Europa buigt voor massamoordenaar

Daar zat hij dan, Enrique Mora, keurig op de tweede rij. Als topdiplomaat van de Europese Unie net achter drie afgevaardigden van andere organisaties. Welke? Hamas, Hezbollah en de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ). De drie terroristen waren net als de speciale EU-gezant naar Teheran gevlogen voor de inauguratie van de Ebrahim Raisi, Iraans nieuwe president en massamoordenaar.

Voor één keer waren de staat Israël en internationale mensenrechtenorganisaties het eens: de aanwezigheid van Mora, maar ook die van de Nederlandse ambassadeur in Iran, Jaap Werner, bij de ceremonie in Teheran was contraproductief, cynisch en beschamend. Het is bij de Brusselse en Haagse houding tegenover het regime van de ayatollahs moeilijk geen vergelijkingen te trekken met de Britse premier Neville Chamberlain, die met zijn appeasement van de nazi’s eeuwig als voorbeeld zal gelden van hoe je niet dient om te gaan met moorddadige, oorlogszuchtige regimes.

Slager van Teheran
Zowel de EU als minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag vond het een goed idee de afgevaardigden eer te laten betonen aan de slager van Teheran, zoals Raisi wel wordt genoemd. Eind jaren tachtig was de nieuwe president van de Islamitische Republiek een van de vier verantwoordelijken voor de massaexecuties van dissidenten. Naar schatting vijfduizend van hen werden vermoord, maar niet voordat onder Raisi’s verantwoordelijkheid mannen en zelfs kinderen waren gemarteld en – soms zwangere – vrouwen verkracht.

De leiders van het EU-buitenlandbeleid en Kaag zagen er geen been in hun afgezanten te sturen naar Raisi’s feestje, wat uiteraard werd uitgemolken in de Iraanse staatspers. Brussel en Den Haag hadden Teheran geen groter plezier kunnen doen, want de aanwezigheid van de Europese ambassadeurs verleent het regime van de ayatollahs een wettelijke status waarvan de Iraanse propagandisten slechts kunnen dromen. Tegelijkertijd laten de EU en Europese regeringen – waaronder dus de Nederlandse – zien dat hun mensenrechtenbeleid een farce is.

De landen steunen een dictatuur waarin de presidentsverkiezing een lachertje was, omdat alleen goedgekeurde kandidaten mee mochten dingen naar de stem van de burger, die om deze reden in meerderheid thuisbleef. Tegelijkertijd lachen andere misdadige regimes – denk aan dat van de Wit-Russische dictator Loekasjenko – zich rot als Europa weer eens aanklopt vanwege mensenrechtenschendingen. In dit verband valt ook op hoe fel de EU(-lidstaten) van leer trokken tegen de antihomowetgeving in Hongarije. Hoe abject die ook is, de positie van de lhbt-gemeenschap onder president Orbán is paradijselijk in vergelijking met die van Iran, waar homoseksuelen ter dood gebracht worden.

Onvoorwaardelijke overgave
Hongarije is zelf EU-lidstaat en het is logisch dat Brussel daarvan hogere verwachtingen heeft. Maar het verschil met de fluwelen handschoen waarmee de homomoordende moellahs worden aangepakt, is wel bijzonder schrijnend. En dat is nog maar homofobie, een van de verontrustende aspecten van het regime in Teheran. Vrouwenhaat, religieuze onderdrukking, verspreiding van terrorisme, antisemitisme, oorlogvoering in buurlanden en het streven naar genocide in de Joodse staat, het hoogste ideaal van de jihadisten in Teheran … het bleek allemaal geen reden voor de Europeanen om deze inauguratie aan zich voorbij te laten gaan.

En waarom? Los van een zekere sympathie voor de Iraanse theocratie die sommige zich progressief noemende politici niet te ontzeggen valt, luidt het argument dat Europa door Raisi te paaien tot een nieuwe nucleaire overeenkomst hoopt te komen. Ook al pleit juist de nieuwe president en massamoordenaar in zijn retoriek voor een volledige overgave aan de Iraanse wensen – of no deal. Het moet gezegd: het confrontatiebeleid à la Trump heeft ten opzichte van Teheran de afgelopen jaren weinig opgeleverd. Maar wie denkt met vleierij de ayatollahs af te kunnen houden van hun streven naar de atoombom, heeft nog minder van de geschiedenis geleerd dan de ex-president van de VS. Hoe lang duurde Chamberlains in 1938 afgekondigde peace for our time ook weer?

Foto kop: EU-gezant Enrique Mora bij de inauguratie van Ebrahim Raisi, net achter de nummer 2 van Hezbollah, Naim Qassem (rechts), Hamasleider Ismail Haniyeh (midden), en PIJ-baas Ziad Al-Nakhalah (tweede van links)