Hamas’ wanhoopsoffensief

Door Bart Schut

Terreurbeweging Hamas lijkt de regering in Jeruzalem in het nauw te hebben gedreven met aanhoudende demonstraties aan de grens tussen Gaza en Israël, maar het opofferen van demonstranten lijkt het laatste middel dat de extremisten nog rest.

De woorden van Ismail Haniya logen er niet om, afgelopen maandag in Gaza. “Palestina en Jeruzalem zijn van ons,” riep de Hamasleider, staand voor de portretten van Gandhi, Mandela en Martin Luther King. “Wij zullen de muren van de blokkade doorbreken, de bezettingsentiteit verwijderen en naar heel Palestina terugkeren.” Haniya kondigde aan dat de protesten aan de grens zullen doorgaan tot 15 mei – de dag na Jom Haätsmaoet, Israëls onafhankelijkheidsviering – als de Palestijnen hun nakba (‘ramp’) in 1948 herdenken.

Er is niemand die ook maar een moment gelooft dat Hamas zal slagen in deze ambitieuze agenda, het is bekende retoriek van de islamitische terreurorganisatie die nooit het bestaansrecht van de Joodse staat heeft erkend. Maar de voortdurende demonstraties brengen de Israëlische regering wel degelijk in verlegenheid. Wellicht niet in eigen land, maar de beelden van tientallen doden, onder wie een journalist en verschillende tieners, en honderden gewonden onder de demonstranten hebben effect op de internationale gemeenschap. Ook een eerder gemaakte video van Israëlische scherpschutters die het doodschieten van een ongewapende Palestijn vieren en de opmerking van minister van Defensie Avigdor Lieberman dat er ‘geen onschuldigen zijn in Gaza’ helpen de Israëlische zaak niet; dan maakt het weinig uit dat zeker de helft van de gedode Palestijnen leden waren van Hamas of andere terreurorganisaties.

Menselijk schild
Aan de andere kant kunnen de woorden van Haniya en het middel dat Hamas nu kiest om Israël het vuur aan de schenen te leggen ook worden uitgelegd als een teken van zwakte. Militair lijken de extremisten geen vuist meer te kunnen maken. Raketbeschietingen vanuit Gaza zijn sporadisch en missen effect dankzij het succesvolle Iron Dome-afweersysteem. Ook dat andere middel dat Hamas gebruikte om terreuraanvallen op Israëlisch grondgebied uit te voeren, de tunnel, lijkt uitgewerkt – opnieuw dankzij de hightech van de IDF. En ten slotte is de terreurbeweging er niet in geslaagd de Israëlische Arabieren te overtuigen massaal aanslagen (met messen of auto’s) uit te voeren.

Dat Hamas nu grijpt naar ‘vreedzame’ middelen gaat volledig in tegen de cultuur van de organisatie en de vraag is hoelang gerekend kan worden op steun voor de protesten. Enerzijds onder de bevolking van Gaza zelf: hoe lang zullen de Gazanen zich blijven opofferen voor de onhaalbare ambities van Hamas? En anderzijds van de internationale gemeenschap, waar naast de kritiek op het volgens velen disproportionele geweld van de Israëli’s ook de wenkbrauwen worden gefronst over de tactiek van Hamas. Het was veelzeggend dat deze week de aanklager van het Internationale Strafhof in Den Haag, Fatou Bensouda, beide zijden waarschuwde. Dus ook Hamas, dat zij ervan beschuldigde burgers te gebruiken als menselijk schild.

‘Israëli’s hebben geen combinatie van Palestijnse en hakenkruisvlaggen nodig om aan het verleden herinnerd te worden’

Hakenkruisvlaggen
Veiligheidsexpert Eran Lerman benadrukte op de website van de American Jewish Committee (AJC) dat Israël geen keuze heeft dan de grens met Gaza koste wat het kost te verdedigen: “Als Israël er niet in slaagt een doorbraak [van de grens] te voorkomen, nu of als de provocaties in de aanloop naar 14 mei intensiveren, zou dat catastrofale gevolgen hebben. Israëli’s hebben geen combinatie van Palestijnse en hakenkruisvlaggen [die te zien was onder de demonstranten] nodig om aan het verleden herinnerd te worden. De noodzaak tot afschrikking moet altijd afgewogen worden tegen Israëls morele legitimiteit, maar deze balans kan niet ten koste gaan van een kibboets aan de grens die onder de voet wordt gelopen.”

Tegelijkertijd neemt de kans op een grootschalig conflict met Syrië, Hezbollah en Iran aan de Israëlische noordgrens verder toe, nu bekend is geworden dat Israëls luchtmacht, de IAF, bij een aanval op een luchtmachtbasis in de Syrische provincie Homs zeven Iraanse militairen, onder wie een kolonel van de Revolutionaire Garde, heeft gedood. Met de voortdurende onlusten aan de grens met Gaza lijkt het scenario van een tweefrontenoorlog voor Israël steeds realistischer.