Donald Trump bij de Klaagmuur gedurende zijn bezoek aan Israël in mei van dit jaar.
President Donald Trump breekt met de traditie van zijn voorgangers en informeert de Palestijnse leider Mahmoud Abbas en koning Abdullah van Jordanië over zijn voornemen Jeruzalem als hoofdstad van de Joodse staat te erkennen.
Het heeft zeventig jaar geduurd, maar eindelijk erkent een Amerikaanse president dat Jeruzalem de hoofdstad van Israël is en verplaatst zijn ambassade van Tel Aviv naar de heilige Stad. De Palestijnse Autoriteit en het Jordaanse paleis in Amman maakten het nieuws dinsdagmiddag openbaar. Trump zou Abbas en Abdullah telefonisch van zijn besluit op de hoogte hebben gebracht.
Hoewel Jeruzalem al bijna zeventig jaar hoofdstad van Israël is, is erkenning hiervan een heet hangijzer. Eerdere Amerikaanse presidenten hielden steeds vol dat de status van de stad slechts door onderhandelingen tussen Israëli’s en Palestijnen mocht worden bepaald. Donald Trump breekt met dit beleid, wat hem op zware kritiek uit binnen- en vooral buitenland zal komen te staan. Ongetwijfeld ook vanuit Nederland, al was ons land een van de weinige landen dat na de Israëlische onafhankelijkheid de ambassade gewoon in Jeruzalem opende. Pas in 1980 verplaatste Nederland deze onder druk van de Arabische landen naar Tel Aviv.
Invloed op vredesproces
Mahmoud Abbas liet Trump tijdens het telefoongesprek weten zich niet bij het besluit neer te leggen. “Er is geen Palestijnse staat zonder Oost-Jeruzalem als hoofdstad,” liet Abbas woedend weten. Verplaatsing van de ambassade zou gevaarlijk zijn voor het vredesproces en stabiliteit in de hele wereld, waarschuwde Abbas. Nabil Shaath, adviseur van Abbas, zei dat Trumps geloofwaardigheid als bemiddelaar bij het vlottrekken van het vastgelopen vredesproces ‘volledig vernietigd’ is. De Palestijnen kondigden onmiddellijk ‘drie dagen van woede’ aan. Koning Abdullah noemde de Amerikaanse beslissing ‘gevaarlijk’.
Na de bekendmaking van het Amerikaanse besluit bleef het opvallend lang stil vanuit Israël zelf. Het Witte Huis zou Israëlische politici opgedragen hebben zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan de erkenning te geven om geen extra zout in de Arabische wonden te wrijven. Begrijpelijk, aangezien zelfs een trouw bondgenoot van de Amerikanen als Saoedi-Arabië direct sprak van een ‘provocatie voor alle moslims’. Ook de Europese Unie liet weten niet onverdeeld gelukkig te zijn. Buitenlandcommissaris Federica Mogherini sprak haar angst uit dat nu een tweestatenoplossing ondermijnd zou kunnen worden.
Dreigende taal van Erdogan
Individueel spraken ook verschillende Europese landen hun twijfel uit. De Franse president Emmanuel Macron hield vast aan de lijn van Trumps voorganger en pleitte voor verdere onderhandelingen om de status van Jeruzalem te bepalen. En de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Sigmar Gabriel, liet weten dat er ooit een einde komt aan de Duitse solidariteit met het Amerikaanse buitenlandbeleid.
Uiteraard ging de retoriek van Turkijes president Recep Tayyip Erdogan een stuk verder. Tijdens een televisietoespraak zei hij: “Mr. Trump! Jeruzalem is een rode lijn voor moslims.” Erdogan dreigde de diplomatieke betrekkingen met Israël te verbreken. Naftali Bennett, leider van de uiterst rechtse partij HaBayit HaYehudi en minister van Onderwijs en Diasporazaken van de Joodse staat, reageerde laconiek op dit dreigement: ”Uiteindelijk is het beter een verenigd Jeruzalem te hebben dan de sympathie van Erdogan.”
Abonneer op het NIW
