Het moge duidelijk zijn dat de benoeming van Sigrid Kaag tot minister van Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel rond het Amsterdamse Gelderlandplein niet tot euforische reacties heeft geleid.
Kaag staat bekend als pro-Palestijns. Ze is getrouwd met de oud-ambassadeur van de PA in Zwitserland en dat doet volgens velen het ergste vrezen. Maar waar zouden we eigenlijk bevreesd voor moeten zijn? Nederland voert nauwelijks een eigen buitenlandpolitiek en schaart zich geheel onder de paraplu van de EU. De lijnen waarbinnen nationale standpunten kunnen worden geformuleerd zijn duidelijk gemarkeerd.
De EU – dus ook Den Haag – steunt onverkort de tweestatenoplossing en de zogenoemde routekaart voor vrede. Dat impliceert dat Nederland dus faliekant tegen het Israëlische nederzettingenbeleid is omdat dit een tweestatenoplosing compliceert, zo niet onmogelijk maakt. En dit nog los van het feit dat het vestigen van burgers in bezet/omstreden gebied een schending van het internationaal recht is. Nederland is de bakermat van het internationaal recht en heeft als enige staat ter wereld de ‘bevordering van de internationale rechtsorde’ in de grondwet staan. Dat impliceert dat Den Haag mordicus tegen de nederzettingen moet zijn, zelfs al zou het daar binnen de EU alleen in hebben gestaan.
Ook mevrouw Kaag zal binnen de marges van het vastliggend beleid moeten acteren. Dat zij, ingegeven door anti-Israël-gevoelens, verder wil gaan dan de grenzen van het beleid toelaten zal eenvoudigweg onmogelijk zijn. Evenals EU-commissaris Frans Timmermans, die als PvdA-Kamerlid zelfs sancties tegen Israël steunde, maar daar als minister niet meer van wilde weten, zal ook zij als minister worden ingekapseld.
Ingekapseld door enerzijds Halbe Zijlstra als de minister van Buitenlandse Zaken, die het politieke beleid uitzet, en anderzijds door de minieme speelruimte die dit kabinet met een meerderheid van slechts een enkele zetel in de Tweede Kamer heeft. Als Kaag het werkelijk te bont zou maken en niet door coalitiepartners VVD en CU in toom zou worden gehouden, kan de SGP in de Kamer op elk gewenst moment de stekker uit Rutte III trekken. Voor de SGP zou een wijziging van het Midden-Oostenbeleid in anti-Israëlische richting meer dan voldoende reden zijn om Rutte en zijn ploeg naar huis te sturen.
Dun ijs
Het moge duidelijk zijn dat Kaag op Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel niet mijn gedroomde keuze is, maar het doemscenario dat velen van ons thans schetsen is buiten elke redelijke proportie. Zoals ik ook over Dries van Agt opmerkte, is het een ieders goed recht om pro-Israëlisch of pro-Palestijns te zijn. Beide uitersten maken deel uit van het politieke spectrum. Maar er is een ondergrens. Het ontkennen of in twijfel trekken van het bestaansrecht van Israël als natiestaat van het Joodse volk maakt iemand onaanvaardbaar voor het uitoefenen van het ambt van minister.
Het doemscenario dat velen van ons thans schetsen is buiten elke redelijke proportie
Het is mij niet bekend dat Sigrid Kaag ooit zover is gegaan. Ook Timmermans is altijd binnen de marges gebleven en heeft zich als minister loyaal gevoegd binnen het Nederlands beleid, ondanks het feit dat hij er voorheen als Kamerlid andere opvattingen op nahield. Het zou me zeer verbazen als dat bij Sigrid Kaag anders gaat lopen. Mede omdat Rutte 3 op ongewoon dun politiek ijs staat.
Abonneer op het NIW
