Verontwaardiging na besluit Amsterdamse universiteit

De Universiteit van Amsterdam staakt het uitwisselingsprogramma met de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, op grond van ‘mensenrechtenschendingen en het inperken van academische vrijheid’. Wat klopt er van die bewering?
demonstratie UvA september 2024
Demonstratie bij de opening van het academisch jaar in september 2024. Foto: Ruben Gischler

Het bestuurscollege van de Universiteit van Amsterdam (UvA) stelde enige tijd geleden een commissie in die de samenwerking met derden moest evalueren. Wie de leden zijn, maakt de universiteit niet bekend. Na een advies van die commissie besluit het bestuur drie samenwerkingsverbanden niet ‘in de huidige vorm of zonder risicodempende maatregelen’ voort te zetten. Naast de studentenuitwisseling met de Hebreeuwse Universiteit (HU) in Jeruzalem betreffen het projecten met China en Hongarije. 

De stap van het bestuurscollege is opmerkelijk, omdat de universiteit nog steeds niet officieel de nieuwe richtlijnen voor samenwerking heeft aangenomen die de adviescommissie afgelopen december in conceptvorm voorstelde. Dat de universiteit alvast vooruitloopt op de invoering ervan, is omdat de drie contracten dit jaar verlopen en er daarom nu een besluit moet vallen, aldus het bestuur. Sinds de jaren 80 onderhoudt de UvA een uitwisselingsprogramma met de HU in Jeruzalem, dat al vier decennia zonder noemenswaardige problemen is verlengd. De UvA werkt ook samen met de universiteit van Tel Aviv en de Ben Goerionuniversiteit in Beër Sjeva. Die projecten zijn nog niet beoordeeld.  

Luidruchtig

Met deze stap lijkt de UvA toe te geven aan de druk en intimidatie van een relatief klein groepje luidruchtige activistische studenten en medewerkers, dat steun krijgt van gewelddadige, anonieme sympathisanten van buitenaf. Al ruim een jaar eisen de demonstranten dat de UvA alle banden met Israël verbreekt. De protesten gingen gepaard met buitensporig geweld en vernielingen en leidden tot verregaande polarisatie en toenemende uitsluiting van Joodse studenten. 

Ilan Roos, penningmeester van de Nederlandse Vrienden van de Hebreeuwse Universiteit, reageert verbijsterd: “Juist de HU zet zich als geen andere instelling in voor diversiteit, inclusie en samenwerking tussen Israëlische en Palestijnse studenten.” Hij noemt met name de Palestijnse vicevoorzitter van de universiteit Mona Khoury, die de talrijke samenwerkingsprojecten tussen Israëliërs en Palestijnen begeleidt. Elk jaar krijgen vijfhonderd Palestijnse jongeren uit Oost-Jeruzalem de mogelijkheid kosteloos aan de HU te studeren.

Oud-minister Uri Rosenthal kondigde op X aan zijn bul die hij in 1970 cum laude haalde aan de Amsterdamse instelling symbolisch terug te geven: “Die mogen de laffe bestuurders van nu aan een van haar Samidoun-studenten geven.” Ronny Naftaniel volgde zijn voorbeeld. Het CIDI kondigde aan een Woo-verzoek in te dienen. 

Schaamlap

China en Hongarije worden al vanaf de zomer specifiek door de UvA genoemd als de andere twee landen waarvan de banden geëvalueerd moeten worden. Ze lijken vooral als schaamlap te dienen om de maatregelen tegen academische instellingen in Israël gemakkelijker te kunnen verkopen. In het geval van China is de grootste zorg de kennis-veiligheid, waar de Nederlandse overheid steeds meer op hamert. Ook de politieke druk en controle van de regering-Xi op studenten die dankzij het door China gefinancierde uitwisselingsproject in Amsterdam studeren, zijn zorgwekkend. De massale mensenrechtenschendingen in China, zoals de detentie van de Oeigoerse moslimminderheid in werk- en heropvoedingskampen, vormen voor de adviescommissie blijkbaar veel minder een probleem dan mensenrechtenschendingen in Israël. De adviseurs zien geen bezwaar in voortzetting van het voor de UvA lucratieve Chinese PhD-programma, mits er extra maatregelen worden genomen op het gebied van databescherming en de veiligheid van de promovendi. 

‘Juist de HU zet zich in voor diversiteit en Palestijnse studenten’

Dat ligt anders in Hongarije. In het land van Orbán hebben enkele universiteiten te maken met EU-sancties. Daarom probeert het bewind met academische programma’s buiten de EU om bilaterale banden aan te knopen. Afgelopen december namen Nederlandse universiteiten al een gezamenlijk standpunt in om niet deel te nemen aan deze Hongaarse wetenschapsprogramma’s. 

Aanwijzingen 

Wat betreft de mensenrechtenschendingen waarbij de HU betrokken zou zijn, beroept de Amsterdamse adviescommissie zich op VN-rapporten over het handelen van het Israëlische leger in Gaza. Daarnaast voeren de adviseurs de hoorzittingen van het Internationaal Gerechtshof aan over de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden. Het zou niet voldoende zichtbaar zijn dat de HU afstand neemt van het Israëlische beleid in de bezette gebieden. 

De commissieleden melden in hun rapport ‘aanwijzingen dat bepaalde onderdelen van de HU door middel van onderzoek en studieprogramma’s zoals Talpiot, Havatzalot en Tzameret, mogelijk hechte banden hebben met de Israëlische defensie-industrie en het Israëlische leger dat betrokken is in grove en systematische mensenrechtenschendingen’. Het gaat om bachelorprogramma’s voor dienstplichtigen en officieren in opleiding met uitmuntende academische capaciteiten, die zich via wetenschappelijke opleidingen aan de HU verder kunnen ontwikkelen. 

Vrijheid

De vermeende ‘inperking van academische vrijheid’ door de Israëlische universiteit baseert de commissie op één voorval: het ontslag van een hoogleraar (de naam is zwartgelakt) omdat die een oproep ondertekende tot een staakt-het-vuren. Het gaat overduidelijk om Nadera Shalhoub-Kevorkian, hoogleraar aan de rechtenfaculteit van de HU, die op 26 oktober 2023 inderdaad als eerste zo’n internationale academische oproep ondertekende. Maar dat was niet de reden voor haar ontslag. Shalhoub-Kevorkian werd in maart vorig jaar kortstondig geschorst nadat zij in een interview had gezegd dat het zionisme afgeschaft moest worden en de verkrachtingen door Hamasterroristen in twijfel trok. De Israëlische politie arresteerde haar op verdenking van opruiing. 

De ‘inperking van academische vrijheid’ berust op één voorval

De universiteit tekende officieel protest aan tegen de arrestatie en veel van Kevorkians collega’s namen het voor haar op. Na een dag kwam zij weer vrij. Uiteindelijk heeft de hoogleraar in de zomer zelf ontslag genomen. Intussen reist haar collega Amos Goldberg, hoogleraar genocidestudies, probleemloos de wereld rond om overal te verkondigen dat Israël aan genocide doet. Wat betreft academische vrijheid en het uiten van ongewenste meningen lijken medewerkers van de HU zich meer te kunnen veroorloven dan hun collega’s aan de UvA.

Bij Shalhoub Kevorkian was duidelijk meer aan de hand dan alleen de ondertekening van een petitie, zoals de adviescommissie het doet voorkomen. 

Onveilig

Het is nogal potsierlijk dat rector magnificus van de UvA Peter-Paul Verbeek uit dit enige voorbeeld afleidt dat er ‘een risico bestaat dat studenten in een omgeving belanden waar academische vrijheid onvoldoende wordt gehonoreerd’. Juist de UvA kon het afgelopen jaar zo’n omgeving niet garanderen voor al haar studenten. Afgelopen maand nog werd een openbaar optreden van minister van Defensie Ruben Brekelmans onmogelijk gemaakt door activisten, gehuld in de onvermijdelijke kaffiya’s. Daarbij gingen enkele UvA-medewerkers zich te buiten aan geweld tegen beveiligers. Het is geen onbekend gegeven dat Joodse studenten en medewerkers aan de Amsterdamse universiteit zich onveilig en geïntimideerd voelen. Het wordt almaar moeilijker de dominante standpunten van collega’s en medestudenten te bekritiseren. In deze NIW-editie leest u er meer over vanaf pagina 16.

Hoe de adviescommissie is samengesteld, is in nevelen gehuld. De anonieme auteurs hebben naar eigen zeggen uitvoerig achtergrondmateriaal bestudeerd dat publiekelijk beschikbaar is. Ook spraken zij met ‘twee ervaringsdeskundigen op het gebied van studeren in het buitenland en werkbezoeken aan Israël’. Opmerkelijk is de mededeling dat aan de commissie vier experts zijn toegevoegd op het gebied van mensenrechten, genocidestudies, conflictstudies en internationale onderwijssamenwerking. Juist bij de eerste drie studies treffen we de meest uitgesproken anti-Israëlactivisten aan. Adviezen over facultaire samenwerking met Israëlische universiteiten blijven intern vanwege de ‘gevoeligheid en privacy van de betrokken medewerkers’. Met andere woorden: de inhoud en beoordeling kunnen niet worden gecontroleerd.

In De Telegraaf ontkent de rector magnificus dat de universiteit gezwicht is voor de eisen van demonstranten. “We hebben juist een commissie ingericht om er rustig op een academische wijze naar te kijken.”

5 reacties

  1. Een Ontmaskerend betoog van Ruben Gischler.

    De Universiteit van Amsterdam staakt het uitwisselingsprogramma met de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, op grond van ‘mensenrechtenschendingen en het inperken van academische vrijheid’. Wat klopt er van die bewering?”

    Helemaal Niets!!! Hoezo?

    Het was hamas die op 7/10/23 alle perken te buiten ging met mensenrechtenschendingen en 1200 Joodse mannen, vrouwen en kinderen op beestachtige manier vermoordden en bovendien ook nog eens 250 Joodse gijzelaars meesleepten naar hun ondergrondse tunnels waar martelingen, vernederingen en uithongering plaatsvonden/ nog plaatsvindt.

    Ik moet nu denken aan de titel van het boek dat Prof. Bob Smalhout al schreef (Amsterdam, 13 oktober 1927 – 2 juli 2015). Smalhout was een Nederlands anesthesioloog, hoogleraar, columnist en publicist van liberaal joodse afkomst.

    De titel van zijn boek: NEDERLAND IS GEK GEWORDEN 09 december 2013 – 240 pagina’s.

    Iedere zaterdag keken lezers van De Telegraaf reikhalzend uit naar de column van Professor dr. Bob Smalhout. Onder de titel ‘Op het Scherp van de Snede’ schreef hij over de Toestand van Nederland.

    Na ruim Duizend columns kwam Smalhout onverbloemd tot de vaststelling: Nederland is gek geworden.”

    Prof. dr. Bob Smalhout zou het vandaag opnieuw met kapitale letters aan die verwaande lieden van de Universiteit te Amsterdam durven schrijven!!!

  2. dit is een staaltje bestuurlijke onkunde en vooral door angst ingegeven. zijn de buitenlandse studenten die vernielingen hebben aangericht inmiddels weg? ik denk dat het bestuur daar minder voortvarend te werk gaat. in het algemeen valt mij wel op dat wanneer het wat moeilijk wordt op universiteiten het bestuur het vaak laat afweten. misschien toch eens mensen met bestuurlijke kennis aannemen en minder putten uit de ons kent ons bron

  3. Het past in de totale verwording van het Nederlandse universitaire bestel waarin het Nederlands als academische taal verloren is. Op de universiteiten loopt een internationale studentenkaste rond die geen enkele aansluiting heeft met het land waarin de universiteit zich bevindt. Dan krijg je wat je ook bijvoorbeeld in Groot-Brittanie en de Verenigde Staten ziet: een politiek engagement dat flinterdun is en voornamelijk gebaseerd is op cliché-beelden opgedoken uit de massamedia. Losgezongen van de politiek maar vol rancune en ressentiment gaat de onvrede dan een soort stripverhaal worden of een slechte actionfilm waarin bijvoorbeeld duivelse boze Joden en onschuldige inboorling-Arabieren tegenover elkaar staan en elkaar bestrijden met flits💥flats raketjes en zoemff✈️straaljets. Ik denk dat de bestuurlijke ‘intellectuelen’ van de universiteiten oprecht niet weten hoe daar op te reageren. Ja mensen, zo infantiel-vulgair is het allemaal. Welkom in het Academia van heden waar politieke betrokkenheid niet meer is dan een flinterdun spookverhaal. (Maar het schreeuwt zo lekker weg en als het kan slaan we een paar ruiten in.)

  4. Dus de UvA verbreekt de samenwerkingsverbanden met de HU? Een gewetensvraag: welke van die twee instituten is nu werkelijk door dit besluit slechter af? Dus niet de HU! Hier denken de pro-hamas schreeuwlelijkerds dat ze nu een belangrijke winst hebben behaald. Het feit dat ze een pasje hebben van de UvA betekent niet dat ze beschikken over enige intelligentie. Dat je een universiteit op duizenden kilometers afstand durft te beschuldigen van mensenrechtenschendingen terwijl juist daar een toonbeeld van samenwerking met palestijnen wordt tentoongesteld. Hiermee bewijzen de UvA en ook de pro-pallie fanatici dat de toestand van de palestijnen hun niets interesseert anders blijf je juist instituten steunen die kansen bieden aan palestijnen. Het is bekend dat er uit de universiteiten in Israël een vloedgolf van innovatieve ideeën voortkomen. Op medisch gebied werd Israël reeds tientallen jaren geleden betiteld als een patentenfabriek. Wees gerust het is niet de HU die ernstig nadeel ondervindt van de stopzetting van de samenwerking met de UvA. Het is juist een verlies voor de studenten van de UvA dat ze voortaan niet meer kunnen profiteren van de kennis, inzicht en wetenschapsfilosofie van de Israëlische professoren en medestudenten.

Meer Gerelateerde Berichten

Nieuws

Amnesty: Aanval op gevangenis in Iran was ‘oorlogsmisdaad’