Binnenland

Tsahal, kweekvijver van talent (met video’s)

Redactie 08 november 2012, 00:00

De Israëlische Tsahal- (leger)bands, waarvan er deze week een in ons land optreedt, zijn een kweekvijver voor talent. Veel (super)sterren zijn hun carrière daar begonnen.

Arik Einstein, Noa, Idan Raichel… het zijn maar een paar bekende Israëlische muzikanten die ooit deel uitmaakten van een van de nationale legerbands. In die ensembles kunnen de meest muzikale soldaten hun legertijd doorbrengen. Het zijn kweekvijvers van talent, waar op hoog niveau muziek gemaakt wordt. Reuven Rozen, hoofd van de afdeling Friends of Israel van fondsenwerver Keren Hayesod, is verantwoordelijk voor het optreden van de Tsahal-band de komende twee weken in Nederland. (zie ook cvi.nl en ljg.nl) Volgens hem maakt het leger gebruik van de kwaliteiten van de soldaten en laat ze taken verrichten waarbij ze tot bloei kunnen komen. „De beste muzikanten komen in de bands en orkesten terecht. Als soldaat kun je daar weer veel van leren en je talent ontwikkelen.”

Door de jaren heen wisselden de bands van vorm. Tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog trad de eerste op: de Cheesebatron, de band van de Palmach (elite-eenheid). Uit dezelfde tijd stammen bands als de Sharon en de Carmel Band. Tijdens de jaren 50 en 60 stond de Lahakat haNachal (Nachal Band) op de voorgrond. De band van de Nachal-divisie, die de dienstplicht combineerde met landarbeid, bracht een nieuwe, verfrissende sound. In de glorietijd van de bands, tussen de Zesdaagse Oorlog (1976) en de Jom Kipoeroorlog (1974) werd jonge, energieke muziek gemaakt, die behalve de soldaten ook de huiskamers bereikte via de televisie. Verschillende bands opereerden tegelijk; zoals de North Command Band, de South Command Band en de Navy Band. De film Halahaka (The Band, Avi Nesher, 1979), over een door het land tourende legerband, was een enorme hit. Daarna begon de glorie af te brokkelen: de bands werden opgeheven en een legerkoor werd opgericht. In 1982 werden er nieuwe bands gevormd, maar hun positie was anders. De bands werden kleiner en traden alleen nog op voor soldaten; ze speelden covers en geen eigen repertoire meer. Het ‘dorp’ Israël werd internationaal georiënteerd, trends uit de hele wereld bepaalden nu de muziekkeus. Incidenteel treden de bands op in het buitenland. Hun muzikale niveau is gestegen; met de groei van het land op cultureel gebied werden steeds betere muzikanten geselecteerd Reuven Rozen: „De audities zijn tegenwoordig een stuk zwaarder; je moet erg goed zijn om toegelaten te worden. In de jaren 70 was je zeker van een muzikale carrière als je uit een legerband kwam; nu is dat niet meer zo. Israël is groter geworden; jonge muzikanten proberen liever door te breken in programma’s als Idols.” Toch hebben de meeste grote Israëlische muzikanten hun diensttijd doorgebracht in een band, orkest, of koor van de IDF. Zie onderstaande selectie.

Arik Einstein
De indrukwekkende staat van dienst van de grondleger van de Israëlische popmuziek gaat terug naar de jaren 50. Arik Einstein werd op 3 januari 1939 geboren in Tel Aviv. Hij vervulde zijn dienstplicht bij de Nachal Brigade Troupe. Daarna begon hij aan een indrukwekkende carrière. Eerst maakte hij deel uit van The Green Onion Band, in 1960 begon hij solo-albums uit te brengen en op te treden: hij maakte vijfenveertig platen en cd’s tussen 1966 en 2007. Hits van zijn hand zijn klassiekers als Ani ve’ata, Ima sheli en Yoshev al hagader. Vooral het idealistische en ontroerende Ani ve’ata (‘jij en ik zullen de wereld veranderen’) zit bij de Israëli’s diep onder de huid. Met Shmulik Krauss en Josie Katz vormde hij de High Windows, offi ciëel de eerste in het Hebreeuws zingende popgroep. Het trio tourde door Europa, tot heimwee Einstein naar Tel Aviv terugvoerde. Daar schreef hij Israëlische popgeschiedenis door met rockband The Churchills het eerste Israëlische rockalbum Puzi (1969) uit te brengen. Het nummer Livkot lecha (‘huilen om jou’), dat hij schreef voor een vriend die stierf tijdens een autoongeluk, werd hét lied dat de emoties van de Israëli’s over de moord op toenmalig premier Yitschak Rabin in 1995 vertolkte. Laatste wapenfeit: toen soldaat Gilad Shalit in oktober 2011 na meer dan vijf jaar gevangenschap in Gaza vrijkwam, nam Einstein speciaal voor hem het nummer Achshav kshe’ata kan (‘nu je hier bent’) op.
Tijdgenoten: Yarom Gaon (1939), Shalom Chanoch (1946), Yossi Banai (1932-2006)

Gidi Gov
Gidi Gov (Rehovot, 1950) werd aangenomen als lid van de Nachal Entertainment Troupe. In 1973 vormde hij met onder anderen Efraim Shamir, Danny Sanderson en Alon Olearchik (allen legerbandveteranen) de groep Pugi (naar de bijnaam van drummer Meir Fenigshtein) later wereldbekend in Israël als Kaveret (‘bijenkorf’). De zeer populaire band produceerde drie albums vol klinkende hits, waarvan Natati la Chaiai (‘Ik gaf haar mijn leven’) de Israëlische inzending was voor het Europese Songfestival in 1974. Het nasale, licht ironische stemgeluid van Gov was een van de handelsmerken van de band. Toen Kaveret in 1976 uit elkaar ging, maakte Gov een tijd deel uit van de band Parnasa Tova met Yehudit Ravitz, met voormalig Kaveretlid Danny Sanderson vormde hij de bands Gazoz en Doda. In 1978 begon hij met het album Taklit Rishon (‘Eerste album’) aan een solo-carrière; zeven solo-albums waren het gevolg. Gov is ook fi lm- en theateracteur en tv-presentator. In 2012 was hij jurylid voor Kochav nolad, de Israëlische versie van Idols.
Tijdgenoten: Matti Caspi (1949), Kaveretleden Danny Sanderson, Yoni Rechter, Meir ‘Poogy’ Fenigstein, Efraim Shamir, Alon Olearczyk en Yitschak ‘Churchill’ Klepter; Yardena Arazi (1951), Shem Tov Levi (1950), Uzi Hitman (1952-2044), Miri Aloni (1949)

De komende twee weken toert de band van Tsahal door Nederland. Ze geven concerten in Amsterdam (zie: www.verbond.eu) en Bussum, Zutphen, Amsterdam, Drachten en Den Haag (christenenvoorisrael.nl)

Lees de rest van dit artikel in het NIW nr. 7

Arik Einstein:

Ani we’ata