Donderdagavond was de anti-antisemitismedemonstratie achter de Stopera in Amsterdam. De NOS, die de Joodse gemeenschap erg goed gezind is (grapje!), liet fijntjes weten dat er beweerd werd door de organisatoren dat er duizenden kwamen opdagen, maar dat het er slechts enige honderden waren. Een klein rekensommetje leert mij echter dat de bussen die waren ingezet alleen al 800 inzittenden hadden en uiteraard kwamen de meeste deelnemers niet per bus. Politie had aangegeven dat er voor 2500 mensen plaats was op de (stampvolle) plaats van de vredige demonstratie. Mocht ik het allemaal verkeerd begrepen hebben, dan verneem ik dat graag en bied op voorhand mijn excuus aan, aan onze nationale omroep.
Zelf was ik niet in Amsterdam. “Vreemd”, kreeg ik van vele kanten te horen. “U had daar niet mogen ontbreken.” En toch was ik er niet, want wij waren in Middelburg als gasten van de Joodse Gemeente Zeeland, die op die donderdagavond het dertigjarig bestaan vierde van hun sjoel die op Chanoeka 1994 werd ingewijd. Ja, de demonstratie bij de Stopera was veel groter en qua mediabereik onvergelijkbaar belangrijker. En toch hebben Blouma en ik geen seconde in overweging genomen om Middelburg in te ruilen voor Stopera. Op Chanoeka hebben zich twee wonderen afgespeeld. Het wonder met het kruikje olie. Het kruikje olie dat genoeg olie bevatte om de menora in de heroverde tempel in Jeruzalem één dag te laten branden, bleek acht dagen te voldoen. Acht dagen die nodig waren om nieuwe koosjere olie te vervaardigen. Maar er was ook het wonder dat een klein legertje Joden de gigantische Griekse legerschare wist te verslaan. Dat Joodse legertje was ongetraind, onervaren, zwak. En toch, en dat is het andere Chanoekawonder dat we jaarlijks gedenken, wisten de zwakkelingen de professionals te verslaan. Twee wonderen dus.
Het wonder van het kleine legertje vergelijk ik met de protestbijeenkomst bij de Stopera en dertig jaar synagoge met het wonder van het kruikje olie. En als er in de Talmoed gevraagd wordt: wat is Chanoeka, dan luidt het antwoord: het wonder van het kruikje olie. En dus waren wij in Middelburg, niet omdat we dat nou eenmaal eerder hadden toegezegd en niet omdat we ook tot na sjabbat zouden blijven en met de kleine Joodse gemeente de sjabbat zouden vieren, maar omdat het wonder van het kruikje olie minstens net zo belangrijk was als de overwinning van dat kleine niet-professionele legertje.
Een imam betuigde medeleven namens zijn moskee met de recente Jodenjacht. Een klein wonder
We hebben nog een wondertje mogen beleven. In de Times of Israel werd ik geciteerd. Onder andere werd er vermeld dat ik het betreur dat ik geen enkele reactie van medeleven heb ontvangen vanwege 7 oktober vorig jaar vanuit de islamitische gemeenschap, terwijl ik zeker weet dat echt niet alle in Nederland woonachtige imams en moskeebestuurders de 7 oktoberpogrom (want dat was dus wel degelijk, een georganiseerde pogrom met instemming van het lokale Hamasgezag) hebben goedgekeurd en instemden met de Jodenjacht na de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi. En nu dus het wondertje: een imam heeft mij namens de moskee waartoe hij behoort een e-mail gestuurd om medeleven te betuigen en zijn afkeer uit te spreken over de Jodenjacht, benadrukkend hoe goed de verhoudingen waren in Marokko met de Joodse gemeenschap aldaar.
Terug naar Middelburg: bij de officiële viering waren twee Zeeuwse burgervaders aanwezig, één burgermoeder en twee gedeputeerden. De sjoel was vol. De bijeenkomst was geweldig en het Hoffy-buffet na afloop verdiende minstens een tien. En daarna, de volgende namiddag: de sjabbaton. Mincha om kwart over vier en daarna de sjabbatmaaltijd, zingen, lernen, mijn toespraken, verhalen en grappen. Wat een sfeer en vooral: wat een eenheid. Een piepkleine kehila, één grote familie, iedereen levert zijn/haar bijdrage.
De Joodse Gemeente Zeeland denkt niet alleen aan zichzelf, maar straalt vanuit de synagoge ook naar buiten. En dus wordt deze Joodse gemeente door de Zeeuwse burgerij op handen gedragen. Een heel klein lichtje, een klein vlammetje, maar o zo zuiver. We mochten zo’n beetje non-stop ons geven voor de Joodse gemeenschap. Om te voorkomen dat tijd verspild zou worden aan van en naar sjoel lopen, waren we ingekwartierd in een B&B, twee deuren van de sjoel verwijderd. Want hoe geweldig de Joodse Gemeente Zeeland ook is, er werd wel 24/7 keer drie inzet van ons verwacht.
Het is nu zondagochtend. Blouma wordt dadelijk opgehaald om babysit te zijn op de Zuidas bij onze kleinkinderen, die overigens geen baby’s meer zijn. En ik rijd zo dadelijk naar Arnhem, de lewaje van de hoogbejaarde mevrouw Senator, weduwe van Fred Senator die in Arnhem, Apeldoorn, Zutphen en nog een paar ander locaties de grote menora jaarlijks opzette om licht te verspreiden. Licht in duisternis.
Eén reactie
“Een kleine rekensommetje leert mij”, dat 30 jaar sjoel in Middelburg, 2004-2024, moet zijn, 1994-2024.
Ik mocht er al in de jaren ’90 vorige eeuw regelmatig een bezoek brengen, ( als geboren Middelburgse) in deze mooie kleine synagoge.
Ook de geschiedenis van de bouw van deze sjoel is echt mooi om te lezen. Wat fijn dat hij er is in ons mooi monumentaal Middelburg. Ik ben er blij mee .. en trots op, dat hij herbouwd is.