De laatste dagen begonnen met een bijna lege agenda, maar uiteindelijk werd de agenda dagelijks on the spot ingevuld. De komende dagen is het precies andersom. Een propvolle agenda zonder tijd voor tussendoortjes of onverwachte afspraken. En dus ben ik verzoeken voor een gesprek of ontmoetingen die ik moet organiseren aan het vooruitduwen, richting februari. Een ingewikkeld probleem met de veiligheid van een Joodse school in een EU-land buiten de Benelux, dat via via bij mij is aangekomen, stuur ik via via netjes terug naar waar het hoort te zijn, namelijk bij de beveiligingsorganisatie in dat EU-land. Vergelijkbaar met het voorleggen van een halachisch vraagstuk aan een rabbijn die niet in Nederland woonachtig is. Halachische vraagstukken die (ook) te maken hebben met de omgeving waarin het zich afspeelt, horen door de lokale rabbijn te worden beantwoord, niet door een buitenlandse rabbijn die geen zicht heeft op de situatie en de entourage. Hetzelfde geldt dus voor veiligheidsvraagstukken. Terwijl ik dit dagboek begin te schrijven, zit ik in de lucht, richting Boedapest. In de Hongaarse hoofdstad mag ik als een soort bemiddelaar een klusje klaren. En om daartoe in staat te zijn, zal ik vandaag een aantal betrokkenen ontmoeten. We gaan landen, met vertraging.
’s Avonds: gevloerd ben ik in mijn hotel aangekomen na vandaag twaalf gesprekken te hebben gevoerd. U leest het goed: twaalf! Het aardige is dat klus A geklaard lijkt te zijn, maar al oplossend kwamen er ook twee andere klusjes bovendrijven … maar ik probeer rabbijn te zijn en heb geen ambitie om klusjesman te worden.
Morgenvroeg word ik om 6:30 uur verwacht in de sjoel, daarna gesprekken en om 11:00 uur naar het vliegveld, terug naar Nederland. Daarna naar Den Haag, naar huis en dan de volgende ochtend herdenking Apeldoornsche Bosch. Maar nu even een pauze ingelast en morgen schrijf ik wel verder, dacht ik.
Want ik kreeg een vreemd telefoontje dat ik gevoelsmatig via mijn dagboek bijna moet delen. Een journalist aan de telefoon gehad, net voordat ik aan de terugvlucht zou beginnen. Een zware Nederlandse delegatie gaat volgende week naar Auschwitz. Mijns inziens een erg goede zaak, speciaal nu het antisemitisme zo zichtbaar aan het opkomen is. Volgens de journalist, en ik ga ervan uit dat hij weet waarover hij het heeft, mogen er in Auschwitz geen toespraken worden gehouden. Wat ik hiervan vind? Met stomheid geslagen. Het antisemitisme neemt gigantisch toe, het lijkt alsof Auschwitz nooit bestaan heeft … en dan mag er over antisemitisme nabij de gaskamers niet gesproken worden? En wie heeft het dan verboden, vraag ik me af, en waarom? Vanwege Gaza? Vanwege druk vanuit de Verenigde Naties?
Direct na landing op Schiphol staan Blouma en mijn (vrijwillige) chauffeur me op te wachten. We gaan meteen door naar het ministerie van Justitie en Veiligheid alwaar het onderwijsprogramma over de Holocaust officieel wordt gepresenteerd door de coördinator antisemitismebestrijding. Waarom heeft Nederland deze coördinator aangesteld? Om antisemitisme te bestrijden: kennelijk is dat nodig! Maar als een zeer hoge Nederlandse delegatie Auschwitz aandoet, mag er niet gesproken worden, dus antisemitisme moet onvermeld blijven, want waar anders wordt daar over gesproken. Het is dat ik in een vliegtuig zit en we dadelijk gaan landen, anders had ik gedacht: dit kan niet waar zijn, de journalist ziet ze vliegen of ik, nu mijn beide beentjes niet op de grond staan, ben ook geestelijk even het contact met de werkelijkheid kwijt. Ik zweef en moet gewoon dadelijk landen. Ik hoop dat ik het allemaal verkeerd heb begrepen of, door vermoeidheid overmand, het contact met de realiteit even kwijt ben.
