Die te Amsterdam vaak zei: ‘Jeruzalem’
En naar Jeruzalem gedreven kwam,
Hij zegt met een mijmrende stem:
‘Amsterdam, Amsterdam.’
Jacob Israël de Haan
Meer dan honderd jaar na de moord op Jacob Israël de Haan, de meest controversiële Amsterdamse Jeroesjalmi ooit, raken de woorden in zijn gedicht Onrust nog steeds een snaar. Het zijn de enige steden die ik echt goed ken behalve mijn geboortestad Amstelveen, maar daar is logischerwijs weinig poëzie aan opgedragen. De geest van Amsterdam kabbelt voort op de grachten en heeft ondanks alle roemruchte kansen om te zondigen een bijzonder gezapig imago voor een wereldstad. Het Amsterdam van mij en dat van De Haan liggen qua vooruitgang niet zo ver uit elkaar als het Jeruzalem van toen en nu, maar de Israëlische hoofdstad is zich nog altijd erg bewust van haar historische en spirituele overwicht. Amsterdam als stad houdt zich liever niet bezig met haar problematische geschiedenis.
Begrijp me niet verkeerd, ik kom nog graag in Amsterdam. Zeker op mooie dagen word ik nostalgisch van de binnenstad. Hier fietste ik heen en weer tussen het Joods studentenhuis in de Pijp en de UvA-gebouwen in de binnenstad, hier dronk ik tientallen keren koffie, hier hing ik in het park … In de zon lijkt Amsterdam zo kalm en zorgeloos, maar tegelijkertijd is een deel van de nostalgie niet meer aan mij besteed.
Symbool
Op het Rokin hangt momenteel een poster van Anne Frank naast het Palestijnse meisje Hind Rajab. Hind (5) kwam begin 2024 om bij een bombardement in Gaza en werd een internationaal symbool voor het lijden van de bevolking. Fotomuseum Eye projecteerde op verzoek van de gemeente Amsterdam uit solidariteit wekenlang haar foto op gebouwen in de stad. Dit terwijl burgemeester Femke Halsema het conflict zogenaamd liever buiten Amsterdam had willen laten toen haar stadsbewoners Israëli’s in de gracht smeten in november.
Ondanks alle roemruchte kansen om te zondigen heeft Amsterdam een gezapig imago als wereldstad
Het lot van Hind Rajab en de Gazaanse kinderen is treurig, omdat zij nog niet waren geboren toen het volk door toedoen van Hamas voor zijn ondergang tekende. Dat heeft echter niets te maken met de inherente bloeddorst die (inmiddels meerdere generaties) Gazanen voor Israëli’s koesteren.
Israël heeft Hind niet doelbewust gedood omdat ze Palestijns was, maar Ariël en Kfir Bibas (respectievelijk vier en nog geen één jaar oud) zijn wel vermoord omdat ze Joods waren, net als Anne Frank. Als Anne in de eenentwintigste eeuw als Adi Efraïmi in kibboets Nir Oz was geboren, hadden de spreekwoordelijke buren van Hind haar zonder aarzelen weer de dood in geholpen.
Vergeven
Anno 2025 zetten Amsterdammers de herinnering aan Anne Frank zonder gêne in als wapen tegen Israël, het land dat zelf opnieuw slachtoffer werd van een massamoord door hetzelfde antisemitisme dat de Joden tachtig jaar daarvoor in Amsterdam ter dood veroordeelde.
Golda Meïr zei het tientallen jaren geleden al: “Wanneer er vrede komt, zullen we misschien na verloop van tijd in staat zijn de Arabieren te vergeven voor het vermoorden van onze zonen. Het zal moeilijker worden hun te vergeven dat zij ons ertoe hebben gebracht hun zonen te doden.” Ik had gewild dat het leven anders had uitgepakt voor Hind en haar generatie, maar waag het niet om Israël als agressor aan te wijzen terwijl Gaza decennialang niets dan Joodse genocide als hoofddoel heeft gepropageerd. Jacob Israël de Haan zou zich omdraaien in zijn graf! Amsterdam moet zich opnieuw diep schamen.
7 reacties
Ze zien het niet. ‘Ze’ snappen het niet. ‘Ze’ (en onder hen ook de burgemeester van Amsterdam) willen het niet snappen. Het fundamentele onderscheid tussen Hind Rajab en Anne Frank. Tussen doelbewuste racistische massamoord en ‘collateral damage’ (sorry dat ik het even zo breng in het politieke Amerikaanse Engels). Het onderscheid geldt alleen nu voor de academische intellectueel. Zo wordt er geredeneerd, ik kan er ook niets aan doen, en het kan nog veel erger want dan wordt er geredeneerd in de trant van dat onderscheid wordt alleen gemaakt door de… juist ja, u weet al waar het naartoe gaat. En dan gaat het door: dit is de tijd voor actie! Opgedonderd met je aarzeling, met je subtiliteiten, met je academische instelling! Weg met Israel, leve Gaza, leve Ha… eh… Palestina, leve het vrije Palestina van de rivier tot de… eh… burgemeester… eh… Amsterdam? Eh…? Leve Hind Rajab, leve An… eh… leve de verwarring (en het kan ons niks, maar dan ook helemaal niks schelen). Het geraaskal, het geraaskal… elke dag weer opnieuw en dan weet ik ook alweer de reactie: ja maar de bombardementen gaan ook elke dag weer opnieuw door. En zo blijf je aan de gang… 😮💨 zucht 😔…
Het is onzinnig de gebeurtenissen in Gaza met de holocaust te vergelijken. Wel is het zo dat collectief straffen door het internationale recht als oorlogsmisdaad wordt gezien, en de situatie in Gaza voor velen op collectieve betraffing lijkt. De vergelijking met het bewust uitroeien van 6 miljoen mensen op basis van hun Joodse achtergrond is echter totaal misplaatst.
Wie zijn ‘ze’, Cees?
‘Ze’ zijn de niet zo snuggeren die niet zien in wat voor situatie Israel zit, maar ook in wat voor situatie de bevolking van gebieden als Gaza zich bevindt. De niet zo snuggeren die de geschiedenis niet kennen en vergelijkingen maken tussen historische figuren die niets met elkaar te maken hebben. De niet zo snuggeren die niet op de hoogte zijn van kennis die allang bekend is en ook besproken en doorgeredeneerd. De niet zo snuggeren die dan zich bedienen van termen die niets te maken hebben met wat er nu daar aan de hand is. De niet zo snuggeren die dientengevolge vatbaar zijn voor misbruik van kwaadwillenden die wel weten waar de schoen wringt. De niet zo snuggeren die dan spandoeken gaan ophangen aan gevels waar Hind Rajab vergeleken wordt met Anne Frank (kampioenschap ‘wie is het grootste slachtoffer?’ -of zoiets) Dit al gesteund -of in ieder geval niet verhinderd- door een luie -of domme, wie zal het zeggen?- burgemeester.
Voortreffelijke column, Rivka Hellendall. Zo vreselijk dat Anne Frank voor activistische karretjes wordt gespannen. Ik kijk er met afschuw naar. Eerder al werd haar gezicht in een graffiti-afbeelding uitgewist en haar beeldje besmeurd. Haar eigenheid en identiteit worden haar zo ontnomen. Terwijl: Anne Frank was haar unieke zelf – een sprankelende jonge vrouw met schrijftalent – die vanwege haar jood-zijn de dood is ingejaagd. Haar naam zal altijd verbonden blijven aan de sjoah. Vandaar dat het geen pas geeft dat pro-pallie activisten zich haar toe-eigenen.
Bij De Haan denk ik trouwens meteen aan zijn zus, schrijfster Carry van Bruggen. Met dank aan BulkBoek dat in 1984 een compleet nummer aan haar wijdde (ik heb het nog altijd), ben ik sindsdien een liefhebber van haar werk.
JA!, zonder gene. Zonder schaamte, zo opereerden de collaborateurs
in de tweede wereldoorlog . Het zijn mensen, die door en door slecht waren.
En nu hebben we weer met zulke Nederlanders te maken. Het is dan ook veel te zacht uitgedrukt, door te stellen: “Ze snappen het niet, zij willen het niet snappen.
En wat doen de meeste burgemeesters? Ze kijken weg, op een enkele na, zoals in Urk/Katwijk of in Eindhoven waar burgemeester Jeroen Dijsselbloem zich recentelijk uitliet en ALARM sloeg, vanwege de Joodse burgers in die stad, die bespuugd worden, uitgescholden etc.
Wat zal dit voor resultaat hebben? Misschien, heel misschien wordt hij bijgestaan door andere
burgemeesters,… He? Carola Schouten van de CU in Rotterdam? en nog zovele andere burgermeesters? Steunen jullie Jeroen Diijsselbloem? of nemen jullie nog steeds een voorbeeld aan ex-burgemeester Aboutaleb?
Amsterdam kan voor het kwaad kiezen om een wit voetje te halen bij zijn vertegenwoordigers, maar die zeggen (lees bijvoorbeeld paragraaf 22 van het handvest van Hamas) dat “links” en “rechts” slechts van rollen wisselen in hun strijd tegen de islam (een citaat uit de geïslamiseerde versie van de Protocols of the Elders of Zion) en “links” moet net zo goed vernietigd worden als de andere vijanden van de islam. Ik zou me, persoonlijk, zelfs kunnen voorstellen dat wie zich voordoet als vriend van de islam, maar ondertussen zaken bevordert die gruwelen zijn in de ogen van de islam, zoals bijvoorbeeld vrouwenrechten of nog veel erger, lhbt, als een groter gevaar wordt gezien en hoger op de to-do-lijst van de broeders staat, dan een openlijke vijand. De vrienden van Hamas en andere antisemieten die ondanks alles wat geschreven staat geen idee hebben van wie de moslimbroeders eigenlijk zijn, zijn dus niet meer dan nuttige dwazen.