De EO en zij zijn op goede voet uit elkaar gegaan, zegt Rachel Levy. Toch wringt een en ander. Pas toen zij voor de omroep ging werken, werd duidelijk dat er een grote afslankprocedure voor de Joodse programmering in gang was gezet. Ter vergelijking: haar voorganger Alfred Edelstein was tot zijn pensionering fulltime in dienst en naast hem stond redacteur Karin van Coeverden, drie dagen per week. Ook zij was al vertrokken. Van beiden is bekend dat ze veel meer uren draaiden dan contractueel was vastgelegd.
Maar Rachel moest het met veel minder doen: zestien uur per week, na lang aandringen tijdelijk twintig. Even dacht zij nog dat zij iemand naast zich zou krijgen, maar ze kwam er al snel achter dat daarvan geen sprake zou zijn. De omroep had een eindredacteur Joods, zei haar werkgever, ook al was van een Joodse redactie geen sprake meer. Als Levy assistentie nodig had, kon die worden gezocht bij andere EO-medewerkers.
Aan deze ontwikkelingen ging een lange geschiedenis vooraf. Levy: “Toen de Joodse Omroep werd opgedoekt, werd die ondergebracht bij de EO. Daar was een bedrag van 900 duizend euro voor geoormerkt voor jaarlijks 23 uur televisie. Iedereen die iets weet van tv-maken, weet dat dat een minimaal bedrag is. Alfred Edelstein verdeelde dat bedrag over enkele grote documentaires per jaar, die konden worden bekostigd door onder andere meer herhalingen in te zetten. Dat was voor mij niet meer mogelijk, zo werd gesteld. Sterker, de omroep vertelde mij dat schuiven met budgetten nooit had plaatsgevonden.”
Joodse sponsors
Een andere weg was al eerder afgesneden. In 2018 had de EO te kennen gegeven dat de Joodse redactie geen aanvragen meer mocht indienen bij belangrijke geldschieters als het NPO Fonds en het Cobo Fonds. Wel werd gekeken naar Joodse sponsors, vertegenwoordigers van die kwetsbare gemeenschap waarvoor de EO naar eigen zeggen veel gevoel had. Levy: “Toen ik binnenkwam, heeft de omroep bijvoorbeeld contact gezocht met het CJO. Een belangrijke organisatie, maar niet bedreven in de tv-wereld.” Er vonden diverse gesprekken plaats. Omdat het CJO aan antisemitismebestrijding doet, dacht de omroep dat er wellicht overheidsgeld dat daarvoor bedoeld was, doorgestort kon worden om tv-programma’s te financieren. Externe partners zoeken is geen uitzondering in Hilversum, ook niet bij de EO. “Het is bekend dat externe organisaties en kerken, waarvan sommigen een uitgesproken anti-Israëlische houding hebben, een financiële duit in het EO-zakje doen.”
‘Iedereen die iets weet van tv-maken, weet dat dit een minimaal bedrag is’
Maror is sinds jaar en dag de belangrijkste sponsor van de Joodse programmering; jaarlijks ondersteunt het fonds volgens Levy zo’n drie documentaires met maximaal dertigduizend euro per stuk. Sinds ‘Joods’ bij de EO zit, gaat dat op voorwaarde dat het geld uitsluitend naar programma’s van de Joodse redactie gaat, niet naar andere producties van de omroep. Levy: “Maar van dit restitutiegeld moet 21 procent btw naar de belasting. Dat komt door een boekhoudkundige keus van de EO. Onnodig, want je kunt dat als omroep anders regelen. Nu verdampt automatisch een vijfde van het belangrijkste fonds waarop de Joodse redactie aanspraak kan maken.”
Onrealistisch
Rachel Levy, de enige medewerkster die overbleef van de oorspronkelijke Joodse Omroep, begreep na een paar maanden al dat het onmogelijk zou worden voor dit magere bedrag nog een goede programmering neer te zetten. Zeker gezien het onrealistische aantal uren waarin ze die zou moeten realiseren. Volgens Levy zat er dus niets anders op dan ontslag te nemen: “De belangen van de Joodse zendtijd zijn fundamenteel anders dan die van een grote evangelische omroep. De Joodse redactie autonoom overeind houden bleek in mijn eentje onmogelijk. En de Joodse redactie laten opgaan in de EO, dat kon en wilde ik niet.”
De inmiddels gepensioneerde Alfred Edelstein is bereid gevonden de zaak draaiende te houden en op zoek te gaan naar een opvolger voor Levy. U las een beknopte advertentie vorige week in het NIW. Op de EO website is een uitgebreidere functieomschrijving te vinden.
Eén reactie
Dit nieuws geeft veel te denken. Ik krijg hier geen prettige gevoelens bij, hoe het een en ander heeft afgespeeld binnen de EO-omroep, als ik het bovenstaande lees.
Typisch vind ik ook, namelijk hoe belastingtechnisch financiële zaken door de EO waren geregeld. Het komt mij behoorlijk autoritair over, hoe de EO de boekhoudkundige keus maakte, met als gevolg veel financieel nadeel voor de Joodse Omroep, programmas.
Zelf zijn wij jarenlang trouw lid geweest van de EO. Maar de fnuikende, liberalere koers die zij gingen varen zinde ons totaal niet. Maar dit is echter van een heel ander orde, dan wat
Rachel Levy ervoer t.a.v. haar werk. Ik kan me dan ook zo inleven, dat ook zij een principieel besluit moest nemen, t.o.v. de Joodse indentiteit van de Joodse Omroep.
Jammer, dat het zo moest gaan.
Zo komt het Joodse en Jodendom er zelfs bij deze christelijke omroep er maar akelig bekaaid vanaf. En dat in deze moeilijke tijd voor de Joodse gemeenschap in Nederland.
Sterkte, voor de Joodse Omroep!