Terwijl de rechts-religieuze meerderheid in de Knesset zich opmaakt voor een cruciale stemming over een wet die de bevoegdheden van de rechterlijke macht inperkt, worden de protesten daartegen steeds wanhopiger. Belangrijke (oud-)gezagsdragers in de Joodse staat spreken van een ‘staatsgreep’ door de regering-Netanyahu.
Intussen lopen duizenden demonstranten in vier dagen de ca. 60 kilometer van Tel Aviv naar Jeruzalem – door de brandende zon – om net voor de stemming in de hoofdstad aan te komen. Daar wil men zondag een levende ketting vormen van de Klaagmuur tot de Knesset. Honderdduizenden demonstranten in het hele land protesteren tegen de voorstellen van de conservatief-nationalistische, ultrareligieuze en extreemrechtse coalitie, die de toetsing van overheidsbesluiten door het Hooggerechtshof wil verbieden en in een later stadium ook het alleenrecht wil verkrijgen over de benoeming van de opperrechters.
Deze week voegden zich twee belangrijke oud-gezagsdragers bij het koor van stemmen die vrezen voor de democratie in de Joodse staat. In binnen- en buitenland bestaan grote zorgen dat premier Benjamin Netanyahu en zijn bondgenoten bezig zijn het fundament van de Israëlische democratie uit te hollen en het land naar een autocratisch model à la het Hongarije van Viktor Orbán willen duwen.
Liefst 1100 ervaren luchtmachtreservisten hebben verklaard niet langer op te zullen komen.
Zowel het voormalige hoofd van de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet, Nadav Argaman, als de vorige advocaat-generaal (de belangrijkste juridische adviseur van de regering) Avichai Mandelblit, noemden deze week de regeringsplannen een ‘staatsgreep. Opvallende hierbij is dat zowel de religieuze Mandelblit als oud-commando Argaman indertijd door Netanyahu zijn benoemd en dus niet bepaald als ‘linkse landverraders’ – een term die populair is onder extreemrechtse ministers – beschouwd kunnen worden.
Netanyahu lijkt zich er weinig van aan te trekken. De premier, die voor de rechter staat om zich te verdedigen tegen corruptieaanklachten, beweert dat zijn voorstellen slechts broodnodige ‘hervormingen’ zijn, die ‘de democratie zullen versterken’. De meerderheid van de Israëlische bevolking is echter tegen de plannen, zo blijkt uit een hele serie opiniepeilingen. Onder die meerderheid zijn liefst 1100 reservisten van de luchtmacht, die hebben verklaard niet langer op te zullen komen, zolang de regeringsplannen niet van tafel zijn. Onder de 1100 zijn honderden ervaren piloten, dronebestuurders en luchtleiders. De Israëlische legerleiding maakt zich grote zorgen nu duizenden reservisten in land- en luchtmacht hebben aangekondigd niet langer te willen dienen, in wat zij als een ‘dictatuur’ bestempelen.