Een mengsel van olijfolie en heilzame lokale kruiden, op het lijfje gesmeerd en na drie dagen weggewassen. Dat is waar de Druzen (religieuze minderheidsgroepering in het Midden-Oosten) een baby mee verwelkomen in de wereld. Op de Druzische Gamila Hiar uit het dorpje Peki’in in Noord-Israël moet het smeersel net zo’n effect gehad hebben als de ketel toverdrank op Obelix. Savta (‘oma’) Gamila (1940), wereldberoemd door haar geliefde natuurzepen, lijkt superpower te hebben. Ze heeft onstuitbaar veel energie, rent rond en praat onophoudelijk. Onze zakelijke afspraak, een gesprek van een half uur in haar winkel in Peki’in, bevalt haar zo slecht dat ze na tien minuten niet alleen de journalist, maar ook het bijbehorend gezelschap mee naar de ruime woning boven de winkel troont. Daar doet ze de beruchte Druzische gastvrijheid eer aan: schaal na schaal versgebakken, nog warme pasteitjes worden opgediend. Ondertussen verontschuldigt ze zich een paar keer dat ze ons ‘zo slecht’ onthaalt.
Het dak op
Gamila’s moeder was kruidendokter. Kennis van de meer dan tweeduizend planten in Noord-Israël werd traditioneel van moeder op dochter doorgegeven. Toen ze in kita beet (groep 4) zat haalde haar moeder Gamila van school. Het was tijd voor haar opleiding: ze ging mee de velden in. “Mijn moeder voorzag dat de moderne wetenschap de kruidengeneeskunde zou gaan vervangen. Ik knoopte dat in mijn oren en ging op zoek naar een manier om de kennis te bewaren.” Het werd zeep, iets dat iedereen gebruikt. Jarenlang experimenteerde ze avond aan avond op het dak van haar huis om de juiste combinatie van oliën te vinden. Ze trok de ladder naar boven, zodat niemand haar kon storen. Duizenden kilo’s zeep later was ze zeker genoeg van haar product om het op de markt te brengen. De basis bestaat uit olijfolie met vijftien lokale kruiden, vooral werkzaam bij acné. De verhoudingen en productiemethoden zijn geheim.
Prijskaartje
“Mijn eigen mensen moesten er in het begin weinig van hebben. Iedereen in onze omgeving wast zich met olijfzeep, en ze begrepen het verschil met mijn product niet.” De omslag kwam toen een journaliste uit Jeruzalem na een bezoek aan Peki’in een enthousiaste column in dagblad Yediot Ahronot schreef. Daarna hield de telefoon niet meer op met rinkelen: iedereen wilde een zeepje proberen.
De internationale doorbraak kwam dankzij haar oudste zoon Fouad. Hij woonde een tijd in Nederland en zijn moeder stuurde hem regelmatig een stuk zeep. Een Nederlandse vriend zag het potentieel van het product en bood, twaalf jaar geleden, aan het internationaal in de markt te zetten. Onder de naam Gamila Secret, met het hoofdkantoor in Rotterdam, werd de cleansing bar (‘zeep’ mag het niet meer genoemd worden) populair in onder meer Japan, Italië en de VS. De bar ligt op de wastafel van sterren als Justin Timberlake, Madonna en Lionel Richie.
Aan kwaliteit mag een prijskaartje hangen, de goedkoopste standaardzeep kost €22,95. Het assortiment is uitgebreid met onder meer handen voetcrèmes en verzorgende oliën. Als klap op de vuurpijl kocht Gamila in het voorjaar van 2015 voor 20 miljoen sjekel (ongeveer 4 miljoen euro) zelf de internationale distributierechten. Niet slecht voor een meisje uit een familie die soms te weinig geld had om een ijsje te kopen.
Onafhankelijk
Dat een Druzische vrouw een wereldmerk ontwikkelt is niet vanzelfsprekend: van oudsher blijft de vrouw in de Druzische gemeenschap meestal thuis. “Ik was altijd onafhankelijk,” vertelt Gamila. “Een vrouw moet voor zichzelf kunnen zorgen.” Van laboratorium op het dak groeide haar bedrijf naar een echte fabriek, waar 25 vrouwen werken: onder meer Druzisch, Joods, christen en moslim. Gamila dankt haar ruimdenkende echtgenoot Kemal. “Hij liet me mijn gang gaan, ondanks kritiek van de omgeving.”
Ondertussen gaan er meer Druzische vrouwen, ook uit haar familie, studeren en werken. En Gamila, het dorpsmeisje dat traditioneel opgroeide, is nu onafhankelijk, geeft veel mensen werk en reist de wereld rond. De Druzische gemeenschap draait bij. In 2006 en 2010 heeft Gamila op Jom Ha’atsmaoet, Onafhankelijkheidsdag, een fakkel aan mogen steken, een speciale eer waar Israëlische burgers voor worden uitgekozen. De tweede keer werd ze daarvoor gevraagd door afgevaardigde Druzische sjeiks. “Vroeger was het ondenkbaar dat een vrouw naar buiten zou treden en zakelijk succes zou hebben. Ondertussen heeft hun trots daarover het van die behoudendheid gewonnen.”
Gamila Secret is onder meer verkrijgbaar bij Skins Cosmetics, www.skins.nl
Dit artikel verscheen eerder in NIW 11, 5776.
Abonneer op het NIW
