Het is een raar soort eenzaamheid om in een collegezaal vol mensen te zitten en toch te denken: niemand hier begrijpt waarom ik vrijdagavond niet uitga, behalve m’n moeder. Daten als Joodse student in Nederland is een nichemarkt, en dan druk ik me zacht uit. Als je op datingsite J-Swipe als regio ‘Nederland’ selecteert en filtert op kosher style, vind je als enige resultaat alleen jezelf terug. Swipe maar lekker naar links om af te keuren: gefilterd op trauma, identiteit en politiek blijft er bar weinig over.
Want zelfs als je eindelijk eens een andere Joodse student tegenkomt, is dat pas het begin van de hindernisbaan. Je moet elkaar ook nog leuk vinden, een soortgelijke familieachtergrond hebben (want laten we eerlijk zijn: Sefardisch en Asjkenazisch is soms net als Android en iPhone), en – in 2025 het hoofdpijndossier – een ideologisch matchende blik op Israël.
Wegingsproces
Dat laatste is tegenwoordig een rode vlag, of juist een verplichte vlag, afhankelijk van wie je het vraagt. Er is geen ruimte meer voor ‘ik weet het zelf ook niet zo goed’, of ‘ik heb daar gemengde gevoelens bij’. Het is rechts of links. Je bent ofwel een extremist ofwel een verrader, en op een date wil je toch gewoon bespreken of het oké is matses met Nutella te eten, in plaats van het bestaansrecht van een natiestaat te verdedigen bij het hoofdgerecht.
Op een date wil je toch gewoon bespreken of het oké is matses met Nutella te eten
Soms lijkt het alsof je meer kans hebt liefde te vinden in een archief van het JMW dan op de gemiddelde campus. En als je dan toch kandidaten vindt die Joods zijn én single én geïnteresseerd, dan begint het grote wegingsproces. Vieren ze sjabbat? Denken ze hetzelfde over Israël als ik? Date ik enkel deze persoon, of ook diens ima met een opinie-monoloog over mijn toekomst?
Het wordt al snel een morele sudoku. Voor je het weet zit je je bij een eerste drankje af te vragen of dit gesprek eindigt in een tweede date of een geopolitieke escalatie. Misschien is dat wel het grootste ongemak: dat je zelfs in de meest alledaagse intimiteit toch je politieke standpunt meedraagt als achtergrondruis. En zolang dat de standaard is, blijft echt contact zeldzaam.
Bacon
Toch geef ik de moed niet op. Want ergens tussen de ongemakkelijke eerste dates, het eindeloze geanalyseer en de culturele spagaatmomenten, ontstaan soms gesprekken die echt ergens over gaan. Waarin je niet hoeft uit te leggen waarom je geen bacon eet of wel naar Birthright bent geweest. Waar iemand niet alleen je achtergrond begrijpt, maar ook je binnenwereld raakt. Als dat gebeurt, hoe zeldzaam ook, voelt het des te waardevoller. Misschien is dat wel de charme van Joods daten in Nederland: het is geen gemakkelijke weg, maar als het klikt, dan klikt het met alles wat je bent.