Voor de tweede keer op rij moest de Jom Hasjoaherdenking online plaatsvinden. In een lege Hollandsche Schouwburg in Amsterdam stonden diverse sprekers stil bij deze beladen herdenking, die vanwege de coronacrisis van tevoren was opgenomen. Vaste traditie is dat leerlingen van de Joodse basisschool Rosj Pina tijdens de herdenking de fakkels aansteken.
Een greep uit de speeches. Demissionair staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Paul Blokhuis: “Ondanks de verschrikkingen die de Joden zijn aangedaan, werden de overlevenden na de oorlog op een kille en onverschillige manier ontvangen. Amsterdamse Joden kregen bijvoorbeeld een boete omdat zij tijdens de oorlog geen erfpacht hadden betaald. Onvoorstelbaar. Net zoals het onvoorstelbaar is dat 76 jaar na de hel van de Holocaust het antisemitisme nog volop bestaat.”
Samu de Leeuw vertelde over zijn familiegeschiedenis, en hoe hij door een mijnwerkersgezin werd gered: “Het feit dat zij mij als kind in de oorlog mochten hebben en na de oorlog getuige konden zijn van mijn verdere ontwikkeling als mens, was voor hen de grootste beloning die zij zich konden wensen. Uit menslievende en humanitaire motieven stelden zij hun leven in de waagschaal om geheel belangeloos Joodse onderduikers te redden. Moge hun nagedachtenis en die van al die bekende en onbekende helden ons tot zegen zijn.”
Uit de toespraak van derdegeneratiekind Ronit Palache: “Een oorlog is voorbij. Een oorlog. Van onderduiken, concentratiekampen, van de angst opgejaagd, gearresteerd, afgevoerd, gevangen gezet en vermoord te worden, een ster te moeten dragen, te moeten verzwijgen dat je Joods bent. Maar de oorlog is niet voorbij. Ze vreet aan je, in hoe je de wereld moet bezien, hoe je goed en kwaad moet onderscheiden, en hoe moedig genoeg je kunt worden de juiste kant te kiezen, die kant te herkennen. Mijn grootouders waren oorlog, mijn ouders waren een beetje oorlog, en ik ben zelfs nog die oorlog. En deze plek, ooit bedoeld voor toneelstukken en theater, is oorlog.”
Ook de burgemeester van Amsterdam, Femke Halsema, en de Israëlische ambassadeur Naor Gilon spraken. U kunt de hele herdenking terugkijken via deze link.
Foto’s: Dirk P.H. Spits
Abonneer op het NIW
