Voordat de Rohingya bekend werden als doelwit van het militaire regime in Myanmar (in de rest van dit artikel Birma genoemd, want naamsveranderingen door genocidale generaals erkennen we niet), had je de Karen. Of beter gezegd, die heb je nog, maar hun strijd voor autonomie is op de achtergrond geraakt. De Karen zijn een volk dat vooral in het oosten van Birma en het noordwesten van Thailand leeft en zwaar te lijden kreeg onder het centralistische bewind van premier, president en dictator Ne Win. Maar we lopen vooruit op de zaken.
Louisa Charmaine Benson werd 1941 in de Birmese hoofdstad Rangoon geboren als dochter van een etnische Karen, Naw Chit Khin en Moses Ben-Sion Koder, ook bekend als Saw Benson, afgeleid van zijn Joodse naam . Vader was een telg uit een handelsgeslacht uit Cochin, India, en van sefardische afkomst via zijn moeder. Louisa groeide op tot een adembenemende en voor Birmese begrippen exotische Karen-Joodse schoonheid. Zij werd een ster in haar geboorteland, toen zij op vijftienjarige leeftijd Birma’s eerste afgezant naar de Miss Universe-verkiezing werd. Twee jaar later werd zij opnieuw tot Miss Birma gekroond. Inmiddels was zij actrice en een mode-icoon. Als Louisa een broek droeg, volgden vrouwen in het hele land haar voorbeeld; als zij krullen zette, droegen Birmese vrouwen die een week later ook.
De jungle in
Toen eind jaren vijftig geruchten de ronde deden dat Louisa de minnares van president Ne Win zou zijn, verliet zij haar land om in Amerika te studeren. In 1964 keerde zij terug en werd prompt verliefd op de zestien jaar oudere rebellenleider Lin Htin, die in Rangoon was voor vredesbesprekingen tussen zijn Karen National Liberation Army (KNLA) en de Birmese regering. In hetzelfde jaar trouwde het stel. Toen de onderhandelingen spaak liepen, trok Louisa haar man achterna: de jungle in, naar het front. Maar nog geen jaar later verdween Lin Htin, waarschijnlijk gedood door Birmese regeringstroepen. Van bekenden kreeg Louisa de waarschuwing niet naar Rangoon terug te keren, zij zou ‘in duizend stukjes gehakt’ worden.
Machtsstrijd
Wat deed zij vervolgens? Louisa knipte haar lange haar af, verruilde haar modieuze jurk voor een legergroen gevechtspak en leidde de KNLA-brigade van haar man de bergen in om zich aan te sluiten bij andere Karen-rebellen en de strijd voort te zetten. Na een verloren machtsstrijd binnen de rebellenbeweging en vrezend voor haar leven omdat regeringsagenten jacht op haar zouden maken, verliet Louisa in 1967 Birma opnieuw, ditmaal voorgoed. Zij trouwde een Amerikaanse marineofficier, Glenn Craig, en vestigde zich in Californië. Maar het lot van haar volk en geboorteland bleef Louisa na aan het hart liggen. Nadat Birma’s militaire leiders de 8888-revolutie (genoemd naar dag, maand en jaar van de opstand) bloedig hadden neergeslagen, ontpopte Louisa Benson zich tot mensenrechtenactiviste en vurig pleitbezorgster van de Karen in de VS.
Zij kon niet anders, zoals haar dochter Charmaine Craig vertelt in haar roman Miss Burma, uiteraard gebaseerd op het leven van haar moeder. “Als je alleen aan jezelf denkt, ben je niet beter dan een koe,” drukte Louisa haar dochter vaak op het hart. Louisa Benson Craig stierf op 2 januari 2010. In Birma, Myanmar als u daarop staat, vond op 1 februari dit jaar de zoveelste militaire staatsgreep plaats. Misschien kan er een nieuwe schoonheidskoningin opstaan om rebellenleider te worden?
Abonneer op het NIW
