Bij onlusten in de Indiase deelstaat Manipur zijn bijna 1200 leden van de zogeheten Bnei Menashe ontheemd geraakt. Twee synagogen zijn afgebrand en twee leden van de gemeenschap zijn omgekomen. Sajal, een dorp met een overgrote Bnei Menashemeerderheid, werd volledig verwoest.
De Bnei Menashe beschouwen zichzelf sinds de jaren 50 van de vorige eeuw als Joods, nakomelingen van een van de tien ‘verdwenen stammen’ uit het noorden van het Bijbelse Israël. De meesten van hen behoren etnisch tot het Kukivolk, een invloedrijke, overwegend christelijke minderheid.
Onlangs laaide het sluimerende conflict tussen de Kuki’s en de hindoemeerderheid in de deelstaat weer op. Die meerderheid, het Meiteivolk, wil net als de Kuki’s aanspraak maken op de status van inheemse stam, waardoor het aanspraak mag maken op forse delen van het grondgebied. De Meitei worden hierin gesteund door de hindoeregering van Manipur. Na een demonstratie van de Kuki’s vielen Meitei–bendes begin mei Kukigemeenschappen aan. 115 mensen kwamen tot nu toe om, tweehonderd kerken werden platgebrand. Inmiddels is een avondklok ingesteld en het internet in Manipur is buiten werking gesteld.
Verloren stammen
Nu de Bnei Menashe betrokken zijn geraakt in deze stammenoorlog, klinkt de roep met spoed alia te maken. Zo’n 5000 van hen, de helft van de gemeenschap, deden dat al eerder. Maar of het Joods Agentschap werk zal maken van de immigratie, is zeer de vraag. De aanspraak op Joodse afstamming is omstreden. Hoewel de claim gesteund wordt door enkele rabbijnen en in 2005 formeel is bevestigd door de Sefardische opperrabbijn in Israël, wijst alles erop dat de Bnei Menashe uit Myanmar en Tibet afkomstig zijn. DNA-onderzoek geeft geen uitsluitsel.
De alia van de Bnei Manashe is al jaren onderwerp van politiek getouwtrek
Shalva Weil, antropoloog aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem, vermoedt dat Britse zendelingen in de negentiende eeuw het idee van een Joodse afkomst hebben aangewakkerd. Evangelisten in die tijd waren nogal geobsedeerd door de tien ‘verloren stammen’, waarvan zij overal representanten meenden te ontdekken. Tot christen gemaakte leden van het Kuki- en Chinvolk vatten interesse op voor de Joodse wortels van het christendom, waarin zij zichzelf meenden te herkennen.
Vanaf 1975 werden zij hierin actief geholpen door rabbijn Eliyahu Avichail, die met zijn organisatie Amishav (Mijn volk keert terug) afstammelingen van de verloren stammen terug wilde vinden. Ook de Pathanen uit Afghanistan stonden op zijn lijstje, maar bij de Bnei Menashe trof hij overduidelijk meer animo aan.
Politiek geëxploiteerd
Bekeringsactiviteiten zijn tegenwoordig verboden in India. De Bnei Menashe zijn daardoor formeel nog niet Joods voordat zij naar Israël vertrekken, de Wet op de Terugkeer geldt niet voor hen. Hun alia is in Israël al jaren onderwerp van politiek getouwtrek. Orthodoxen vinden de immigranten uit India niet Joods genoeg, aan linkerzijde wordt gezegd dat de Bnei Menashe politiek worden geëxploiteerd om rechtse kolonistendromen waar te maken. De oliem uit Manipur werden vooral op de Westoever en in Gaza gehuisvest. Voor de ontruiming van de Gazastrook vormden zij daar zelfs de grootste groep immigranten.
Sinds het overlijden van rabbijn Eliyahu Avichail in 2015 zijn de taken van Amishav overgenomen door Shavei Israel, een organisatie van oud–columnist Michael Freund. Zijn organisatie heeft het alleenrecht op het gioertraject en de alia van de immigranten in spe. De Bnei Menashe beschuldigen zijn organisatie van machtsmisbruik en voorkeurbehandeling. Tevergeefs hopen zij op interventie van het Joods Agentschap.
Intussen is het nog steeds onrustig in Manipur. President Narendra Modi – van dezelfde partij als de regeringsleiders in de deelstaat – heeft na weken stilzwijgen eindelijk toegezegd vertegenwoordigers van de Kuki en de Meitei te ontmoeten in New Dehli. Ontheemde Bnei Menashe worden in de aangrenzende deelstaat Mizoram opgevangen door Shavei Israel.
Foto: Bnei Manashe arriveren in 2021 op luchthaven Ben-Gurion in Tel Aviv – ©Tomer Neuberg/Flash 90
Abonneer op het NIW
