Dictators en terroristen

Formeel zijn de Verenigde Staten en Turkije nog bondgenoten, maar dat zou je niet zeggen na de woorden van Morgan Ortagus. De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wond er afgelopen dinsdag geen doekjes om: “De VS maakt ernstig bezwaar tegen de ontvangst van twee Hamasleiders door de Turkse president in Istanboel.” Ortagus herinnerde Erdogan eraan dat zowel de VS als de Europese Unie Hamas als een terroristische organisatie beschouwt en dat op de twee Hamasleiders die de Turkse president deze week zo vriendschappelijk ontving, het bijzondere predicaat ‘internationale terroristen’ rust. “President Erdogans voortdurende handreikingen aan deze terreurbeweging isoleren Turkije binnen de internationale gemeenschap, schaden de belangen van het Palestijnse volk, en ondermijnen internationale inspanningen om terroristische aanvallen uit Gaza te voorkomen,” liet het State Department in Washington weten.

Wat moeten de VS, de EU en de NAVO met een ‘bondgenoot’ die in het Midden-Oosten oorlogsmisdaden begaat, in Noord-Afrika burgeroorlogen voedt en in Europese wateren een potentieel dodelijk conflict riskeert op zoek naar olie? Wordt het niet eens tijd, nee, is het niet allang tijd het steeds autocratischere en theocratischere regime van Recep Tayyip Erdogan te bestempelen als de schurkenstaat die het allang is? Turkije houdt delen van Syrië bezet, waar het oorlogsmisdaden en etnische zuiveringen uitvoert of laat uitvoeren door zijn jihadistische huurlingen. Het land valt met regelmaat Irak binnen, stookt het vuur van de burgeroorlog in Libië op tot nieuwe hoogten, en bedreigt NAVO-partner en EU-lid Griekenland met een gewapend conflict als Athene Turkijes onrechtmatige territoriale aanspraken in de Middellandse Zee niet aanvaardt.

Typische bully
Nu komt daar de openlijke steun aan de jihadisten van Hamas bij. Vorige week raakte al bekend dat Hamasleden de Turkse nationaliteit hadden verkregen om zo ongestoord in dat land aanslagen op Israëlische doelen voor te bereiden. De retoriek van de steeds dictatorialere Erdogan is nauwelijks nog te onderscheiden van die van de ayatollahs in Teheran. Hij wil de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem ‘bevrijden’, zal annexatie van de Westelijke Jordaanoever ‘niet toestaan’ en wilde eerder al troepen naar Gaza sturen om ‘de bevolking te beschermen’. Zit er meer achter de bombastische redevoeringen van de dictator dan een doorzichtige poging zieltjes in de islamitische wereld te winnen?

Erdogan is een typische bully, een bullebak. Kleine tegenstanders overdondert hij met wapengekletter, zwakke politici perst hij af door te dreigen met escalatie, in de wetenschap dat zij zullen inbinden. Voorbeelden van het eerste te over: het verzwakte Syrië, het chaotische Libië, het verdeelde Irak en het kleine Griekenland. De tweede methode brengt Erdogan al jaren in stelling tegen de leiders van (de lidstaten van) de EU door te dreigen de immigrantenkraan open te draaien. Onder leiding van Angela Merkel betaalt Europa Ankara al jaren beschermgeld in de vorm van politieke concessies en contant geld.

Maar zoals het een bullebak betaamt, is Erdogan in zijn hart een lafaard, die het uit zijn hoofd zal laten Donald Trump of Vladimir Poetin op dezelfde manier te behandelen. Daarom hoeft Israël niet zo bang te zijn voor zijn woorden dan misschien zou lijken. Net als Iran kijkt Turkije wel uit de Joodse staat militair te confronteren, zoals bleek toen Israëlische commando’s negen Turkse staatsburgers doodden op de ‘Gazavloot’ in 2011. Net als de ayatollahs vreest Erdogan de IDF en de Mossad. Iran durft slechts Libanese Hezbollahstrijders tegen Israël in te zetten, Turkije dreigt dat voorbeeld nu te volgen met Hamasterroristen, zoals de staat eerder al samenwerkte met IS, Al Qaida en andere jihadistische groepen in Syrië.

Beschermgeld
Hamas probeert het Jeruzalem sowieso al zo moeilijk mogelijk te maken. De situatie langs de grens met Gaza loopt snel uit de hand nu de Israëli’s de ontelbare brand- en raketaanvallen bijna dagelijks vergelden met tankvuur en luchtaanvallen op militaire doelen in Gaza. De Hamasleiders weten dat zij – letterlijk – met vuur spelen: de belangrijksten onder hen zijn in de Strook ondergedoken uit angst dat Israël zijn beleid van doelgerichte liquidaties weer zal opnemen. De reden achter de opgelaaide vijandelijkheden is niet de jihad of de situatie van de Gazaanse bevolking, maar een stuk prozaïscher: geld. Hamas wil dat Jeruzalem toestaat dat Qatar meer oliedollars stuurt. Net als de maffia probeert de terreurbeweging zoveel mogelijk ‘beschermgeld’ af te persen – niet anders dan wat Erdogan met Brussel doet. In dat opzicht lijken de Turkse president en zijn nieuwe Palestijnse vrienden een match made in heaven.

Foto: Bed Rahim Khatib / Flash90