Sinds het voorjaar had de orthodox-Joodse gemeente in Almere geld noch gebouw. Chabad en particulieren springen nu financieel bij. Is dit de geboorte van de eerste officiële Chabad-gemeente van Nederland?
Door: Joram Bolle
Een symbolisch bedrag rheugd mailt rabbijn Stiefel afgelopen vrijdag rond: ‘Mazzeltov Flevoland! Met vreugde en dankbaarheid aan Hasjem, is het ons genoegen aan te kondigen dat we gisteren een huurovereenkomst hebben ondertekend voor een mooie en grote ruimte die we zullen gebruiken voor een sjoel en andere Joodse activiteiten in Almere!’ Half december wil rabbijn Stiefel het nieuwe gebouw van 180 vierkante meter vlak bij het centrum van Almere officieel inwijden, zegt hij tegen het NIW: „De financiën zijn nog niet helemaal rond, maar ik heb goede hoop dat we het halen.” Vanaf de zomer zat de Joodse gemeente in Almere zonder eigen gebouw. De huur kon niet betaald worden toen het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) en het Interprovinciaal Opperrabbinaat (IPOR) de lasten niet meer wilden dragen. Sindsdien was men naarstig op zoek naar geld en dat is gevonden. „We worden voor een symbolisch bedrag gesponsord door de internationale tak van Chabad,” zegt rabbijn Stiefel. De rest wordt volgens hem opgebracht door gulle gevers aan stichting Chabad Flevoland, waar Stiefel voorzitter van is. Wat de procentuele verhouding is tussen het particuliere geld en het ‘symbolische’ bedrag van Chabad wil Stiefel niet zeggen.
Huurbetaling
De geldverschaffing door Chabad roept de vraag op of men nu een ‘eigen’ gemeente los van het NIK is begonnen. In mei opperde Stiefel in het NIW dat de oprichting van een gemeente Chabad Almere een oplossing kon zijn voor de financiële problemen. Dat zou echter indruisen tegen een 47 jaar oude overeenkomst. Toen Chabad in 1967 actief werd in Nederland, werd afgesproken zo veel mogelijk binnen de kaders van het NIK en de NIHS te werken. Met een zelfstandige Flevo-gemeente zou dat niet meer het geval zijn. Maar volgens Stiefel is daar geen sprake van, ondanks dat Chabad Flevoland nu de huur van het nieuwe gebouw betaalt: „De Nederlands-Israëlitische Gemeente [NIG] Almere bestaat nog gewoon. Die kan alleen niet voor de benodigde fondsen zorgen, dat doet Chabad Flevoland.” Stiefel voegt daaraan toe dat Chabad al meer dan zestien jaar regelmatig evenementen voor de NIG Almere betaalt, zoals Chanoeka- en Poeriemvieringen.
„Ik zou ook absoluut niet toestaan dat er een aparte Chabadgemeente wordt opgericht. No way!” zegt Binyomin Jacobs, schoonvader van Stiefel en opperrabbijn van het IPOR. Nederland is volgens hem veel te klein om een gemeente los van het NIK te beginnen. Jacobs: „We moeten het samen doen en dat gebeurt nu ook.” Ook voorzitter van het NIK Jonathan Soesman bevestigt dat de gemeente in Almere gewoon onder zijn koepel valt. Maar: „Komende tijd gaat het bestuur van de NIG Almere in gesprek met rabbijn Stiefel om over samenwerking te praten. Daar kan ik nog niet op vooruitlopen.” Hij noemt het wel al ‘mooi’ dat de Joodse gemeente Almere nu eindelijk door fondsenwerving weer een eigen gebouw heeft. Soesman: „Het is alleen jammer dat het zo lang heeft moeten duren.”
Geld als middel
Stiefel zegt inmiddels genoeg geld te hebben opgehaald om een deel van de huur van het sjoelgebouw voor twee jaar te garanderen. Maar het is lang niet voldoende om alle kosten te dekken. Of er salaris voor hem als rabbijn in zit, durft hij niet te zeggen: „Misschien zit er een parttime vergoeding in. Fulltime zeker niet.” Onduidelijk is of er geld zal komen uit contributie van leden. Voor Stiefel heeft ledenwerven niet de hoogste prioriteit. „Het belangrijkste is dat er mensen komen. Geld is een middel, geen doel. En wij hebben als doel zo veel mogelijk Joodse mensen op een of andere manier bij onze activiteiten en het jodendom te betrekken. Lidmaatschap kan daarvoor een drempel opwerpen.”
De rabbijn hoopt verder dat het NIK terugkomt op z’n beslissing eerder dit jaar en binnen afzienbare tijd weer fundamenteel geld gaat bijdragen. Maar dat is volgens Jonathan Soesman niet waarschijnlijk: „Incidenteel kunnen we misschien weleens subsidie voor een evenement geven, maar structureel financieren zit er niet meer in. Dat kunnen we niet naar de andere killes verantwoorden die geen geld krijgen en zelf in hun huishouding voorzien.”
Abonneer op het NIW
