Driemaal prijs

In de sfeervolle Wintersnoge van de Portugees-Israëlietische Gemeente vond afgelopen maandag de uitreiking van de Nettie van Zwanenbergprijs plaats.

De Nettie van Zwanenbergprijs wordt eens in de vijf jaar toegekend aan een positief sociaal of cultureel initiatief dat de Joodse identiteit en cultuur in haar relatie tot de Nederlandse samenleving versterkt. Maar eerst kregen de aanwezigen een toespraak van opperrabbijn Binyomin Jacobs en de directeur van het Joods Cultureel Kwartier, Emile Schrijver, over – op verzoek van de organisatie – de ‘sociale en de culturele Joodse kaart van Nederland’. Beiden moesten toegeven dat ze niet precies wisten hoe die kaart eruitziet…

‘Belangrijke waarden waar Nettie van Zwanenberg voor stond en de gelijknamige stichting nog steeds voor staat: insluiting in plaats van uitsluiting’

Daarna was het woord aan de jury van de Nettie van Zwanenbergprijs. De te vergeven 10.000 euro wilde ze dit keer niet zonder meer aan één project – van de 24 inzendingen – toewijzen. Uit de vijf projecten die op de shortlist terechtkwamen, werd het bedrag over drie prijzen verdeeld. Het project van het Joods Historisch Museum, Face it! Oordelen op het eerste gezicht ging er met de hoofdprijs van 5000 euro vandoor. Geert Corstens, oud-president van de Hoge Raad en voorzitter van de jury, lichtte toe: “Dit is een even laagdrempelige als confronterende tentoonstelling, waar de bezoeker door middel van vragen aan het denken wordt gezet en in contact komt met vooroordelen, waarvan hij of zij zelf waarschijnlijk niet eens wist dat hij of zij ze had. Professioneel aangepakt en leerzaam voor iedereen met wat voor vooroordeel dan ook, waardoor zelfreflectie en een opener blik wordt gestimuleerd. Belangrijke waarden waar Nettie van Zwanenberg voor stond en de gelijknamige stichting nog steeds voor staat: insluiting in plaats van uitsluiting.”

Aanmoediging
Er werden ook twee gedeelde tweede prijzen van elk 2500 euro uitgereikt. De ene ging naar Mo & Moos van Natascha van Weezel, een dialoogproject voor moslims en Joden. Corstens: “Misschien wel het meest uitdagende project van allemaal, dat een lange voorgeschiedenis kent, waarbij door Chantal Suissa en Cihan Tekeli enorm veel ervaring werd opgedaan die nu hopelijk kan worden doorgegeven. Zo kan zwartwit-denken, dat zowel binnen de Joodse als de islamitische bevolkingsgroep aanwezig is, op een effectieve manier worden aangepakt.”
De andere tweede prijs was voor het project Open Diensten van Tamarah Benima. Zij reist samen met een minjan door het land om met geïnteresseerde niet-Joden sjoeldiensten te verzorgen. “Een prachtig initiatief om nader tot elkaar te komen en de deuren van het jodendom open te gooien voor een breder publiek,” aldus de jury. “De Joodse gemeenschap wordt nog wel eens verweten een gesloten bolwerk te zijn, waar leden navelstaren en zich naar binnen keren. Dit project reikt heel duidelijk de hand aan iedereen die nieuwsgierig is en daadwerkelijk wil meemaken wat een vrijdagavonddienst inhoudt.”
Het sociale aspect van deze projecten past precies in het gedachtegoed van Nettie van Zwanenberg (1889-1961), vrouw van dr. Saal van Zwanenberg, oprichter van het farmaceutische bedrijf Organon in Oss (onder meer van ‘de pil’). Nettie stond bekend als de stille kracht – en volgens haar nazaten soms wat minder stil – achter haar man. De prijzen werden uitgereikt door Bart Schudel, kleinzoon van Nettie van Zwanenberg.

Foto (door Esther Voet): V.l.n.r. Natascha van Weezel, Emile Schrijver, Geert Corstens, jurylid Annebeth Schudel, Bart Schudel en Tamarah Benima