De plannen lagen er al langer, maar na berichten in de landelijke pers over beschuldigingen aan het adres van de Nijmeegse rabbijn Mendel L. voert het NIK een meldpunt voor seksueel misbruik, geweld en ander wangedrag binnen Joods Nederland, versneld in.
Aan de opzet van een klachtenprocedure en voorlichting, zo mogelijk in overleg met externe instanties, gaat worden gewerkt, zegt NIK-secretaris Ruben Vis. “De gedachtevorming hierover leeft al enige tijd. Het gaat om een onafhankelijk meldpunt. Kernbegrippen zijn: vertrouwen, veiligheid, geborgenheid, expertise en professionaliteit.” NIK-voorzitter David Goudsmit: “Formeel mag het gaan om situaties waar het NIK-bestuur geen verantwoordelijkheid voor draagt, ons morele kompas gebiedt ons om ons in te zetten als er sprake is van misbruik en misstanden. We hebben dus besloten om dit te gaan doen.” De uitwerking en plaatsbepaling zal in de komende maanden zijn beslag krijgen. Vis: “Er zal meer moeten gebeuren dan alleen een meldpunt. Het gaat niet alleen om melding. Het gaat ook om preventie, om signaleren, herkennen. We maken ons terecht zorgen over externe veiligheid en hangen camera’s rond Joodse gebouwen; leden van de Joodse gemeenschap moeten zich ook binnen veilig weten.” Een en ander staat te lezen in een verklaring die dinsdag door het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap is uitgegeven na koortsachtig intern overleg en in opdracht van de Permanente Commissie (PC).
Al langer bekend
De afgelopen tijd is er onrust ontstaan in de Joodse gemeenschap. In april begint de rechtszaak tegen Ephraïm S., voormalig leraar aan het Cheider die door ouders van leerlingen van de school van seksueel misbruik wordt beschuldigd. Ook verscheen afgelopen week het boek Exodus uit de vuurtoren van Dina-Perla de Winter, waarin zij haar traumatische jeugd in een orthodox-joods gezin beschrijft en verklaart zich door die gemeenschap in de steek gelaten te voelen. En dan verscheen woensdag 3 januari een artikel in De Telegraaf waarin ‘pedofielenjager’ Meyer Seewald vanuit Amerika rabbijn Mendel L., verbonden aan de NIG Nijmegen, ervan beschuldigde hem op intieme plaatsen te hebben betast. Dit zou jaren geleden hebben plaatsgevonden in de Verenigde Staten, toen Seewald elf jaar oud was, en L. een jaar of achttien. Deze aantijging was binnen de gemeenschap al langer bekend. De NIG Nijmegen en opperrabbijn Binyomin Jacobs hadden al eerder onderzoek naar die beschuldigingen gedaan. De opperrabbijn had de beschuldiging zelf gemeld, maar omdat er geen aangifte was gedaan en na verzoek om eventuele andere slachtoffers, niemand zich had gemeld, werd geen reden gevonden om verdere stappen te ondernemen. Wel werd ervoor gezorgd, op verzoek van L. zelf, dat bij iedere bijeenkomst waarbij minderjarigen bijeenkwamen, zoals Joods les, een andere volwassene aanwezig was om zo iedere vorm van verdenking te voorkomen.
Hoor en wederhoor
Er werden in 2015 onder meer vragen gesteld door Gidi Markuszower aan PC-lid Eldan Santcroos, die stelde dat na onderzoek niets van de beschuldiging waar was gebleken. De oom van Eldan Santcroos, Don Santcroos, is penningmeester en plaatsvervangend voorzitter van NIG Nijmegen. De Telegraaf meldde op 3 januari dat nu een tweede persoon met soortgelijke beschuldigingen aan het adres van L. naar voren is getreden. L. is vooralsnog, hangende verder onderzoek, niet op non-actief gesteld. Advocaat Stef Goedvriend, een bekende van de familie Santcroos, nam in opdracht van rabbijn L. contact op met het NIW. De landelijke media zouden zich volgens hem niet hebben gehouden aan hoor en wederhoor in deze zaak. Na aanvullende vragen van het NIW in deze kwestie, dreigde Goedvriend met sommatie “als het NIW zich niet zou onthouden van verdere publicaties zoals die eerder in de dagbladen hebben gestaan.”
Het NIW ontving een schriftelijk weerwoord van de advocaat: “Zolang beschuldigingen namelijk algemeen blijven en het nadrukkelijke bewijs ervan niet wordt geleverd en een onafhankelijke partij belast met onderzoek naar die beschuldigingen onomstotelijk niet kan vaststellen dat die beschuldigingen gegrond zijn, is publicatie van die beschuldigingen in de media kennelijk uitsluitend gericht op het beschadigen van iemands eer of goede naam. Verwezen wordt naar ons Wetboek van Strafrecht (“belediging”) de artikelen 261 en 262 die gaan over smaad, smaadschrift en laster. Er wordt gerept over een tweede beschuldiging respectievelijk een tweede getuige. L. kan zich hiertegen niet verweren omdat de identiteit van die getuige onvermeld blijft. L. betwist de beschuldigingen uitdrukkelijk.”
Onafhankelijk onderzoek
Ook de rol van opperrabbijn Jacobs wordt in het artikel in De Telegraaf ter discussie gesteld. Het NIW is in het bezit van delen van een notarieel vastgesteld verslag van het onderzoek naar L., dat in 2012 werd gedaan. Daarin verklaart de opperrabbijn: “Mocht er onverhoopt toch bewijs of andere aanwijzingen komen dat Mendel L. zich op enigerlei wijze aan misbruik heeft schuldig gemaakt, dan verandert de situatie uiteraard direct. Dan zal ik (in overleg met de voorzitter van de Joodse gemeente Nijmegen) onmiddellijk actie ondernemen en zal Mendel L. worden geschorst en zo nodig ontslagen.” Die aanwijzingen lijken er sinds woensdag, met een tweede (anoniem) slachtoffer, te zijn. Het NIK zegt onafhankelijk onderzoek te gaan doen naar de kwestie. Los hiervan zegt Jacobs: “Ik ben voornemens om grondig, volledig en onafhankelijk onderzoek te laten doen naar mijn eigen handelen in deze zaak.”
Abonneer op het NIW
