Silicon Valley: Waze

De veiligheidsoptie in Waze is makkelijk in te schakelen

Soms brengen al die handige Israëlische apps mensen stevig in de problemen. Neem de twee IDF-reservisten die vorige week per abuis in hun legerjeep het Palestijnse vluchtelingenkamp Qalandia in de buurt van Ramallah binnenreden.

De soldaten in de jeep gebruikten de navigatie-app Waze, het trotse troetelkind van Israëlische hightechevangelisten dat in 2013 voor meer dan 1 miljard dollar door Google werd overgenomen. Waze toont automobilisten met behulp van GPS en realtime verkeersinformatie de snelste weg naar hun bestemming. Autorijden wordt een eitje: toets je bestemming in, zet de cruisecontrol aan, en je hoeft nauwelijks meer op de verkeersborden te letten.
Maar als je in de buurt van Qalandia in een IDF-jeep rijdt kan het geen kwaad ook je eigen ogen te blijven gebruiken. Ik ken de plek goed, omdat ik er regelmatig met de auto kom. In Qalandia huizen volgens de laatste officiële cijfers uit 2006 zo’n 12.000 Palestijnen. Maar iedereen weet dat het er veel en veel meer zijn. Ze wonen in zwaar overbevolkte betonnen appartementgebouwen en krakkemikkige huisjes met golfplaten daken. Qalandia valt buiten de gemeentelijke bureaucratie van zowel Jeruzalem als Ramallah. Overal ligt vuilnis, de werkloosheid is gierend hoog. Er zijn wekelijks rellen. Veel van de jonge Palestijnen die de afgelopen maanden met messen en auto’s aanslagen pleegden op IDF-soldaten en Israëlische burgers komen uit Qalandia.

Het waren zeer grimmige beelden, ooggetuigen spraken van een oorlogssituatie.

Toen de jeep Qalandia binnenreed werd deze dan ook direct bekogeld en in brand gestoken. De soldaten vluchtten te voet en raakten elkaar kwijt in de chaos. Ze moesten ontzet worden. Uit angst voor kidnapping zette de IDF het beruchte Hannibal-protocol in werking. Hierbij wordt geen middel geschuwd om de soldaten, dood of levend, terug te krijgen. Bij de actie werd een 21-jarige Palestijnse man gedood en aan beide kanten raakten mensen gewond. De twee soldaten uit de jeep keerden heelhuids terug. Het wegslepen van het uitgebrande voertuig duurde uren. Het waren zeer grimmige beelden, ooggetuigen spraken van een oorlogssituatie.

Verboden toegang
Tragisch genoeg had het allemaal niet zo uit de hand hoeven te lopen. Waze biedt automobilisten in Israël en de Palestijnse Gebieden namelijk de optie gevaarlijke wegen uit de route te laten. “Waze moet altijd worden gebruikt in aanvulling op de officiële wegaanduidingen. De soldaten waren bovendien van de door ons voorgestelde route afgeweken. Op de betreffende weg staan duidelijke borden met de tekst: Verboden toegang voor Israëlische burgers,” verklaardeeen woordvoerder van het bedrijf na het incident. “In samenwerking met de autoriteiten doen wij er alles aan de veiligheid te waarborgen, maar automobilisten dragen uiteindelijk de verantwoordelijkheid.”
Volgens IDF-woordvoerder Peter Lerner bleek uit onderzoek naar het incident inderdaad dat de soldaten deze veiligheidsoptie in Waze niet hadden ingeschakeld. Hij was boos, hun commandant werd wegens de blunder uit zijn functie ontheven. “We verwachten van onze soldaten dat ze Waze niet als standaard navigatie-app gebruiken.”
Dat de twee het overleefden danken ze dan weer wel aan de telefoon. Een van de vermiste soldaten werd uiteindelijk gelokaliseerd aan de hand van de signalen van zijn mobieltje. De telefoon leidde zowel het begin als het einde van een noodlottige nacht in.