Politie ziet oorlogsverleden onder ogen

Op 3 april vertrokken 63 politieambtenaren naar Polen voor een reis langs de vernietigingskampen. Het werden confronterende dagen. Betty Jansen, jurist bij de Nationale Politie, was mee.

Door Betty Jansen

De politiereis werd georganiseerd door Michel Theeboom, Marcel de Weerd en Max Engelander van het Joods Politienetwerk in samenwerking met het Nederlands Auschwitz Comité. Vanuit de Joodse gemeenschap nam rabbijn Menno ten Brink deel aan de reis. Lang niet iedereen die mee gewild had, kon ook mee: er was een lange wachtlijst. Onder de 63 deelnemers waren diverse leden van ‘Roze in Blauw’, het LHBT-netwerk van de politieorganisatie. Anderen gingen mee uit bijzondere belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog en om de kampen met eigen ogen te zien. Een aantal christelijke collega’s sprak van schaamte voor wat het christendom de Joden in de loop der eeuwen heeft aangedaan.
Daags na vertrek verscheen in dagblad Trouw een artikel over de reis waarin gemeld werd dat politieagenten met een allochtone achtergrond schitterden door afwezigheid. Daarin moet een nuance worden aangebracht. De reis moest uit eigen zak worden betaald en kostte rond de 1000 euro per persoon – alles op vrijwillige basis, het was geen dienstreis. Niet iedereen was bereid die investering te doen.

Raar gevoel
Tijdens het bezoek aan Birkenau werd door veertien geüniformeerde collega’s een bloemstuk gelegd als eerbetoon aan de slachtoffers van het kamp. Dat eerbetoon had voor Petra, chef van een multicultureel team vrijwilligers, bijzondere betekenis. “Ik voelde dat ik dat moest doen. Hiermee kon ik zeggen: ik ben bij de politie, maar ik distantieer me van het gedrag van een aantal collega’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het was een raar gevoel dat ik in uniform door de poort van Birkenau liep.”
Het bezoek maakte meer emoties los, ook bij Meral, werkzaam op het gebied van veiligheid en integriteit. Meral is van Koerdische afkomst en werd geboren in een dorp waar vroeger genocide heeft plaatsgevonden. Ook zij weet waartoe discriminatie kan leiden. “Omdat ik ben opgegroeid met de overlevering en de emoties van wat zich in mijn geboortestreek en familie heeft afgespeeld, voel ik mij verbonden met wat ik in Auschwitz zag. Dit zijn universele gevoelens.” Voor Meral is vrijheid niet vanzelfsprekend. Vrijheid is verantwoordelijkheid nemen, want de dreiging is er altijd, ook nu nog. Ze noemde in dat verband bijvoorbeeld de beelden van vervolgde Jezidi’s.

Ze realiseerde zich eens te meer hoe bijzonder het is om vrij te zijn en ‘dat je als agent iemand zijn vrijheid kunt ontnemen’

Te weinig
Bijzondere aandacht was er voor een groep studenten van de politieacademie. Zij staan aan het begin van hun carrière en voor hen was deze reis bij uitstek geschikt om kennis te nemen van de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Annouk (20), een van de studenten en de jongste deelnemer aan de reis, zei zich eens te meer te realiseren hoe bijzonder het is om vrij te zijn en ‘dat je als agent iemand zijn vrijheid kunt ontnemen’. Ook vertelde zij na het bezoek aan Auschwitz dat het onderwijs dat zij op de middelbare school over de Holocaust heeft gekregen ‘zeer zeker te weinig’ is geweest.
“Collega’s gaven aan dat het een eer was om erbij te zijn. We hopen dat wat zij gezien, ervaren en gevoeld hebben, overgebracht wordt op andere collega’s in het land en dat de reis een vaste component wordt van de opleiding van de Nationale Politie,” aldus organisator Marcel de Weerd.