Deze week werd een piepklein meisje geboren. Ze kreeg kort na haar geboorte een grijs mutsje op en – zoals het hoort – kneep ze tijdens het kraambezoek krachtig in mijn vinger, toen ik die in haar kleine, zachte handje legde.
We zijn meteen vrienden geworden. Mijn nichtje, het dochtertje van mijn broer, keek me direct scherp in de ogen. En ze deelt ook iets anders met mij en vele anderen in onze familie: de Franse nationaliteit.
In wat voor Europa is deze nieuwe wereldburger terechtgekomen? In een werelddeel waar vlak voor haar geboorte meer dan ooit duidelijk is geworden dat een strijd gaande is tussen extremisten en de rest van de samenleving. En waar Joden – tegen wil en dank – de voorhoede vormen van ‘de rest’.
De afgelopen dagen klonk in de media en op social media de stelling dat het Israëlisch-Palestijns conflict de voornaamste reden is voor de plegers van anti-Joodse aanslagen in de afgelopen jaren, met als laatste voorbeeld de aanslag op de Parijse Hyper Cacher. Dat is op zijn minst een verdraaide schets van de werkelijkheid. Eigenlijk ligt vooral het dekolonisatieproces (en de voorgeschiedenis daarvan) in onder andere Noord-Afrika aan de basis van de vaak problematische verhoudingen tussen Joden en moslims vandaag in Europa. ‘Het conflict’ is een vehikel geworden dat een oude, dieper gewortelde tegenstelling hernieuwd in beeld brengt. Ook als Israël zich morgen uit alle bezette gebieden terugtrekt, zou dat moslimextremisten er niet van weerhouden om aanslagen te blijven plegen op Joodse doelen. Ook voorafgaand aan de stichting van Israël waren er terroristische aanslagen in het toenmalige Palestina. Geweldsuitbarstingen jegens Joden door moslims kennen – naast perioden van vreedzame coëxistentie – een eeuwenlange geschiedenis, onder andere in Marokko.
Terug naar Nederland. Het aantal bezoekers afgelopen zondag tijdens de solidariteitsbijeenkomst in de Amsterdamse Jacob Obrechtsjoel was beperkt. Angst speelde daarbij vast een rol. Toch was de bijeenkomst betekenisvol. Hier toonde zich een gemeenschap die zowel kwetsbaar als krachtig is. Het klinkt als een tegenstelling, met name die combinatie vormt al duizenden jaren de basis voor een antwoord op de haat die spreekt uit terreurdaden. Joden zijn kwetsbaar omdat ze in hun daden openlijk tonen wie ze zijn en Joden zijn krachtig door een draagbare identiteit die overal en altijd overeind blijft staan. Juist ook in de diaspora.
Maurice Swirc, hoofdredacteur
Abonneer op het NIW
