Vorig weekend zette in Syrië een weifelend bestand zijn eerste wankele passen. Of dat bestand het nog steeds volhoudt wanneer u dit artikel leest, is eigenlijk niet zo belangrijk.
Door Arjen de Wolff
Dit zal nooit het definitieve staakt-het-vuren worden. Daarvoor komt het te vroeg, is het militair en politieke te ambivalent. Bovendien is het geografisch een onoverzichtelijk gedrocht. Het bestand is vooral belangrijk om te kunnen vaststellen hoe de kaarten nu precies liggen tussen de verschillende partijen, nu de relatieve balans van de laatste twee jaar zo abrupt naar eenzijdig overwicht is verschoven. We kijken even door de oorlogsmist heen om te zien wie er allemaal nog overeind staan, en wat ze nog echt in handen hebben.
Daardoor wordt opnieuw de positie van Israël actueel. En opnieuw zien we in veel media het misvormde product opduiken van de vervlechting van twee wensdromen. Zij die Iran als grootste vijand zien en zij die Israël als grootste vijand zien, vinden elkaar in de redenering dat Israël het Syrisch Al-Qaida-aanhangsel Al-Nusra zou steunen. Dit zou Israël doen omdat, in de woorden van oud-ambassadeur in Washington Michael Oren in 2014, ‘Israël het soennitisch kwaad zou verkiezen boven het sjiitisch kwaad’. Als Al-Qaida en de Islamitische Staat, zo kabbelt de redenering verder, Syrië verliezen, dan staat Iran aan de grens en loopt Hezbollah zo Tiberias binnen. Om te beginnen is Israël – anders dan de meeste andere betrokken westerse regeringen – zich ervan bewust dat het soennitisch-sjiitisch onderscheid maar van zeer betrekkelijk belang is en religieuze uitvluchten in elk geval geen enkele militaire betekenis hebben voor Israël.
Ten tweede: voor wie door alle politieke retoriek heen kijkt naar wat er werkelijk langs Israëls noordoostgrens gebeurt, is de strategie heel helder. Israël wil rust op de Golan en tegelijkertijd voorkomen dat een tweede contactpunt en mogelijk een front met Hezbollah ontstaat in Syrië. Daarop waren ook eerder gerapporteerde luchtacties gericht – het voorkomen van het ontstaan van Hezbollah-aanvoerlijnen naar de voet van de Golan. Daarnaast heeft de Israëlische zijde sinds het ontstaan van het interne Syrische conflict naar interactie gezocht met wie dan ook de Syrische kant van de grens met Israël controleerde – zelfs nadat onlangs Al-Qaida/Al-Nusra Quneitra overnam. Maar deze contacten vormen geen coördinatie – ze zijn uitsluitend gericht op het de-conflicteren van militair handelen aan de grens en op humanitaire interventie – Israël behandelt Syrische oorlogsgewonden op verzoek in Israëlische ziekenhuizen. Het is bovendien verstandige politiek, als we kijken naar de tragedies aan de Syrische grensposten met bijvoorbeeld Turkije. De noordoostgrens is veilig.
Derde Libanese oorlog
Er bestaat geen enkel bewijs voor de beweringen dat Israël wapens levert aan Al-Nusra. De suggestie tart ook elke logica. Het land heeft geen enkel belang bij het versterken van welke irreguliere gewapende groepering dan ook. Daar heeft het slechte ervaring mee. Israël heeft wel belang bij zaken kunnen doen met stabiele regeringen van soevereine landen die iets te verliezen hebben. Zelfs als die Iran heten. Israëls bemoeienis met Syrië is daarop gericht. Maar zelfs als Hezbollah Quneitra zou beheersen – zoals gezegd een vrijwel ondenkbaar scenario – dan nog zou sjeik Nasrallah niet tot een operatie tegen Israël over de Golan genegen zijn. Daarvoor is Hezbollah nu, van Syrië tot Jemen, veel te veel uitgesmeerd, als te weinig boter over een te grote boterham.
Hezbollah is nu, van Syrië tot Jemen, veel te veel uitgesmeerd, als te weinig boter over een te grote boterham
Als er een nieuw gewapend treffen met Hezbollah komt, dan zal het de Derde Libanese oorlog zijn. Het hele land zal dan kwetsbaar zijn voor het grote rakettenarsenaal. En door de terreinomstandigheden van de noordgrens zijn de individuele dorpen aan die grens dan niet meer per se gevrijwaard van bezetting. Aandacht voor Hezbollah in Libanon is nuttiger bestede tijd dan speculeren over wat Hezbollah, of Al-Nusra, tegen Israël vermogen in Syrië.
Arjen de Wolff werkt in de internationale hulpverlening, conflictbeheersing en wederopbouw. Hij woonde en werkte onder andere in het Midden-Oosten, Latijns-Amerika en de voormalige Sovjetunie.
Abonneer op het NIW
