Wie durft?

Protest tegen Netanyahu, Tel Aviv
Protest tegen de regering-Netanyahu in Tel Aviv. Foto: Tomer Neuberg/Flash90

‘Israël pleegt oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid,’ lezen we dagelijks. Zelfs Israëlische politici als Yair Golan gebruiken zulke termen. En als we het niet zeker weten, vermoeden we het. We zien Israël afglijden tot een pariastaat. Minister Smotrich zegt openlijk: “We vernietigen heel Gaza.” Hoe moeten wij ons als Joden daartoe verhouden? De regering-Netanyahu lijkt ongevoelig voor internationale druk. Hebben wij dan niet de verantwoordelijkheid ons uit te spreken? Moeten vertegenwoordigers van Joodse organisaties niet stelling nemen in de media? Kijken we niet al veel te lang weg onder de verhullende argumentatie van de wreedheden van 7 oktober? 

Onlangs was ik in Israël. In Sderot en op het Nova-festivalterrein herinnerden monumenten aan de gruweldaden van Hamas op 7 oktober: hier was gemoord, gegijzeld, verbrand. Vanaf een heuveltop zag ik Gaza-Stad. De verrekijker toonde bergen puin, huizen als skeletten — een landschap van totale verwoesting. De 53 duizend doden (Gazaanse cijfers), onder wie duizenden kinderen, waren onzichtbaar, maar hun afwezigheid was voelbaar.

In een toespraak kondigt Benjamin Netanyahu aan de oorlog te intensiveren: Hamas moet worden verslagen, tienduizenden reservisten worden opgeroepen. Maar waarom zou Hamas gijzelaars vrijlaten als alles toch al verwoest is of wordt? Wat betekent ‘Hamas verslaan’ eigenlijk, als over vijf jaar een getraumatiseerde, haatvolle nieuwe generatie Gazanen opstaat? Met een Gaza dat vrijwel geheel verwoest is, blijft vooral menselijk leven over om te vernietigen — ook trouwens dat van Israëli’s die Gaza in gaan. De gijzelaars lijken geen prioriteit meer. In twee jaar zijn slechts vier van hen militair bevrijd; de rest kwam vrij via onderhandelingen.

Dissonantie

De meeste mensen die ik spreek zijn tegen de oorlog: bijna 70 procent van de Israëli’s, volgens Channel 12. Ik voel mee met hun angst, vrezend voor hun kinderen vechtend in Gaza, maar zelden hoor ik iets over het lot van de Gazanen. “Jij bent beïnvloed door Europese propaganda,” zeggen ze. Ik antwoord: “Ik lees gewoon Haaretz.” Zij lezen niets. Hun schijnbare onverschilligheid maakt me koud. “Geen voedsel of water meer geven is goed — Hamas gebruikt het als drukmiddel.” Sommigen vergelijken zelfs het aantal burgerdoden met de VS in Afghanistan: een op acht daar, een op twee hier — en dat zou dus meevallen. Psychologen noemen dit het opheffen van cognitieve dissonantie: oneigenlijke argumenten hanteren om de werkelijkheid te vermijden. 

Onze gemeenschap lijkt Netanyahu te steunen, een krachtig tegengeluid ontbreekt

In Nederland kijk ik met argwaan en afschuw naar de pro-Palestinademonstraties. ‘From the river to the sea’ illustreert een ontkenning of zelfs de vernietiging van de staat Israël. Die demonstranten zeggen in feite wat Hamas in zijn handvest schrijft. Het heeft de geur van antisemitisme, omdat juist dit conflict in de schijnwerpers wordt gezet. Ook de speech van burgemeester Femke Halsema, die de Nederlandse regering oproept tegen Israël in actie te komen, is voor mij misplaatst (al begrijp ik haar goede intentie). 

De enorme media-aandacht voor deze oorlog roept begrijpelijke verontwaardiging op. Triest is wel de vaak eenzijdige berichtgeving, waarin 7 oktober, Hamas en de gijzelaars nauwelijks aan bod komen. Die onbalans draagt bij aan het gepolariseerde debat en maakt het voor veel Joden lastig zich uit te spreken — uit angst in een kamp te worden geduwd. Binnen en buiten de gemeenschap geldt: kritiek op Israël? Dan ben je links en naïef. Of juist: “Trek een kaffiya aan, schreeuw mee.”

Stil

Onze Joodse gemeenschap (is er één?) lijkt voor de buitenwereld de regering-Netanyahu te steunen. Een krachtig tegengeluid ontbreekt. Behalve een petitie voor een wapenstilstand en vrijlating van de gijzelaars bleef het best stil. Ik geloof niet dat slechts enkelen twijfelen — we voelen dat het misgaat, maar zeggen onvoldoende. Vrijwel geen bestuurder heeft publiekelijk getwijfeld aan het Israëlische geweld of de uitspraken van politici. Na 7 oktober stonden we achter Israël, ondanks zorgen over de democratie. Maar waar staan we nu? Juist als Joden hebben we de plicht ons nu krachtiger uit te spreken tegen deze regering en haar wandaden. Eerst onder elkaar, dan extern. Anders rest ons later slechts een laf: “Ik was eigenlijk tegen die oorlog.”

Ilan Roos is bestuurslid van de Stichting Nederlandse Vrienden van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem

10 reacties

  1. In Sderot grensstadje bij Gaza en op het Nova-festivalterrein herinneren monumenten aan de gruweldaden van Hamas op 7 oktober: hier was gemoord, gegijzeld, verbrand.””

    De hele wereld keek mee op TV naar de gruweldaden van Hamas: From the river to the sea ‘Palestine’ will be free.

    1* Het racistische Hamas [zie hun Haathandvest] vermoordde 7-10-23 op beestachtige wijze 1200 Ongewapende Joodse, burgers, mannen, vrouwen en kinderen en natuurlijk op een Joodse Feestdag: Simchat-Torah.

    2* Als het verslagen Hamas vandaag de wapens neerlegt en alle Joodse gijzelaars vrijlaat is er direct Vrede met Israël. Kan er dan echt overleg ontstaan tussen deze rivalen?

    3* Als Israel vandaag de wapens neerlegt tegen Hamas is er morgen Geen Staat Israel Meer!!!

    Hoezo niet? Dit is een ongewone felle godsdienstoorlog die nu al 20 maanden gestreden wordt tussen het antisemitische Hamas en het Bijbelse Israel met sinds 1967 ook de Tempelberg in Jerusalem.

    De Koran leert een onverzoenlijke haat tegen Joden, Christenen en Andersdenkenden!

    De Islam heeft al sinds Mohammed 632 de oorlog verklaard aan allen die haar in de weg staan. Hij vermoordde 800 Joden in de stad Medina!!!

    Nogmaals: De Koran zelf is al vele eeuwen afwijzend betreffende een Dialoog met Joden en Christenen:

    O u gelovigen verbindt u Niet met de Joden & Christenen, laten zij zich met elkaar verbinden, wie hen als vrienden beschouwt, wordt als zij en Allah is geen gids voor de afgedwaalden.
    (Soera 5:56)

    Dus wat moet Israel met Hamas en de Koran waarin Jeruzalem zelfs niet 1x genoemd word?
    In Tenach/Bijbel wel honderden keren!

  2. “De verrekijker toonde bergen puin, huizen als skeletten — een landschap van totale verwoesting”… “maar zelden hoor ik iets over het lot van de Gazanen”. Zou Ilan Roos ook zo gevoeld hebben bij het aanschouwen van het verwoeste Berlijn in mei 1945 ? Diezelfde Gazanen waar je nu zelden iets over hoort, vierden ecstatisch feest toen de naakte lijken van verkrachte en vermoorde Israëli’s door de straten van de Gazastrook werden gereden. Ze deelden snoepjes uit toen Hamas trots zijn slachtpartijen in de Negev viraal maakte. Ze prezen Allah en Hamas voor wie zij in 2005 met net zo’n percentage hadden gestemd als Duitsers in de verkiezingen van 1933 voor Hitler. De Gazanen verdienen nu precies net zoveel compassie als de Duitsers in 1945: Geen !
    Ik was eigenlijk voor vrede met de Palestijnen en heb er met mijn generatie massaal voor gedemonstreerd , maar ik zeg nu heel duidelijk : Tóen waren wij fout – kijk hoe onze vredelievende kinderen en kleinkinderen nu moeten leven. En Netanyahu, die zijn premierschap te danken heeft aan de aanslagen van Hamas, dat is een ander probleem. Die verdwijnt echter onvermijdelijk vroeg of laat vanzelf, terwijl de moslimbroeders alleen maar in aantallen blijven groeien. Ik heb een bloedhekel aan Netanyahu en hoop dat hij zijn leven zal eindigen achter tralies, maar is er iemand die wél een REALISTISCHE oplossing voor Gaza heeft ?

  3. hear hear!
    een duidelijke, doch genuanceerde stelling van de joodse gemeenschap is erg nodig. tegen de gepleegde oorlog misdaden en tegen de verwoesting van het morele grondslag van Israël.
    Ben Gurion zei dat het voortbestaan van Israël is afhankelijk van haar militaire en morele macht. Dat laatste hangt aan een zijden draadje.
    en daarnaast: alle lof voor Halsema voor haar evenwichtig en genuanceerd optreden!

  4. Ik kan weinig begrip opbrengen voor hen die zeggen dat Israelis onverschillig staan tegenover het leed van de Gazanen. Hoe dachten Nederlanders over de Duitse bezetters, waarvan er ongetwijfeld een groot aantal ‘gewone burgers’ waren die ‘niets te maken hadden met het nazibewind’? Ja, ja…
    Ik geloof ook niet dat er door deze oorlog nog meer haat wordt gekweekt. Die haat wás er al door een verrot onderwijssysteem en de massa-indoctrinatie van Hamas. Na het verslaan van de nazis waren de ‘verlichte Duitsers’ weer binnen een mum van tijd vrienden met iedereen. Waarom niet de Palestijnen?
    Israël heeft al 100 jaar te stellen met Palestijnse terreur in talloze vormen. De houding van deze Israëlische regering (en veel burgers) is: en nou moet het maar eens afgelopen zijn. Egypte en Jordanië zijn verslagen en daarmee is nu vrede. Libanon en Syrië zitten op het vinkentouw na het verslaan van Hezbollah. Ergo: de Palestijnen zijn de laatsten die koppig vasthouden aan de ‘vernietiging van de Zionisten.’ Het is niet meer dan logisch dat alleen het verslaan van Hamas en haar haat-ideologie vrede dichterbij brengt. Het is letterlijk ‘wij of zij’. Is dat zo’n moeilijke keuze?

  5. Wat ik me afvraag bij dit betoog is waarom men telkens met een morele bril naar conflicten kijkt, in plaats dat men handelt volgens zijn belangen. Moraliteit is mooi, zou ik zeggen, maar overleven is beter, en om te overleven moet je winnen, en daartoe moet je gewoon je belangen behartigen. Voor Israel betekent dit de oorlog winnen en Hamas vernietigen, dat lijkt me klip en klaar. Nederlanders moeten zich afvragen wat het belang van hun land bij dit conflict is. Volgens mij liggen die belangen bij Israel, niet bij Hamas. Daar is geen moraal voor nodig, alleen gezond verstand zonder sentimentaliteit. Oorlogen zijn het snelst afgelopen als je gewoon keihard je eigenbelang volgt. Dit houdt in dat we heel de moraliteitsmachinerie die er nu rond Gaza op gang is gekomen, eindelijk eens moeten ontmaskeren en defameren. Want die is niet in het Nederlandse landsbelang.

  6. Na het lezen van dit artikel staan mijn tenen krom. Lijkt op woke groen linkse propaganda.
    Ja, er zijn van die politici, linkse rakkers, die misplaatste opmerkingen maken en dat geldt ook voor de Haaretz, Ilan schijnt niet te beseffen dat Haaretz slechts een kleine draagkracht heeft in Israël 4.7%. En “de rest leest niet”…..wauw, wat een denigrerende opmerking!
    Wat Halsema uitbraakt…..die doet het in haar broek voor de massa van pro “palestina” en de moslim bevolking. En dan nog maar niet te spreken over de westerse pers en schijnheilige politici!!
    De universiteiten verkrachten de breinen van de studenten. De zgn. intelligentia en linkse media strooien met valse anti-Israël informatie alsof het strooigoed van Sinterklaas is, het mag duidelijk zijn dat de propaganda techniek van hamas werkt.
    Ik heb er zo genoeg van dat de gazanen alleen maar gezien worden als slachtoffers en sinds wanneer is vluchteling (uit ieder Arabisch land geflikkerd) een erfelijk iets???
    Ilan, heb je niet geluisterd naar bv Mia Shem? Kinderen van 3/4 jaar schoppen, spugen, trekken aan haren en roepen doodswensen naar de gegijzelden. Haat wordt met de moedermelk al ingegeven. Ik zal Mia’s opmerking herhalen….
    “Er zijn geen onschuldige gazanen, het zijn allemaal terroristen!!!”
    En de gazanen/hamas weten wat ze moeten doen om de oorlog te stoppen, maar ze geven de voorkeur aan dood en geweld.
    En waar zijn Ilan’s woorden voor de slachtoffers van 7 oktober??? Voor Ariel en Kfyr Bibas, Raviv Chaim Gez. Voor de settlers die aangevallen en vermoord worden, en bij terugslaan worden afgebeeld als aanstichters???
    Nederlanders doen nu hetzelfde als in WWII,
    “doe maar gewoon dan doe je gek genoeg” en “het zal allemaal wel meevallen” en ondertussen worden de Joden vogelvrij en worden monddood gemaakt.
    Behalve de jongeren in Katwijk die de moslimdemonstratie verjoegen bij de bijeenkomst van christenen voor Israël heb ik geen dapperheid gezien van Nederland.
    Ik raad de schrijver van dit stuk aan om nog eens goed de geschiedenis van de Joden deportatie en de massaslachting = Shoah te lezen.
    En het zou goed zijn om het dagboek van opperrabbijn Jacobs te volgen en de stukken van Esther Voets en Bart Schut en niet te vergeten het opiniestuk van Nausicaa Marbe,
    NIW 16 mei 2025.
    Links heeft het niet goed met ons voor!!

  7. “Ik durf”
    Geen enkel goed woord voor Halsema,s optreden.
    Een bang onevenwichtig en krachteloos optreden, gaat al maaaaaaandenlang van haar uit.

  8. Ik heb familie en vrienden in Israël en een deel is fel tegen de oorlog, een paar demonstreert heftig tegen deze oorlog. Zijn tegen Nethanyahu, en nogmaals tegen de oorlog. Sommigen zijn echte linkse peaceniks en kibbutzniks die al jaren kritisch zijn op hun eigen regering, bestuur en leger. Een van hem is al meerdere malen met geweld gearresteerd en geloofd niet meer dat Israël een democratische rechtstraat is maar eerder een racistisch etno-nationalistisch extreemrechts autocratie. Eerlijk? Ik ben met hem eens maar ik verlies alles als ik dit openlijk zeg in Nederland maar mijn joodse medelanders terwijl in Israël er duizenden zijn die deze mening delen. Dit moet anders.

Laat een antwoord achter aan Gerda Schrijver Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meer Gerelateerde Berichten

Israël

Een kat in het nauw