Jared Kushner was in het Midden-Oosten om het lang verwachte vredesplan van zijn baas en schoonvader aan te prijzen. Maar heeft op dit moment een Trump-vredesinitiatief – onafhankelijkheid van de inhoud – enige kans van slagen?
Zijn woorden logen er niet om: Mahmoud Abbas is bang vrede te sluiten met de Israëli’s en bekommert zich meer om zijn eigen machtspositie dan om de belangen van het Palestijnse volk. Jared Kushner, adviseur en schoonzoon van Donald Trump, trok alle registers open in zijn interview met de Palestijnse krant Al-Quds. Kushner, samen met die andere Joods-Amerikaanse Trump-adviseur Jason Greenblatt op tournee in het Midden-Oosten, dreigde de Palestijnse leider er zelfs mee hem te passeren en het vredesplan van de Amerikaanse president direct aan zijn volk voor te leggen.
Niet dat iemand precies weet wat er in dat plan staat, Kushner liet weten dat het ‘spoedig’ bekend gemaakt zal worden. De vraag is of het nog uitmaakt wat Trumps voorstel precies inhoudt; de Palestijnse Autoriteit (PA) is zo vervreemd van de Amerikaanse regering dat Kushner het niet eens voor elkaar kreeg een gesprek te regelen in Ramallah. De wond van Trumps erkenning van Jeruzalem als Israëlische hoofdstad en de verplaatsing van zijn ambassade naar de Heilige Stad is nog te vers en te diep. Het onvermijdelijke la (‘nee’ in het Arabisch) waarop welk Amerikaans voorstel dan ook zal stuiten, was de reden achter Kushners directe oproep aan de Palestijnse bevolking.
Alleen, die oproep zal geen enkel effect sorteren. Hoe je het ook wendt of keert, Abbas en zijn regeringskliek vertegenwoordigen op dit moment de minst extreme vleugel binnen het Palestijnse spectrum. De twee belangrijkste kandidaten voor zijn opvolging zijn Hamaskopstuk Ismail Haniyeh en veroordeeld moordenaar Marwan Barghouti. Niemand verwacht serieus dat deze twee, die overigens Abbas in een vrije verkiezing gemakkelijk zouden verslaan, bereid zijn meer concessies aan Amerikanen en Israëli’s te doen dan ‘Abu Mazen’. De 82-jarige PA-president heeft helemaal geen mandaat om te onderhandelen over vrede, zeker nu de steun voor een tweestatenoplossing onder de Palestijnen steeds verder daalt.
Ondenkbaar
Datzelfde geldt overigens voor de Israëli’s – nog een reden waarom Trumps vredesplan bij voorbaat gedoemd lijkt. Immers, dat plan is of royaal naar de Palestijnen toe of het is openlijk pro-Israëlisch. In het eerste geval – denk aan Oost-Jeruzalem als Palestijnse hoofdstad en een terugtrekking van de IDF uit de Westbank met uitzondering van de nabij de grens gelegen nederzettingen – is het bijna ondenkbaar dat Israël het plan aanvaardt. Zeker na de Amerikaanse erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van de Joodse staat is de animo de stad terug te geven zo goed als nul. Zelfs voor de (centrum-) linkse partijen zou dat politieke zelfmoord betekenen. Stelt u zich eens voor: de oude stad van Jeruzalem – inclusief de Joodse wijk! – zou in dat scenario deel van een Palestijnse staat worden. Nogmaals: ondenkbaar in de huidige politieke verhoudingen.
In het tweede geval – een voor Israël gunstig voorstel met erkenning van de nederzettingen op de Westbank in ruil voor land langs de grenzen en Jeruzalem als ongedeelde Israëlische hoofdstad – betekent aanvaarding voor welke Palestijnse leider dan ook zelfmoord, zowel politiek als waarschijnlijk ook letterlijk. Bovendien, Mahmoud Abbas had in 2008 al een gunstig vredesplan voor zich liggen en veegde dat zonder discussie van tafel. En dan zouden de Palestijnen nu een plan van Trump, voor wie zij in korte tijd een diepgewortelde afkeer hebben ontwikkeld vanwege zijn pro-Israëlische opstelling, met aanzienlijk minder gunstige voorwaarden accepteren? Het is al even ondenkbaar.
Wishful thinking
De Amerikanen kunnen nog zo hopen de Palestijnen om te kopen met – vooral Saoedisch – geld voor economische ontwikkeling; deze hoop is toch vooral gestoeld op wishful thinking. En het is gevaarlijk. Als Trumps voorstel hetzelfde lot ondergaat als alle plannen van het VS-verdelingsplan in 1947 tot Olmerts gulle voorstel tien jaar geleden, en dus stuit op een keihard Palestijns nee, zal de invloed van de Saoedi’s afnemen. De Palestijnen zullen hen immers zien als verraders van de Arabische zaak die vanwege hun regionale machtsstrijd met Iran bereid zijn enorme concessies over de ruggen van de Palestijnen te doen aan de Amerikanen en de gehate zionisten. De kans lijkt dan groot dat juist Iran aan populariteit zal winnen, zoals dat nu met Hamas in Gaza gebeurt.
Groeiende Iraanse invloed op de Westelijke Jordaanoever – het is het tegenovergestelde van wat Washington en Riyad willen (om over Jeruzalem nog maar te zwijgen), en paradoxaal genoeg zou dat wel eens precies de uitkomst van Trumps bedoeningen kunnen blijken. Misschien is het daarom maar het beste zijn vredesplan, hoe de inhoud er ook uitziet, in de koelkast – of beter nog: in het vriesvak te stoppen. Als de geschiedenis van het Midden-Oosten ons iets leert, is het immers dit: hoe uitzichtloos de situatie ook lijkt, het kan altijd erger.
Abonneer op het NIW
