ja, er is een boeiend virtueel monument in de Hollandsche Schouwburg. Maar virtueel is heel iets anders dan fysiek, dan het letterlijk kunnen aanraken; je verliezen in de onafzienbare rij namen.
Grishaver liet zich niet uit het veld slaan. Ook niet toen hysterische omwonenden, geholpen door hare koninklijke hoogheid de weduwe Wolkers, effectief het eerste ontwerp voor het Wertheimpark torpedeerden. Maar Grishaver gaf niet op. Hij wist de wereldberoemde architect Libeskind ervan te overtuigen toch een tweede ontwerp te maken. Dat ligt er nu. Alleen conceptueel al is het geniaal. Alsof Libeskind heeft gedacht: Jullie wijzen het eerste af? Wacht maar. Ik kom met iets nog veel mooiers. Zo krijgt Mokum toch een echte Libeskind, vol symboliek en beladen schoonheid. Daarom vanaf deze plek een persoonlijke oproep: kunnen we stoppen met het chagrijn en nu collectief achter dit monument gaan staan? Want genoeg is genoeg.
Mede namens medewerkers en bestuur wens ik u een gloedvol Chanoeka.