Joden zijn altijd bezig met de oorlog, schrijft Robert Vuijsje in Alleen maar nette mensen. Dat dit ook geldt voor Amerikaanse Joden, las ik in het tweede boek van Shalom Auslander Hope: A Tragedy. In het van cynisme doordrenkte boek volgen we Kugel, wiens levensdoel het is om zijn zoon Jonah helemaal in het ongewisse te laten over de oorlog. Kugel verhuist naar een afgelegen boerderij en hoopt daar met zijn zoon eerder over seks te praten dan over de oorlog. Je wordt geen beter mens door kennis van de oorlog, beargumenteert hij. Misschien brengt het mensen
Auteur: Nadav Vissel
juist op ideeën. Zijn pech, die past bij iemand met zo’n sullige naam, is dat op zolder een oorlogsoverlevende blijkt te wonen: Anne Frank. Dat had de makelaar niet vermeld in de prospectus! Evenmin als de gehorigheid, waardoor iedereen overal te horen is, inclusief Anne Frank, wat het voor Kugel moeilijk maakt de oorlog bij zijn zoon weg te houden. Onwillekeurig moest ik hieraan denken, toen ik de app Annes Amsterdam uitprobeerde, die vermoedelijk juist het doel heeft ons nooit te doen vergeten. De app (voor alle platforms) geeft je een rondleiding langs de plekken die belangrijk zijn geweest voor Anne Frank in Amsterdam. Op een kaart staan foto’s die relevante plekken markeren. Als je op de plek bent, kun je extra informatie ophalen. Als eerste snelde ik naar het Merwedeplein. Aanraking van de foto toonde me het inmiddels bekende fi lmpje van Anne, hangend uit het raam van het huis waar ze tot de onderduik woonde. Dat raam was zichtbaar vanuit het huis waar ik als kind gewoond heb. Ik moet het vaak gezien hebben, maar destijds had ik er geen benul van dat het ooit wereldberoemd zou worden. Later woonde ik als jonge vader op de Lauriergracht en kwam met mijn dochter regelmatig langs het Achterhuis, dat om de hoek was en daar circa een miljoen bezoekers per jaar trok. Als ik er met de app weer voor sta, zie ik een niet door de app gemaakt fi lmpje in mijn hoofd. Kugel roept de wachtenden toe: ‘Doe het niet! Vergeet die oorlog! Leef!’ Heeft hij een punt? Op de Lauriergracht had ook een beroemd fi guur gewoond aan de overkant. Van hem wist ik het wél. Naast zijn voordeur zat een plakkaat dat dit het huis was waar Max Havelaar zijn handel in koffi e dreef. Pardon? Is Max Havelaar niet een romanfi guur? Als ik daarover nadenk, door de stad zwervend met Annes Amsterdam, vraag ik me af of het voor bezoekers van historische plekken uitmaakt of iemand echt bestaan heeft. Is Anne Frank in de hoofden van al die bezoekers niet ook gewoon een romanfi guur? En is dat erg?
Abonneer op het NIW
