Betogers van Time To Stand Up For Israel. Foto: Bart Schut
Soms vlamde zijn haat tegen alles wat Israëlisch, zionistisch of Joods is even op, maar echt vuurwerk leverde de komst van Dyab Abou Jahjah naar De Nieuwe Liefde niet op. Of zijn we inmiddels gewend geraakt aan pareltjes als: ‘De Joden de zee in drijven kunnen we niet meer’?
Het miezert voor de ingang van debatcentrum De Nieuwe Liefde aan de Amsterdamse Da Costakade, maar dat schrikt het dozijn demonstranten van Time To Stand Up For Israel niet af. Zij dragen Israëlische vlaggen en borden met teksten als ‘Amsterdam Stop Antisemitism Now’. De meeste bezoekers aan de debatavond Israël-Palestina: De grenzen van verzet halen de wenkbrauwen op en negeren de betogers of groeten vriendelijk: ‘sjalom’ of ‘salaam’. Maar, vertelt een van de demonstranten, ze zijn ook al beledigd: “We worden voor terrorist uitgemaakt, wij!”
De toon is gezet en debatleider Hassnae Bouazza doet daar direct nog een schepje bovenop. Zij roept weliswaar op het ‘rellen’ over te laten aan Twitter, maar citeert – om de controverse te beschrijven die de avond al in de aanloop heeft veroorzaakt – twee ‘opruiende’ en ‘islamofobe’ tweets van schrijver dezes. Zonder enige context, uiteraard, wat opvallend is omdat Bouazza zelf zich beklaagde over het gebrek aan context toen columniste Elma Drayer haar beschuldigde van Jodenhaat. Dit naar aanleiding van een aantal uitlatingen op social media door Bouazza en haar partner Peter Breedveld over de Joodse blogger Laurence ‘Loor’ Blik: “Joden als Loor, daar hebben ze het antisemitisme voor uitgevonden”, “Misschien waren de Joden toen [ten tijde van de Koran] wel allemaal zoals Loor, dus ja, dan begrijp ik het wel van die apen en ezels”, en “[Loor] zal alles n**ken voor geld en status. Zelfs Hitler in het Adelaarsnest”.
De grote zaal van De Nieuwe Liefde is met zo’n 150 toeschouwers goed gevuld, maar zeker niet uitverkocht. De overgrote meerderheid heeft allang de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, hoewel achter in de zaal wat studenten zitten. Erg divers zijn de bezoekers niet, los van een handjevol hoofddoekjes is de groep zo blank als een partijcongres van GroenLinks. Jaap Hamburger van Een Ander Joods Geluid (eerder Een Eenzaam Joods Geluid, de Amsterdamse kille laat het massaal afweten) bijt de spits af door te benadrukken dat de organisatie – waartoe zijn eigen club hoort – niet ‘onverkort’ achter alles staat wat de sprekers zullen zeggen.
Vlnr: Marcel Brus, Dina Zbeidy, Brigitte Herremans, Abou Jahjah en Hassnae Bouazza. Foto: Bart Schut
Morrend publiek
Hoogleraar Internationaal Recht en Rights Forum-lid Marcel Brus houdt een juridisch verhaal over het recht op verzet. Het publiek mort, vooral als Brus tot vier keer toe zijn ‘laatste punt’ aankondigt. Hier zijn ze niet voor gekomen, een lang academisch en – eerlijk is eerlijk – genuanceerd college. De Palestijnse UvA-antropologe Dina Zbeidy krijgt de sfeer er wat meer in met haar verhaal over ‘willekeurige arrestaties’ en ‘nodeloos geweld’. Als wetenschapper heeft Zbeidy nog wel wat te leren, ze strooit met de term ‘onderdrukking’ alsof dit een normenvrije bewoording is. Uiteraard wordt de Israëlische onderdrukking bedoeld, niet die van de Palestijnse Autoriteit of Hamas. Of daar (gewapend) verzet tegen gerechtvaardigd is, blijft sowieso de hele avond onbesproken. De sprekers blijven ‘on message’: alleen verzet tegen de Israëlische bezetter lijkt relevant. Zo bespreekt Zbeidy de casus van Elor Azaria, de IDF-soldaat die werd veroordeeld wegens executie van een gewonde terrorist, zonder te melden dat de doodgeschoten Palestijn net een aanslag had gepleegd.
De sprekers blijven ‘on message’: alleen verzet tegen de Israëlische bezetter lijkt relevant
Als eindelijk Dyab Abou Jahjah het woord krijgt, heeft het publiek al anderhalf uur zitvlees gekweekt. Men heeft er zin in, tot nu toe waren de toespraken zo lauw als het bier in de pauze. Abou Jahjah houdt zich in. Ja, natuurlijk is gewapend verzet tegen Israël legitiem, en de vergelijking met de nazibezetting valt al snel. Maar ‘DAJ’ zegt niet dat de Israëlische bezetting gelijkstaat aan die van de Duitsers. Zijn stokpaardjes: Israël is een ‘Europees koloniaal project’ en de vergelijking met het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Panel en publiek knikken instemmend, maar niemand lijkt te willen opmerken dat het eerste historisch onjuist is (Israël werd pas een staat na de dekolonisatie van Palestina) en het tweede nogal uit de lucht gegrepen. Immers, in apartheidsstaat Israël hebben Arabieren – Palestijnen zo u wilt – meer rechten dan in welk omliggend land dan ook – inclusief de Palestijnse protostaat in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever.
Daarmee is het probleem van de avond geschetst: de sprekers zijn het eens met elkaar, het publiek is het met hen eens… van een discussie, laat staan een debat, is geen sprake. Pas aan het einde, als de panelleden met elkaar in gesprek gaan, komt er wat vuurwerk van Abou Jahjah. “De Joden de zee in drijven lukt niet meer.” De discussie of dat zou moeten is ‘legitiem’, zegt hij. Dan verbetert hij zich: “Volgens sommigen.” Eigenlijk zouden de Joden moeten terugkeren naar Europa, waar zij vandaan komen, vindt DAJ, maar nogmaals, dat is niet meer haalbaar. Dus pleit hij voor een eenstaatoplossing. Dina Zbeidy is het met hem eens, ‘de tweestatenoplossing is dood’. Niemand merkt de ironie op dat de twee sprekers hiermee hetzelfde standpunt huldigen als (extreem-)rechts in Israël, ook de toch altijd zo kritische Jaap Hamburger zegt er niets over.
Dyab Abou Jahjah in De Nieuwe Liefde. Foto: Bart Schut
‘Je bent een zionist’
De voor de neutrale toeschouwer interessantste vraag – hoe die ene staat eruit moet zien – blijft onbeantwoord. In ieder geval mag hij niet Israël heten, meent Abou Jahjah. Opnieuw wordt Zuid-Afrika uit de kast gehaald, waarbij wordt vermeden te melden dat bij een eenstaatoplossing de Joden wel degelijk in de meerderheid zouden zijn. Vanuit de zaal wordt geroepen dat Joden ‘geen volk’ zijn. Het gaat de Vlaamse activiste Brigitte Herremans te ver, zij blijft voor een tweestatenoplossing: “Hebben de Joden dan geen zelfbeschikkingsrecht?” “Je bent een zionist,” bijt DAJ haar toe, waarop zij antwoordt: “Ik ben geen antizionist.” Eindelijk discussie, zou je denken, maar het is alweer afgelopen – de tijd is op, besluit ‘debat’-leidster Bouazza.
Het is goed dat er geen afgezant van het Openbaar Ministerie in de zaal zat, het zou een verspilling van belastinggeld zijn geweest. Van Dyab Abou Jahjah wordt vaak beweerd dat hij een wolf in schaapskleren is, iemand die zijn boodschap aanpast aan de samenstelling van zijn publiek. Het is zeker mogelijk dat zijn woorden veel radicaler, veel gewelddadiger zijn als hij zich ‘onder ons’ voelt, maar de DAJ van vanavond lijkt mijlenver verwijderd van de voormalige leider van de extremistische Arabisch-Europese Liga, de club die werd veroordeeld na het plaatsen van virulent antisemitische spotprenten. En zelfs van de agitator die op zijn Facebookpagina schreef dat Joden Palestina moesten verlaten met ‘een koffer of in een kist’. Misschien wil hij zijn boekendeal met De Bezige Bij niet riskeren, of zijn lucratieve mediaoptredens bij de publieke omroep, maar de vraag lijkt gerechtvaardigd of Abou Jahjah inmiddels geen schaap in wolfskleren is geworden.
Van Agts ‘razzia’s’
Het Rights Forum, de BDS-organisatie van oud-premier Dries van Agt, verdedigt in een verklaring het gebruik van het woord ‘razzia’ door haar oprichter en erevoorzitter. Van Agt stuurde op 24 oktober
een tweet de lucht in met de tekst: “Israëlische razzia’s: in één nacht 66 Palestijnse jongeren van hun bed gelicht.” De tweet verwees naar een artikel op de website van het Forum, dat beschreef hoe de ‘razzia’s’, bestaande uit de ‘bestorming’ van een wijk in ‘bezet’ Oost-Jeruzalem en de daaraan gepaard gaande ‘gewelddadige’ invallen hadden geleid tot ‘massale paniek’ onder de bevolking. De BDS-organisatie heeft het over ‘extreem geweld’ van Israëlische zijde, hoewel hierbij vreemd genoeg geen gewonden, laat staan doden blijken te zijn gevallen.
In totaal komt het woord razzia(’s) vijfmaal voor in het stuk. Opvallend genoeg wordt dit emotioneel beladen woord door het Rights Forum consequent zonder, maar het veel neutralere ‘arrestatie(s)’ met aanhalingstekens geschreven.
Van Agts tweet werd opgepikt door The Jerusalem Post en leidde tot de nodige beroering in Israël en onder Joden in Nederland, omdat het woord razzia vooral wordt gebruikt in de context van de Tweede Wereldoorlog en in het bijzonder van de Shoa. Het Rights Forum zegt dit onzin te vinden en komt met een drietal voorbeelden van andere organisaties en media die de afgelopen twee jaar het woord hebben gebruikt. Bovendien, zo is te lezen, komt de ophef over het woord razzia vooral op rekening van de ‘pro-Israël lobby’.
Abonneer op het NIW
