FOTO: MIRIAM ALSTER/FLASH90
Yair Lapid, de leider van het centrum-rechtse Yesh Atid, wordt volgens velen de volgende premier van Israël. “Ik ben niet mijn vader.”
CNAAN LIPHSHIZ
Buiten een dorpje in Roemenië trekt Yair Lapid met zijn blote handen aan een doornstruik. De 54-jarige centrumpoliticus en voormalig journalist, van wie velen geloven dat hij Israëls volgende premier zal zijn, brengt de grafsteen van zijn overgrootvader, rabbijn Zalman Klein, aan het licht. De scène speelt zich af op de vervallen Joodse begraafplaats van Szilágycseh, die hij in september bezocht bij een door lokale
Joden georganiseerd evenement. “Mijn identiteit ligt in de ruimte die zich uitstrekt van Auschwitz tot dit graf, en helemaal tot de tank van mijn zoon aan Israëls noordgrens,” vertelt Lapid aan het NIW, nadat hij een ‘laatste Kaddiesj’, zoals hij het noemt, heeft gezegd bij de graven van zijn beide overgrootvaders in Szilágycseh.
Voor Lapid – een geboren charmeur met een gebeeldhouwd lichaam en een voorliefde voor kickboksen en filosofie – staat het Kaddiesj symbool voor zijn ‘eeuwige verbinding’ met het Joodse volk, niet alleen in Israël, maar over de hele wereld. Die verbinding, die volgens hem lijdt onder premier Benjamin Netanyahu, wil hij nieuw leven in blazen. Dat is Lapids prioriteit als hij voor het hoogste ambt wordt gekozen.
“Israël is de hoofdstad van het Joodse volk en Joodse gemeenschappen moeten een adres hebben in Israël,” vertelt Lapid, die twee kinderen heeft met zijn huidige vrouw Lihi en nog een uit een eerdere relatie. “Die hoofdstad bestaat niet zonder de andere delen die de Joodse natie vormen.”
Deze visie is de reden dat hij de afgelopen drie jaar een enorme goodwillcampagne heeft gevoerd in de gemeenschappen van de diaspora. Deze heeft hem naar centrale en minder centrale kehillot gebracht – in de VS, het Verenigd Konink rijk, Duitsland, Spanje, Roemenië, Hongarije en deze week ook in ons land (Lapid sprak donderdag bij het CIDI). Zijn verlangen premier te zijn is verbonden met zijn charmeoffensief bij de diasporagemeenschappen, vooral in de VS, waar Netanyahu zijn belangrijkste geldschieters heeft, maar waar zijn populariteit afneemt vanwege zijn veronderstelde overgave – op het gebied van zo belangrijke onderwerpen als gioer, alia en de Klaagmuur – aan de charediem, met wie hij regeert. “De draad [die Israël en de diaspora verbindt] ontrafelt zich voor onze ogen,” zegt Lapid.
Veiligheidsrisico
Lapids partij Yesh Atid (‘Er is een toekomst’), een centrum-rechtse liberale beweging die zich ideologisch tussen Likoed en de Arbeiderspartij bevindt, staat er goed voor in de peilingen. Vorige week nog bleek uit een peiling onder 700 kiezers dat Yesh Atid op 24 zetels staat, evenveel als Likoed en maar liefst dertien meer dan de elf die de partij nu in de Knesset heeft.
Het feit dat hij nek aan nek ligt met meesterpoliticus Netanyahu betekent een belangrijke prestatie voor Lapid, die pas in 2012 de politieke arena betrad. Toch besteedt hij veel tijd en moeite aan Joden die niet in Israël mogen stemmen omdat de groeiende kloof tussen de Joodse staat en de diaspora ‘een nationaal veiligheidsrisico’ betekent, zegt hij.
De Amerikaanse bijdrage aan de Israëlische defensie – 38 miljard dollar tot 2027 – is deels te danken aan ‘onze afgevaardigden van Joodse gemeenschappen die dagelijks met de regering spreken’. Hiermee bedoelt Lapid Democratische Joodse leden van het Huis van Afgevaardigden zoals Jerrold Nadler en Eliot Engel, legt Lapid uit. “Wanneer wij deze groepen het gevoel geven dat Israël zich van hen verwijdert, wanneer de Israëlische minister van Religieuze Zaken [David Azulai, red.] hen niet-Joden noemt in de Knesset, schaden wij Israëls veiligheid. Ik zal dat niet laten gebeuren, daarom blijf ik in contact met deze gemeenschappen.”
Maar is Yair Lapid wel de juiste man om bruggen te bouwen naar de diaspora? Zijn vader en leermeester, de in 2008 overleden Tommy Lapid, was in de jaren 90 een politicus met een agressieve secularistische agenda, en sprak in racistische termen over mizrachi-Joden. “Ik ben niet mijn vader,” zegt Lapid. “Hij was een totale atheïst die God verloor tijdens de Holocaust. Ik ben een gelovig man, die tijdens Jom Kipoer in de synagoge een talliet draagt.”
Abonneer op het NIW
