Een door Amsterdamse rabbijnen ondertekend document zaait onrust over de vraag wie het Joods Begrafeniswezen (JBW) mag weigeren als lid.
Auteur: Kemal Rijken
Iemand die is uitgekomen volgens de regels die in Nederland gelden kan lid worden van de NIHS. In dat geval moet hij ook automatisch lid kunnen worden van het JBW. Beide organisaties moeten nu eens met elkaar afspreken dat daarover geen verschil van mening bestaat,” zegt NIHSraadslid Hadassa Hirschfeld (Kol Chadasj) naar aanleiding van de onrust die de afgelopen weken ontstond over een document van de Amsterdamse rabbijnen Ralbag, Wolff en Evers.
In de brief staat dat het JBW personen die in de Amsterdamse Beth Din zijn uitgekomen voortaan moet accepteren als JBW-leden. De vraag is of de brief, die al twee weken op de NIHS-Facebookdiscussiepagina staat, kan worden opgevat als een psak (wetsbesluit). Het document is immers ondertekend door de drie rabbijnen en geeft een verplichting aan het JBW. Knelpunt is dat in het document niet wordt verwezen naar Joden die bijvoorbeeld zijn uitgekomen in de mediene maar in Amsterdam wonen. Daardoor zouden zij niet in aanmerking komen voor het JBW-lidmaatschap.
Gioer
In januari van dit jaar berichtte het NIW voor het eerst over uitgekomen Joden die niet worden toegelaten tot het JBW, waarbij het argument werd gehanteerd dat hun gioer niet door alle rabbijnen in Nederland wordt erkend. Hirschfeld vroeg toen om opheldering bij het NIHS-bestuur. NIHS-voorzitter Ronnie Eisenmann stuurde daarop een brief aan het JBW met het verzoek ‘hun beleid uit te leggenNu blijkt dat de situatie nog niet is opgelost. Hirschfeld heeft nu een eigen oplossing: „Iedereen die tot het jodendom wil toetreden moet een duidelijke uiteenzetting krijgen, misschien zelfs een boekje, met alle regels waaraan voldaan moet worden en waarin staat welke verplichtingen het Beth Din heeft jegens de kandidaat. Daaronder valt in ieder geval de zorg om deze verwerpelijke situaties te voorkomen.”
Intern discussiestuk
Rabbijn Evers, een van drie ondertekenaars van het document, laat weten dat het hier geen psak betreft, maar ‘een brief voor eigen gebruik’. „Het is door een fout van een medewerker naar buiten gekomen. Het is een intern discussiestuk dat per ongeluk werd verstuurd voordat alle partijen in deze kwestie gehoord zouden worden. We vinden dit heel erg vervelend.” JBW-voorzitter Loonstein: „Iets wat intern is, moet intern blijven. Gelukkig is er nog geen rabbinaal standpunt ingenomen dat wij niet kennen.”
NIHS-voorzitter Ronnie Eisenmann wil dat er een snel einde komt aan de voortdurende onduidelijkheid. „We hebben sinds jaar en dag een afspraak dat het JBW onze uitvaarten verzorgt en dus onze leden aanneemt. Ze hebben ons ingelicht over het criterium dat ze handhaven voor uitgekomen Joden, maar wij blijven vinden dat deze Joden hun gioer niet opnieuw hoeven te bewijzen bij alle rabbijnen van Nederland. Mensen die bij ons lid zijn, moeten gewoon één-op-één lid kunnen worden van het JBW,” aldus Eisenmann. Vorige week sprak hij opperrabbijn Ralbag over de kwestie. „Ik heb tegen hem gezegd dat dit niet zo kan. Hij beloofde het JBW te melden dat het in strijd is met de halacha om aan sommige leden van de NIHS extra voorwaarden te stellen als ze zijn uitgekomen. Ik heb niet het idee dat het JBW een psak in de wind zal slaan. Misschien vinden ze het zelfs wel prettig om zich daarachter te kunnen verschuilen.”
Pijnlijk
Loonstein geeft aan nog geen gesprek te hebben gehad met opperrabbijn Ralbag. „Op elke uitnodiging voor een gesprek zeggen wij: ja. Wel wil ik benadrukken dat het JBW al meer dan acht jaar een consistent beleid heeft ten aanzien van uitgekomen Joden. Wij accepteren alleen Joden die in heel Nederland Joods zijn. Alle rabbijnen en het NIHS-bestuur waren en zijn daarvan op de hoogte. Met deze Joden is nu een verschrikkelijk pijnlijke situatie ontstaan. De oorzaak van het probleem ligt echter niet bij het JBW. Wij zijn juist slachtoffer. We hebben het NIHS-bestuur namelijk al jaren geleden gevraagd om met de rabbijnen te spreken over een oplossing. Tot op de dag van vandaag wachten wij op de dag waarop alle Nederlandse rabbijnen het met elkaar eens worden.”
Abonneer op het NIW
