In de Dom in Utrecht vond een bijzondere bijeenkomst plaats. Het doel? Dat werd uitgelegd in de flyer: “Goede buren in Utrecht! Samen zijn we Utrecht! Kom ook naar de samenkomst op dinsdag 28 Januari om 19:00 uur in de Domkerk! […] Wij willen het conflict dat zich in Gaza afspeelt niet overbrengen naar onze stad. Daarom nodigen wij u uit samen te komen in de Domkerk. Met deze samenkomst willen wij de Joodse gemeenschap in Utrecht laten weten dat wij naast hen staan. Daarom spreken wij ons uit. Wij zeggen nee tegen antisemitisme! Wij willen goede buren zijn.”
Honderden gaven gehoor aan de oproep. Vrienden van Israël binnen in de Dom, en buiten in de plenzende regen een paar malloten met papiertjes waarop mijn aanwezigheid ter discussie werd gesteld omdat ik, zoals op de sociale media werd gesuggereerd, een opperracistische rabbijn ben, die antizionisme gelijkstelt aan antisemitisme. Zo, die zit! Ze hebben dus goed begrepen dat antizionisme gelijkstaat aan antisemitisme. Voor wie die zit weet ik niet precies, maar wat doet het ertoe? Er was binnen goede, passende muziek en er waren drie sprekers. Ik denk dat ik de Joodse gemeenschap een hart onder de riem heb gestoken, maar de twee andere sprekers hielden zich niet helemaal aan de afspraak en dat hart onder de riem werd door sommige aanwezigen, waartoe ik mezelf zeker niet reken, meer als een dolksteek in de rug ervaren omdat antisemitisme werd geplaatst naast islamofobie. Overigens had ik, als oud-gymnasiast, tot voor enige jaren geleden nog nooit gehoord van islamofobie. Mijn kinderen hadden, hebben en zullen dan ook nooit een aanhanger van de islam naroepen en uit geen enkele synagoge zal een onvertogen woord naar de islam gehoord worden. Sterker nog: islamitische vrouwen kwamen regelmatig met hun (huwelijks)problemen bij mij voor advies, want ook in Marokko gingen ze voor geestelijke steun naar de rabbi!
Woorden zijn belangrijk, even één woord dat meerdere betekenissen heeft en er kan zomaar een misverstand of pijn ontstaan, terwijl de spreker of schrijver het echt niet kwaad bedoelde. Een woord dat een van de sprekers bij een van de toespraken, niet in de Dom, met de beste bedoelingen gebruikte, schoot in mijn verkeerde keelgat. Trump gaat vluchtelingen die illegaal in de USA zijn ‘deporteren’. Voor mij is deportatie gekoppeld aan gaskamers, speciaal ais we bijeenzijn om onschuldige slachtoffers te herdenken die hun leven in die gaskamers beëindigden. Dus, zo ging het door mijn hoofd, als je dan al meent te moeten waarschuwen en je meent dat Trump een gevaar vormt voor onze mondiale toekomst, waarschuw dan even niet als we bijeen zijn om te herdenken en je beseft dat niet iedereen je politieke standpunt deelt.
Woorden, emoties, visies. Een geweldig goede ontmoeting van meer dan drie koppen thee had ik woensdag in het Bisschoppelijk Paleis in Den Bosch. De bisschop, monseigneur De Korte, had ik al meerdere malen ontmoet: in Groningen, zijn vorige standplaats, in Arnhem en in Leeuwarden. Tot nu toe gingen de gesprekken over geloof, over wat ons bindt en soms over de verschillen tussen jodendom en christendom. Maar nu was het thema: hoe kan rooms-katholieke kerk om ons heen staan als een schil om een vrucht, om ons, de Joodse gemeenschap, te beschermen? De ontmoeting ging niet over de vraag óf de kerk ons Joden bescherming wil bieden, maar enkel over het hoe.
Steeds vaker ben ik bezig met het onderzoeken of iemand Joods is. Afgelopen dagen vier cases. Eén bleek inderdaad Joods te zijn. Vanaf deze plaats: welkom! We zijn nog maar erg klein en dus is ieder nieuw lid van groot belang en meer dan welkom.
Maar die drie anderen lopen niet zo soepel. De een blijft maar zeuren en tegelijkertijd weigeren eenvoudige informatie te verstrekken, die zij heeft en ik maar niet mag ontvangen. Nummer twee presteert het om aantoonbaar creatief met de waarheid om te gaan, ze liegt dus. En nummer drie blijkt niet degene te zijn wie zijn tijdelijke verblijfsvergunning aangeeft. Dat wil zeggen: de foto lijkt redelijk op hem, hoewel niet overtuigend, maar de naam die hij zegt te hebben staat niet op zijn ID-kaart. Als iemand zegt Piet Jansen te heten, maar dan in het Arabisch, en op zijn ID staat als naam het Arabische equivalent van Jan Pieterse, dan is enige uitleg niet overbodig.
Ook nog begonnen met een echtpaar van middelbare leeftijd, dat niet meer als man en vrouw verder wil, nu hun enige dochter het ouderlijk huis heeft ingeruild voor een gehuwd bestaan buiten onze Nederlandse grenzen. Haar voorkeur, en dat van haar man, ging niet uit naar Israël. De reden? Beiden zijn tegen Netanyahu. Maar om volgens Joodse traditie met iets positiefs te eindigen: een geweldige avond mogen beleven met Naftali Bennet, de voormalige premier van Israël. De avond was georganiseerd door Israëlactie,Christenen voor Israël en Keren Hayesod.
