De poging van de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Eli Cohen om politiek gewin te halen uit geheime gesprekken, hebben de deur dichtgeslagen naar toenadering met het Noord-Afrikaanse land. Cohens Libische gesprekspartner is ontslagen en heeft haar land zelfs moeten ontvluchten na woedende protesten. De Israëlische oppositieleider en oud-minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid spreekt van ‘gevaarlijk amateurisme’.
Benny Gantz, voormalig minister van Defensie en leider van de oppositiepartij Nationale Eenheid deed er nog een schepje bovenop: “Wanneer alles moet wijken voor public relations en krantenkoppen, zonder enige verantwoordelijkheid of reflectie, is dit wat je krijgt.” Een anonieme bron binnen Cohens eigen ministerie beschreef aan de nieuwssite Ynet dat de affaire symptomatisch is ‘voor het amateurisme waarmee het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt geleid’. Voor hij aantrad, had Cohen nauwelijks ervaring op het gebied van internationale betrekkingen.
Wat houdt de Libië-affaire precies in? Cohen had in het geheim gesprekken met de Libische regering over een verbetering van de relatie tussen de twee landen en mogelijk zelfs op termijn normalisering van de betrekkingen in het kader van de Abrahamakkoorden. Zondag gaf Cohen een triomfantelijke verklaring uit over zijn ‘historische’ ontmoeting met de Libische minister van Buitenlandse Zaken Najla Mangoush in Italië. Een enorme blunder, want die ontmoeting was geheim. Blijkbaar onderschatte Cohen het anti-Israëlsentiment onder de Libische bevolking.
Dat bleek zo diepgeworteld dat Cohens verklaring leidde tot protesten en zelfs gewelddadige onlusten. De Libische regering, hoewel op de hoogte van de gesprekken, zette Mangoush op non-actief en zij zag zich zelfs gedwongen het land te ontvluchten. Enige kans op verdere toenadering lijkt nu verkeken, ook tot woede van de Amerikaanse regering die moet constateren dat alle diplomatieke investeringen teniet gedaan zijn door wat wordt beschouwd als een egotrip van de Israëlische minister.
Die probeerde de schuld te leggen bij ‘een lek’ binnen zijn ministerie, waardoor hij geen andere keus gehad zou hebben dat een verklaring uit te geven. Deze uitleg werd nauwelijks serieus genomen in Israël en daarbuiten. Dus kwam Cohen met een ander verweer: hij heeft al zoveel bereikt de afgelopen maanden dat de schuld van het echec ligt bij niet nader genoemde ‘politieke tegenstanders’ die ‘reageren zonder de details te kennen’. Hoe kennis van de details in deze zaak zijn optreden minder onverantwoordelijk zou maken of de nu grondig verstoorde relatie met Libië weer vlot zou kunnen trekken, zei de minister er niet bij.
Premier Benjamin Netanyahu eist als gevolg van de affaire en het daarmee gepaard gaande gezichtsverlies dat zijn ministers voortaan gevoelige zaken aan hem persoonlijk voorleggen, voor zij naar buiten treden. Maar verder lijken er geen consequenties voor zijn partijgenoot Eli Cohen aan de affaire te zitten. Netanyahu lijkt te weinig bondgenoten te hebben om de minister te durven ontslaan of anderszins tegen zich in het harnas te jagen.
Foto hierboven: De Israëlische minister van Buitenkandse Zaken Eli Cohen – Foto: Yossi Aloni/Flash90
Abonneer op het NIW
