De Universiteit Leiden en het LUMC breiden de samenwerking met het gerenommeerde Technion-instituut in Haifa uit. De Israëlische Nobelprijswinnaar Daniel Shechtman geeft tijdens een lezing in Leiden het startschot.
Leiden slaat met de uitgebreide samenwerking een mooie academische slag. Het Technion-instituut is Israëls meest vermaarde technische universiteit en geldt over de hele wereld als een gewilde onderzoekspartner. Het instituut in Haifa leverde de afgelopen negen jaar maar liefst drie Nobelprijswinnaars in de scheikunde, en zijn alumni spelen in Israël én daarbuiten een dominante rol in internationale technologiebedrijven. In de vele publicaties over het succes van de Israëlische technologiesector wordt Technion doorgaans aangehaald als de bakermat én het brandpunt van Israël als ‘Start-Up Nation’.
In 2012 legde Mark van Buchem, hoogleraar neuroradiologie en werkzaam in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), de eerste steen van de samenwerking. „Het Technion is zeer sterk in het ontwikkelen van innovatieve technologie, maar heeft beperkte toegang tot de medische praktijk. Wij blinken uit in toegepast medisch onderzoek en bieden een ingang naar patiënten. Samen creëren we meer technologische expertise bij medici en betere onderzoeksmogelijkheden. We kunnen bovendien samen beter Europese onderzoeksgelden binnenslepen,” verklaarde Van Buchem destijds. Wat toen begon als een kleinschalige samenwerking van de Leidse afdeling radiologie groeit nu uit tot een breder partnerschap waarbij ook de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden wordt betrokken. „Ik hoopte al bij aanvang dat we samen deze kant op zouden groeien,” zegt Van Buchem. „Nu staat de deur open voor uitwisselingen van studenten, promovendi en hoogleraren en wie weet wat nog meer.” Voortaan zullen elk jaar enkele studenten geneeskunde en biomedische wetenschappen hun wetenschapsstage in Israël kunnen uitvoeren, terwijl het LUMC Israëlische studenten ontvangt.
Horizon
Het nieuws van de uitbreiding komt op een gunstig moment. Vorige week ging het Europese onderzoeksprogramma ‘Horizon 2020’ van start. Israël werd als enige niet-EU-lidstaat uitgenodigd om als volledige partner deel te nemen aan dit programma, dat de Europese Unie van nieuwe wetenschappelijk en innovatief elan moet voorzien. Dat streven mag wat kosten: Horizon 2020 heeft een budget van bijna 80 miljard euro. In eerdere Europese onderzoeksprogramma’s boekte Israëlische onderzoeksinstituten – en het Technion in het bijzonder – grote successen. Zij sleepten veel meer gelden binnen dan Israël aan het Europese budget bijdroeg. Maar Israëls deelname aan Horizon 2020 bungelde vlak voor de deadline eind vorig jaar nog aan een dun draadje, vanwege een hoogoplopend dispuut over nieuwe Europese richtlijnen met betrekking tot Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Dat werd uitonderhandeld tot een compromis waarbij gegoochel met definities voor beide partijen een acceptabele uitkomst bood.
De universiteiten geven aan zich verre van politiek te willen houden en verkennen nu gezamenlijke onderzoeksmogelijkheden in de moleculaire genetica en stamcelonderzoek. De eerste mijlpaal in het initiatief is de lezing die professor Daniel Shechtman, de winnaar van de Nobelprijs in de scheikunde in 2011, op 19 februari in Leiden verzorgt. Hoewel Shechtman voor een wetenschappelijk publiek over zijn baanbrekende onderzoek naar materiaalstructuren zal spreken, krijgt zijn bezoek ongetwijfeld een politiek tintje. De politiek onervaren Shechtman kondigde vorige maand namelijk volledig onverwacht aan een gooi te willen doen naar het Israëlische presidentschap. In de campagne voor zijn kandidatuur benadrukt de Nobelprijswinnaar steevast de uitdaging die internationale boycotbewegingen voor Israël vormen. „Ik ben een trotse zionist,” verklaarde hij deze week in verband met zijn kandidatuur in de Jerusalem Post. „Ik kan je vertellen over iedere bloem die groeit in dit land. Ik ken de geschiedenis en de Bijbel.”