Tijdens het landelijke verkiezingscongres op 25 februari hebben de leden van GroenLinks een motie aangenomen waarin gesteld wordt dat BDS een geoorloofd middel is om Palestijnen te helpen in hun strijd voor rechtvaardigheid. Europarlementariërs van GroenLinks zullen zich inzetten tegen pogingen BDS te verbieden en voor het opheffen van een dergelijk verbod.
Obsceen
Leon de Winter
De situatie wordt op een misdadige manier gesimplificeerd
De oorspronkelijke inzet van BDS is duidelijk: Israël moet ophouden te bestaan. De methode: het land tot de bedelstaf verlagen. Als je BDS ondersteunt, ontken je het recht van Joden op een eigen staat en ben je een antizionist. En de weigering Joods zelfbeschikkingsrecht te aanvaarden, is antisemitisme. Aan de ene kant wordt Joden toegeroepen terug te gaan naar ‘hun eigen land’, zie de scheldpartij aan het adres van de Franse filosoof Alain Finkielkraut door een Franse salafist(!). Anderen roepen: “Joden, rot op uit het Midden-Oosten.” Het is obsceen om je als Nederlandse politieke partij aan een organisatie te verbinden die het kopen van producten uit Israël criminaliseert, vooral gezien het verleden waarin 73 procent van de Nederlandse Joden is gedeporteerd en vermoord, met hulp van Nederlandse overheidsambtenaren. Israël is bovendien geen eiland, maar onderdeel van een groot en politiek ingewikkeld gebied in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Als je staat voor vrijheid van meningsuiting en mensenrechten, waarom dan geen boycot van Jordanië, de Golfstaten of Saoedi-Arabië? Voor elk van die landen zijn argumenten te verzinnen die zwaarder wegen dan wat in de Palestijnse gebieden gebeurt. Kortom: de situatie in Israël wordt op een misdadige manier gesimplificeerd in een kwestie van onderdrukkers en onderdrukten. Zo doe je per definitie de feiten geweld aan. En het erge is: dat zal ze een rotzorg zijn.
Leon de Winter (1954), auteur en columnist.
Januskop
Anet Bleich
Helaas: de motie zelf neemt totaal geen afstand van BDS
De motie van GroenLinks over BDS is onduidelijk en dubbelzinnig, net als BDS zelf. Is deze oproep om Israëlische producten en diensten te boycotten, gericht tegen de bezetting van de Westbank? Of beoogt BDS het in diskrediet brengen van de staat Israël en het ondermijnen van het bestaansrecht van de Joodse staat? De voorvechters van BDS wekken vaak de indruk dat het ook om dat laatste gaat. Reden voor het grootste deel van de Joodse gemeenschap, inclusief mijzelf, om BDS af te wijzen.
En dan GroenLinks. De aangenomen congresuitspraak kun je op twee manieren lezen. De motie vraagt de gekozen GroenLinksers in het Europees Parlement om zich te verzetten tegen een verbod op BDS, omdat dat in strijd is met de vrijheid van meningsuiting. Dat lijkt me verdedigbaar. Zolang er niet wordt opgeroepen tot geweld en er geen sprake is van haat zaaien, is er ook geen reden voor een verbod. Die vrijheid van meningsuiting is ook het argument van de Kamerfractie van GroenLinks om de motie aan te raden, los van de vraag of je het met de doelen van BDS eens bent. Prima. Maar helaas: de motie zelf neemt totaal geen afstand van BDS en wekt de indruk dat de opstellers BDS geweldig vinden. Gezien de januskop van BDS lijkt dit me een faux pas. Is GroenLinks hiermee anti-Israël of zelfs antisemitisch geworden? Nee, dat lijkt me overdreven onzin. Maar jammer is deze dubbelzinnige, misverstanden oproepende congresuitspraak wel.
Anet Bleich (1951), journalist, schrijver, biograaf van Joop den Uyl en Max van der Stoel, boekrecensent van de Volkskrant.
Fout
Bart Vink
De motie bewerkstelligt eerder het tegenovergestelde
De intenties van GroenLinks zijn vast goed, het middel is fout. De motie is eenzijdig en bewerkstelligt eerder het tegenovergestelde van wat de partij beoogt. Het is verder een illusie te denken dat wij vanuit Europa het conflict in het Midden-Oosten kunnen oplossen. Omdat het conflict ook de gemoederen in Europa beroert, kunnen we wél proberen een handje te helpen. Daarvoor moet je geloofwaardig zijn. Dus kritisch zijn mag en moet, maar wel ten aanzien van beleidskeuzes en acties door Israël én door de Palestijnen. Acties die tot slachtoffers leiden en/of de tweestatenoplossing belemmeren.
GroenLinks antisemitisch noemen gaat veel te ver. Ook D66 wordt daar weleens van beschuldigd. Dat etiket wordt te gemakkelijk op van alles en iedereen geplakt. Dat is onverstandig, onterecht en contraproductief. Ja, er is gebrek aan tolerantie en respect voor verschillende groepen. En ja, dat leidt ook tot racisme en antisemitisme. En zeker, dat is zorgelijk. De politiek is hier niet schuldig aan, maar heeft wel de taak om daar iets mee te doen. Recentelijk nam de Amsterdamse gemeenteraad drie moties aan, expliciet gericht tegen antisemitisme. Ook in andere gemeenten en in de landelijke politiek wordt hiertegen stelling genomen, ook door D66. De uitdaging is om, tegen polarisatie in, mensen met elkaar in contact te brengen, om samen op te staan tegen alle vormen van discriminatie, ook antisemitisme.
Bart Vink (52), oud-gemeenteraadslid D66 Amsterdam, nu kandidaat-Statenlid voor D66 Noord-Holland.
Evenwicht
Bram van Ojik
De doelen van BDS ondersteunt GroenLinks niet
Het gaat GroenLinks puur om de vrijheid van meningsuiting, een belangrijk uitgangspunt in onze democratie en rechtsstaat. We verzetten ons tegen een verbod op het uiten van standpunten. Dat is het doel van de motie die tijdens het congres is aangenomen. De motie staat los van de doelen van BDS, die ondersteunt GroenLinks niet. Wij ondersteunen de tweestatenoplossing en zijn tegen het gebruik van geweld om die standpunten uit te dragen.
We zijn wel voor het gebruik van economische druk als pressiemiddel in landen waar de rechtsstaat in het geding is en mensenrechten worden geschonden. In het Israëlisch-Palestijns conflict krijgen met name het onevenredig gebruik van geweld en intimidatie, de bouw van nederzettingen en de economische belemmeringen die de Palestijnen onevenredig hard raken, prioriteit. Met Kamerdebatten en parlementaire activiteiten vragen wij hiervoor regelmatig aandacht. We willen meer evenwicht brengen in de Nederlandse positie en het handelen ten aanzien van dit conflict.
En Israël is niet het enige land dat de aandacht heeft van GroenLinks. In Europa pleiten wij regelmatig voor sancties tegen landen als Saoedi-Arabië en Rusland, in de hoop dat de mensenrechtensituatie wordt verbeterd.
Dit staat los van de zorgen die ook wij hebben over groeiend antisemitisme in Europa. Onze parlementariërs vragen in debatten en moties op dit punt om een stevige aanpak.
Bram van Ojik (1954), lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks, woordvoerder voor onder meer Buitenlandse Zaken en Europese Zaken.
Abonneer op het NIW
