De jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking, afgelopen zondag in Amsterdam, werd rechtstreeks uitgezonden op tv. Er was goed nieuws, maar ook werd de bijeenkomst kort verstoord.
Het vfonds, het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg, stelt een miljoen euro ter beschikking voor de totstandkoming van het Holocaust Namenmonument dat aan de Weesperstraat in de hoofdstad moet verrijzen. Dat meldde de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, Jacques Grishaver, zondag in zijn toespraak tijdens de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking. Wanneer alle ambtelijke procedures achter de rug zijn, kan het Namenmonument definitief worden gerealiseerd. Zo zal een positief einde komen aan jarenlang gesteggel over het hoe en vooral het waar van het monument, dat is ontworpen door de wereld- beroemde architect Daniel Libeskind. Blijft een deel van deze royale gift over, dan zal dat worden besteed aan educatieve projecten over de Shoa.
Definitie
Interim-burgemeester Jozias van Aartsen en schrijver Jessica Durlacher waren met premier Mark Rutte de voornaamste sprekers tijdens de herdenking, die live werd verslagen door de NPO. De integrale tekst van Rutte, een ode aan Bloeme Evers-Emden, leest u op de pagina hiernaast. Uit zijn woorden blijkt duidelijk dat waar het Openbaar Ministerie nog steeds niet durft te erkennen dat de aanval op restaurant HaCarmel een antisemitische lading had, de premier daar anders over denkt.
Daarnaast had Grishaver een boodschap voor de premier: accepteer de definitie zoals die is samengesteld door de International Holocaust Re- membrance Alliance, de IHRA. Deze luidt: “Anti- semitisme is een bepaald beeld van Joden, dat zich kan uiten als haat tegen Joden. Retorische en fysieke uitingen van antisemitisme worden gericht tegen Joden of niet-Joden en/of hun bezittingen, tegen instellingen van de Joodse gemeenschap en religieuze voorzieningen.” Een groeiend aantal landen binnen de Europese Unie, waaronder Verenigd Koninkrijk en Duitsland, hebben deze definitie al geaccepteerd, waarmee het gemakkelijker wordt om antisemitische daden en opmerkingen als dusdanig aan te merken. Maar het kabinet weigert vooralsnog actie te ondernemen. Even werd de verder waardig verlopen herden king verstoord. Terwijl Rutte na zijn toespraak terugliep naar zijn plaats, begon iemand uit het publiek te roepen. Het bleek activist Michael Jacobs, die al jaren een strijd voert tegen anti-Israelbetogers op de Dam.
‘Onwaardig’
Nu liet hij opnieuw van zich horen, hoewel verreweg de meeste aanwezigen niet verstonden wat hij riep. “Dat was: Op de Dam roepen Jodenhaters vanmiddag op tot een hernieuwde volkerenmoord op de Joden. Gaat u ze wegjagen? Of spreekt u alleen maar voor de bühne?” vertelt Jacobs het NIW. Terwijl het Koninklijk Zigeunerorkest Tata Mirando de muziek inzette was er gemompel onder de aanwezigen. Velen lieten weten last te hebben van plaatsvervangende schaamte. Op de vraag waarom hij dit moment en deze plaats voor zijn actie had gekozen, antwoordt Jacobs: “Zo niet daar, waar dan wel? En indien niet nu, dan wanneer? En als ik het niet doe, wie dan wel? Als ik het niet had gedaan was de herdenking onwaardig geweest, want net zoals het toen ontkend werd, wordt het nu ontkend. Je kunt er omheen lullen, maar het gebeurt vandaag! Vandaag roepen ze op tot de vernietiging van Israël, niet die van Eskimo’s of Hottentotten.” Maar was dit nu het juiste moment? Jacobs: “Voor mijn grootouders en mijn tantes was het ook niet het juiste moment toen zij door de Nederlandse politie uit hun huizen werden gesleurd.” Hij voegt daaraan toe dat tijdens het verzamelen voor de stille tocht naar het Wertheimpark, waar de herdenking werd gehouden, hij de enige persoon was die zich in het stadhuis bij twee geüniformeerde agenten moest legitimeren.
Draagvlak
Buiten dit kleine intermezzo verliep de herdenking waardig, de NOS registreerde de bijeenkomst, gelardeerd met reportages, zoals een bezoek van Jessica Durlacher aan Auschwitz, en interviews met onder anderen NIOD-directeur Frank van Vree, die waarschuwde tegen de opkomst van antisemitisme bij extreem-rechts (hij noemde alleen díe groep) en stelde dat het draagvlak voor het herdenken van de Holocaust toeneemt. En dat klopt, want daar waar de Nationale Holocaust Herdenking, voorheen Auschwitzherdenking, een jaar of twintig geleden nog klein en intiem was, is het nu uitgegroeid tot een brede, nationale bijeenkomst.
Abonneer op het NIW
