Boos op Netanyahu

De Amerikanen verliezen hun geduld met Netanyahu. Hij hindert de Amerikaanse pogingen tot een eenzijdig uitgeroepen Palestijnse staat.Washington oefent de laatste weken druk uit op premier Netanyahu om mee te werken met het plan om de Israëlisch-Palestijnse vredesbesprekingen voort te zetten op basis van Obama’s rede van 19 mei. Een Israëlische bron, die recentelijk met senior regeringsmedewerkers in Washington had gesproken, zei dat de Amerikanen ‘zeer gefrustreerd’ waren over Netanyahu’s gedrag, omdat hij de Amerikaanse pogingen om bij de VN eenzijdig erkenning voor een Palestijnse staat te zoeken aan het ondermijnen is.

Netanyahu’s persoonlijke afgezant, Isaac Molho, bracht de afgelopen week in Washington door, waar de Amerikanen hun voorstel presenteerden om de besprekingen tussen Palestijnen en Israëli’s te hervatten. In zijn rede riep Obama op om over grenzen en veiligheidskwesties te onderhandelen, terwijl kwesties zoals de status van Jeruzalem en de terugkeer van vluchtelingen naar later worden opgeschoven.

Obama wil de grenzen op die van vóór 4 juni 1967 baseren, met wederzijds goedgekeurde landruil om gehandhaafde Israëlische nederzettingenblokken te compenseren.

De Amerikanen hebben Molho verteld dat om Europese initiatieven te blokkeren, zoals een Frans voorstel om een internationale vredesconferentie in Parijs te houden, zij iets concreets moeten kunnen bieden, zoals Netanyahu’s toezegging om te gaan onderhandelen op basis van Obama’s speech. Het Amerikaanse aanbod is ook aan de Palestijnse onderhandelaar Saeb Erekat overgebracht, die al heeft gezegd dat de Palestijnen op basis van ‘Obama’ tot besprekingen bereid zouden zijn. Een Europese diplomaat die informatie had gekregen over Molho’s gesprekken in Washington zei dat die ‘vruchteloos’ waren. „De Amerikanen hebben van Molho niets gekregen,” zei de diplomaat.

Deze week komt de Amerikaanse diplomaat David Hale naar Israël om verder te praten met Molho en Erekat. Hale is de tijdelijke vervanger van George Mitchell, de Amerikaanse speciale afgezant die eerder dit jaar ontslag nam.Een Israëlische bron, die goede contacten met zowel Amerikaanse officials als mensen rond Netanyahu heeft, zei dat de frustraties van Washington over Netanyahu’s gedrag vorige maand tijdens diens trip naar Washington begonnen, waar hij Obama tegensprak en tijdens zijn rede voor het Congres weigerde om Obama’s raamwerk voor nieuwe vredesbesprekingen te steunen. Volgens de bron spreken de Amerikanen nu harde taal over Netanyahu. „Hij vraagt ons hem te beschermen in september, maar hij geeft ons geen enkel hulpmiddel waarmee dat kan gebeuren,” citeerde de bron een Amerikaanse regeringsmedewerker. „In plaats van ons te helpen maakt hij het ons moeilijker.”

Het gevolg is, volgens Amerikaanse officials, dat Obama toen hij onlangs Europa bezocht Frankrijk en Groot-Brittannië niet kan overhalen om zich te verzetten tegen een eenzijdige Palestijnse manoeuvre. „De Amerikanen willen volledige Israëlische steun voor hun beleid, maar zover is Netanyahu nog niet,” zei de bron. „Vanuit Amerikaans en Europees perspectief bezien heeft Israël nog niets gegeven.”

Nee

Europese diplomaten zeiden dat Netanyahu’s rede voor het Congres, op 24 mei, in Europa als een uitvoerig ‘nee’ tegen Obama’s plannen wordt gezien, die daarmee het Europese wantrouwen tegen Netanyahu vergrootte. „We willen Netanyahu horen zeggen dat hij wil onderhandelen binnen Obama’s raamwerk, en dat hij over grenzen wil spreken op basis van de grenzen van 1967,” zei een diplomaat.

Sinds de vruchteloze gesprekken met Molho, vorige week, heeft het Witte Huis de druk op Netanyahu vergroot. Op vrijdag vertelde Steve Simon, hoofd van de Midden-Oosten-directie van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad, tegen Amerikaans-Joodse leiders dat Netanyahu binnen een maand met een duidelijke reactie moet komen. Het Witte Huis ging ervan uit dat deze opmerkingen zowel bij Netanyahu als de Amerikaanse en Israëlische pers zouden belanden, waarmee het zijn ongenoegen meteen in het openbaar geventileerd had. Maar op het bureau van Netanyahu werd benadrukt dat ze zich ‘niet bewust waren van Amerikaanse druk of een ultimatum’. Zondag vloog Netanyahu naar Italië, waar hij premier Berlusconi zou ontmoeten. De Italiaanse premier heeft al gezegd dat hij tegen iedere eenzijdige Palestijnse actie is.

Op dinsdag zal de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Guido Westerwelle, Netanyahu ontmoeten om hem duidelijk te maken dat, hoewel Berlijn tegen een unilateraal uitroepen van een Palestijnse staat is, het bij voortduren van de diplomatieke impasse samen met Frankrijk en Groot-Brittannië een resolutie van de VN-Veiligheidsraad gaat steunen, waarin wordt aangespoord om Obama’s rede te steunen als basis voor vredesbesprekingen. n