Dat de UNRWA heel wat uit te leggen heeft, begint langzaam maar zeker zelfs in de burelen van de VN in New York door te dringen. Van de landen die meer dan tien miljoen dollar per jaar aan de hulporganisatie overmaken, hebben eigenlijk alleen de landen met een fel anti-Israëlische regering hun hulp niet opgeschort. Dan gaat het om staten en staatjes als Qatar, Koeweit, Saoedi-Arabië, Turkije en in Europa om België, Spanje en Noorwegen. Denemarken is een opvallende uitzondering als pro-Israëlisch EU-land dat blijft doneren aan de United Nations Relief and Works Agency for Palestinian Refugees in the Near East, zoals de UNRWA voluit heet.
De grote donoren – de VS, Groot-Brittannië, Duitsland, Zwitserland, Zweden, Canada, Japan, de EU, Australië, Frankrijk en Italië – zijn inmiddels afgehaakt. Datzelfde geldt voor Nederland, hoewel die geste voor dit jaar niet meer dan symbolisch genoemd kan worden. De jaarlijkse bijdrage van 19 miljoen euro voor 2024 is al overgemaakt, plus een extraatje van tien miljoen vanwege de crisis die nu in Gaza heerst. Wel zal de UNRWA met een goed verhaal moeten komen, wil het volgend jaar opnieuw kunnen rekenen op de Nederlandse bijdrage.
Collectieve bestraffing
Natuurlijk schreeuwt de UNRWA moord en brand bij monde van de niet bepaald neutrale VN-secretaris-generaal António Guterres. Door de bevroren financiering zou acuut een humanitaire ramp dreigen in het oorlogsgebied, waar zeker anderhalf miljoen Palestijnen hun huizen hebben verlaten. Nu moeten dat soort berichten met een forse korrel zout genomen worden; wie herinnert zich niet dat Gaza al meer dan honderd dagen geleden zogenaamd geen voedsel, water en elektriciteit zou hebben. Maar dat de situatie er in de opvangkampen van de veilige zone in Zuidwest-Gaza er niet gemakkelijker op wordt, mag duidelijk zijn.
UNRWA-baas Philippe Lazzarini weigert af te treden, ook nu bekend is dat zijn organisatie zo innig verstrengeld is met Hamas dat nauwelijks nog te zien is waar de hulporganisatie eindigt en de terreurbeweging begint. Het bevriezen van hulpgeld zou een ‘collectieve bestraffing’ van de Gazanen zijn. Zelfs als dat zo was, mag je je afvragen of die verdiend is, gezien het feit dat de bijna de helft van alle UNRWA-medewerkers in Gaza zelf lid is van Hamas of een nauw verwant familielid heeft dat dat is.
Het is een van de ironische werkelijkheden waarvan het Midden-Oosten aan elkaar hangt
Nu krijgt de omstreden VN-hulporganisatie echter steun uit de minst verwachte hoek. Nota bene de Israëlische regering vindt het een slecht idee als de UNRWA voor het einde van de vijandelijkheden uit de Gazastrook zou verdwijnen. “Als de UNRWA niet meer actief is in Gaza, kan dit een humanitaire ramp veroorzaken die Israël zou dwingen de strijd tegen Hamas te staken,” vertelde een hooggeplaatste anonieme regeringsbron aan The Times of Israel. “Dat is niet in ons belang of in het belang van onze bondgenoten.”
Eén oplossing
De realisten in Jeruzalem zien in dat er op dit moment simpelweg geen alternatief in Gaza is voor het werk dat de VN doet. Sterker nog, dat de UNRWA de verzorging van de Palestijnse burgers in de Strook voor zijn rekening neemt, lijkt een noodzakelijke voorwaarde voor het voortzetten van de strijd tegen Hamas en andere terreurbewegingen. Het is een van die ironische werkelijkheden waarvan het Midden-Oosten nu eenmaal aan elkaar hangt. Maar de situatie geeft ook aan hoe belangrijk het is dat de regering-Netanyahu zo snel mogelijk met een plan komt voor de toekomst van Gaza. Dat zal wat Jeruzalem betreft er een zijn zonder de UNRWA, maar ongetwijfeld zal het werk van die organisatie – als zij verdwijnt – worden overgenomen door andere VN-agentschappen.
Ook deze zullen afhankelijk zijn van Palestijnse medewerkers en er is geen enkele garantie dat die niet net zo verstrengeld met Hamas zullen raken als de UNRWA. Voor dit probleem bestaat maar één oplossing: het volledig ontmantelen van niet alleen de militaire, maar ook de politieke structuur van de terreurbeweging in Gaza. En of Netanyahu en zijn extreemrechtse bondgenoten dit nu leuk vinden of niet, het enige alternatief voor Hamas is de door Fatah geleide Palestijnse Autoriteit van Mahmoud Abbas.
Boven: Palestijnen op de vlucht vanuit Khan Younis naar een UNRWA-kamp in de veilige zone in het zuidwesten van de Gazastrook. Foto: Flash90
2 reacties
Ik begrijp Bart Schuts positie, want deze positie is de noodzakelijke uitkomst die valt binnen de parameters van de heersende politieke cultuur. Die cultuur wordt gekenmerkt door universele mensenrechten, vluchtelingenhulp, humanitaire oorlogvoering, genocideverbod en wat dies meer zij. Mijn positie is dat deze cultuur Israel op de langere termijn volkomen naar de afgrond helpt en de Joodse Staat nog eens zal vernietigen — moge HaShem het verhoeden. Waarom? Omdat voornamelijk Israels vijanden van deze cultuur profiteren. Juist door binnen de heersende parameters te blijven gaan oorlogen eindeloos doorzieken en kun je geen beslissende overwinning behalen, zodat je op het eind juist jezelf uitput in plaats van je vijanden. Er is daarom een omslag nodig in het denken op dit gebied. We moeten terug naar Machiavelli en Spinoza, die botweg durfden te stellen dat in internationale conflicten macht recht is en dat er geen probleem is met het volkomen uitroeien van je vijanden. In joodse termen: de Amalek oplossing. Deze oplossing maakt oorlogen wel wreder en gruwelijker, maar in de regel ook korter, met een duidelijk einde. Ik weet uiteraard dat dit gemakkelijker gezegd is dan gedaan. Men kan zich namelijk ook afvragen of de Joodse Staat zich niet moet keren tegen alle genocide. Ik denk echter dat dit een verkeerd universalisme en een valkuil zou zijn. Als staat heb je alleen de plicht genocide op je eigen inwoners te voorkomen. Politiek is uiteindelijk altijd asymmetrisch, niet gebonden aan de symmetrie van de moraal.
Ja, logisch dat is wat we noemen diplomatie. En hiermee laat Israel zien dat er voor Israel onderscheid bestaat, verschil is tussen de terroristische organisatie Hamas en de organisaties van de Verenigde Naties. Briljante stap van Israel.