Twee uiterst controversiële besluiten werden gisteren in de Israëlische politiek genomen. Het kabinet van Benjamin Netanyahu besloot unaniem de advocate-generaal Gali Baharav-Miara te ontslaan. De onafhankelijkheid van de hoogste juridische adviseur van de regering in Jerusalem is de premier en zijn (extreem)rechtse ministers een doorn in het oog.
De stap is bijzonder omstreden omdat het juist de taak van de onafhankelijke advocaat-generaal is de burgers te beschermen tegen onwettige acties van de regering. Daarnaast leidt Baharav-Miara het Israëlische Openbare Ministerie. Netanyahu ergert zich eraan dat het OM bereid zijn medewerkers en politieke bondgenoten te vervolgen in verschillende omkopingszaken. De premier zelf staat ook voor de rechter op verdenking van corruptie.
De procedure die de regering gebruikt om Baharav-Miara te ontslaan is volgens de meeste juridische experts zelf onwettig en past binnen de pogingen van de regering de onafhankelijke rechterlijke macht onder politieke controle te brengen. Het ontslag van de advocate-generaal werd om die reden dan ook onmiddellijk bevroren door het Israëlische Hooggerechtshof. Netanyahu en zijn ministers willen Baharav-Miara nu negeren en niet langer toelaten bij kabinetsvergaderingen, iets wat tegen de wet indruist.
Edelstein was niet bereid aan alle eisen van de ultrareligieuze partijen in de Knesset tegemoet te komen
Ook de voorzitter van de machtige parlementscommissie voor Buitenlandse Zaken en Defensie moest gisteren het veld ruimen omdat hij weigerde de politieke agenda van Netanyahu uit te voeren. Yuli Edelstein was niet bereid aan alle eisen van de ultrareligieuze partijen in de Knesset tegemoet te komen. Die eisen dat hun aanhang volledig vrijgesteld wordt van de dienstplicht, terwijl de IDF juist zit te springen om mankracht. Netanyahu is bereid hieraan toe te geven om zijn coalitie met de ultraorthodoxe partijen te redden, zelfs al druist dat lijnrecht in tegen de wensen van de IDF en de veiligheid van de Joodse staat.
Dus werd Edelstein, nota bene een partijgenoot van de premier, vervangen door een Knessetlid van wie wordt verwacht dat hij wel bereid is ultraorthodoxe mannen (van dienstplicht voor ultraorthodoxe vrouwen wordt niet eens gesproken) vrij te stellen van de dienstplicht, iets dat door de oppositie, het Hooggerechtshof en de overgrote meerderheid van de bevolking als discriminatie van seculiere Israëli’s wordt beschouwd. Aan Boaz Bismuth nu de taak met een nieuwe wet te komen die ervoor zorgt dat de druk op reservisten nog zwaarder wordt. Sommigen van hen zijn sinds 7 oktober 2023 liefst zeven maal opgeroepen om te vechten in Gaza, Libanon, Iran of Syrië.
De enige die hardnekkig weigert enige verantwoordelijkheid voor 7 oktober te nemen is Benjamin Netanyahu
De ontslagen van Baharav-Miara en Edelstein passen in een patroon waarbij Netanyahu alle interne oppositie uit de weg ruimt. Zo ontsloeg hij kort na het begin van de oorlog in Gaza minister van Defensie Yoav Gallant. Niet omdat die niet competent zou zijn, maar omdat hij eerder zich verzet had tegen ‘Bibi’s’ plannen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in te perken. Recent moest ook het hoofd van inlichtingendienst Shin Beth, Ronen Bar, eraan geloven. Zijn onafhankelijke opstelling was de premier een doorn in het oog. Het was de eerste keer in de geschiedenis van Israël dat de regering de leider van Shin Bet ontsloeg.
Bars ontslag werd vernietigd door het Hooggerechtshof, maar de inlichtingendirecteur besloot zelf op te stappen omdat hij vindt dat Shin Bet faalde in de aanloop naar het bloedbad van 7 oktober. Ook de opperbevelhebber van de IDF stapte om die reden op, net als verschillende andere hoge officieren. De enige die hardnekkig weigert enige verantwoordelijkheid voor die zwartste dag in de geschiedenis van de Joodse staat te nemen, is Benjamin Netanyahu. Dit ondanks het feit dat het juist jarenlang zijn verdeel-en-heers-beleid was dat Hamas de kans gaf het bloedbad voor te bereiden.
