De Burj Khalifa in Dubai, het hoogste gebouw op aarde, binnenkort ook bestemming voor Israëlische toeristen? Foto Donaldytong/Wikipedia
Zal de Joodse staat ingaan op een ongekende toenaderingspoging van de Arabische Golfstaten?
In de hoofdsteden van de Arabische Golfstaten circuleert op dit moment een voorstel voor normalisering van betrekkingen met Israël – en dat tegen voorwaarden die opvallend mild zijn. In ruil voor een bouwstop van nederzettingen in een deel van de Westelijke Jordaanoever en een versoepeling van de blokkade tussen Gaza en de Joodse staat, willen de Golf-Arabieren directe telecommunicatie met Israël mogelijk maken, handelsrestricties opheffen en toestaan dat Israëlische vliegtuigen over hun grondgebied vliegen.
De toenaderingspoging raakte deze week bekend toen de Wall Street Journal een exemplaar in handen kreeg van het voorstel. Op termijn zouden zelfs visa verleend worden aan atleten en zakenlieden. Dit laatste zou het begin kunnen zijn van het openen van een belangrijke afzetmarkt in de koopkrachtige oliestaten voor Israë lische producten en diensten. De prijs die de Israëlische regering voor dit alles moet betalen, is historisch gezien laag. De Arabieren eisen niet dat de Joodse nederzettingen op de Westbank worden opgegeven en ontruimd, of zelfs niet dat er een volledige bouwstop komt. Nee, slechts een einde aan de bouw van nieuwe woningen buiten de bestaande nederzettingen (gekoppeld aan een einde aan wat de ‘economische blokkade van Gaza’ wordt genoemd) is voorwaarde voor inniger banden met de Joodse staat.
De timing van de Arabische ouverture richting Israël lijkt geen toeval. De Golfstaten willen aan de vooravond van Donald Trumps bezoek aan de Joodse staat en Saoedi-Arabië laten zien dat zij bereid zijn met de Amerikaanse president samen te werken bij het vlottrekken van het vastgelopen vredesproces. Daarnaast komen met name de Saoedi’s steeds meer tot de conclusie dat zij een belangrijke vijand delen met de Israëli’s: Iran. In Riyad worden de ayatollahs van de Islamitische Republiek gezien als een belangrijke concurrent voor hegemonie in de regio. Bovendien is het wahabitische koninkrijk bevreesd voor te nauwe banden tussen Teheran en de grote sjiitische minderheid (circa 20 procent) in Saoedi-Arabië.
Bij het ter perse gaan van dit NIW was er nog geen commentaar beschikbaar uit Israëlische regeringskringen op de onthulling van de Wall Street Journal. Ook wilden Israëlische diplomaten in Den Haag niet reageren op het voorstel van de Golfstaten: “Als er een reactie komt, komt die uit Jeruzalem,” liet een medewerker van de ambassade het NIW weten.
Aartsrivaal
Het adagium ‘de vijand van mijn vijand is mijn vriend’ lijkt in de Golf zwaarder te wegen dan de traditionele afkeer van Israël. Met name Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zouden voorstander zijn van verbeterde relaties (op dit moment heeft Israël in het Midden-Oosten slechts normale betrekkingen met Egypte en Jordanië). In de afgelopen maanden verschenen er in de Saoedische media mondjesmaat gematigd positieve verhalen over Joden en Israël. Bovendien zou een militaire confrontatie tussen Joodse staat en Islamitische Republiek de Golfstaten niet per se slecht uitkomen, en zouden de Saoedi’s graag profiteren van informatie die de Israëlische inlichtingendiensten verzamelen over aartsrivaal Iran.
Het adagium ‘de vijand van mijn vijand is mijn vriend’ lijkt zwaarder te wegen dan de traditionele a!eer van Israël
A propos inlichtingendiensten: de informatie over de Islamitische Staat waarmee president Trump de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov verraste, blijkt uit Israël afkomstig. Vermoed wordt nu dat Trumps loslippigheid de innige samenwerking tussen de VS en de Joodse staat op dit gebied negatief zal beïnvloeden. Binnen de Mossad maakt men zich nu zorgen of de opmerkingen van de Amerikaanse president een gevaar betekenen voor Israëlische inlichtingenagenten die onderzoek naar IS doen. Wat de zaak nog pijnlijker maakt is dat Amerikaanse inlichtingendiensten hun Israëlische tegenhangers zouden hebben gewaarschuwd geen gevoelige informatie te delen met leden van de regering-Trump, juist vanwege de angst van een lek naar de Russen.
Abonneer op het NIW
