Tot ontsteltenis van veel (oud-)leden van Maccabi Tennis is op 15 juli de voormalige Nederlandse toptennisster Elly Appel overleden in haar Amerikaanse woonplaats Charlottesville, twaalf dagen voor haar zeventigste verjaardag. Zij groeide vorige eeuw als trainster van de Amsterdamse tennisclub uit tot een begrip in sportief Joods Nederland.
De toenmalige voorzitter Albert Milhado, zelf een verdienstelijk speler, en penningmeester Jacques Noach benaderden Appel in 1983 om trainer te worden van de destijds zeer bescheiden, maar in mijn ogen ook licht elitaire tennisclub. Zo herinner ik me hoe een vooraanstaand lid begin jaren zestig aan mijn moeder vroeg waarom haar beide voetballende zoons niet kwamen tennissen bij Maccabi. “Wie betaalt de rackets en de contributie?” vroeg mijn alleenstaande, werkende moeder. Ze heeft nooit meer iets gehoord.
Ruim twintig jaar later zaten ineens twee leeftijdgenoten bij mij thuis om hun plannen met de tennisclub voor te leggen, met het daaraan nadrukkelijk gekoppelde verzoek of ik het clubblad voor mijn rekening wilde nemen. Ik was immers journalist. Ik had eigenlijk geen tijd, maar kon geen nee zeggen.
Joodse les
Het bezoek van Milhado en Noach werd de aanzet tot mijn coming-out als Jood. Onze dochters en mijn vrouw werden lid, waarna we ons aansloten bij de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) waar dochters Kim en Barbara in 1986 bat mitswa werden. Een paar jaar daarvoor nog had mijn moeder een keer op de tennisbaan gezegd, kijkend naar haar kleindochters: “Jullie mogen je kinderen wel eens een meer Joodse opvoeding geven.” “Sie sagt, moet jij zeggen,” antwoordde ik. Waren andere tijden, reageerde mijn moeder. Ik durfde haar niet tegen te spreken: onze dochters gingen op Joodse les, de oudste kleinzoon is net terug van een reis met Haboniem naar Israël.
Mede dankzij Appel kregen kampoverlevenden af en toe weer de lach op hun gezicht
En dat allemaal mede omdat het bestuur van Maccabi Tennis rond 1983 de moed had de net gestopte topspeelster Elly Appel te benaderen met het verzoek dat kleine Joodse clubje op te laten klimmen in de vaart der volkeren. Tot hun grote vreugde zei de voormalige nummer 32 van de wereld ja. De rest is bij wijze van spreken geschiedenis. Samen met Guusje Wolff en Sandra Polak tilde Appel Maccabi Tennis naar een niveau dat in het zwaargehavende naoorlogse Joods Nederland niet meer voor mogelijk werd gehouden. Jeugdspeelsters haalden nationale selecties, het eerste team trok gerenommeerde (Joodse) tennissers aan. En als het eerste team een vrouw tekortkwam, viel Appel zelf in. Ze was toch lid van onze club?
Bloedfanatiek
De rol van Maccabi Tennis in de Joodse gemeenschap nam aan de hand van Appel een enorme vlucht. Dankzij haar trainingen en betrokkenheid groeide de club op het sportpark in Amsterdam-Buitenveldert in korte tijd uit tot een vitale club met ruim vij” onderd actieve leden. Tijdens schooltijden trainde Elly de volwassen leden, ouders van de kinderen, maar ook kampoverlevenden die met het concentratiekampnummer op hun arm bloedfanatiek elkaar het leven op de baan zuur maakten. Mede dankzij Appel kregen zij af en toe weer de lach op hun gezicht.
Joods Nederland kreeg nieuw elan dankzij zoiets simpels als een tennisballetje. Logisch gevolg was dat een steeds groter wordende groep tieners in de jaren tachtig en negentig onder Appels bezielende leiding deelnam aan diverse Maccabiades in Israël en Europa.
In 1997 verliet de trainster Nederland voor een nieuwe liefde in de Verenigde Staten. Ze werd nog drie keer wereldkampioen in het enkelspel bij de veteranen en zette zich samen met haar vrouw Michelle Madison in voor de ontwikkeling van het veldhockey in Charlottesville. We waren als Maccabifamilie oprecht in shock toen haar echtgenote via Facebook liet weten dat ‘Elly lang en hard heeft gestreden, maar uiteindelijk de mentale strijd met het leven heeft verloren’. Elly Appel zit voor eeuwig in het hart van Maccabi Tennis. Moge haar ziel worden gebundeld in de bundel van het eeuwige leven. Omein.
Heeft u dit artikel met plezier gelezen? Met een abonnement op het NIW krijgt u toegang tot columns, opinies, analyses, nieuws – en achtergrondverhalen. Kies hier wat het beste bij u past.
Abonneer op het NIW
