Zangeres en muziekhandelaar Helge Loewenberg-Domp is 2 januari op 105-jarige leeftijd overleden.
Loewenberg-Domp werd in 1915 geboren in Münster en groeide op in een muzikaal gezin. Haar vader, rabbijn en voorzanger, nam in 1910 samen met zijn vrouw een muziekwinkel in het centrum van de stad over. Helge droomde als kind er van om zangeres te worden en als jong meisje zong ze in een radio-uitzending.
Na haar afstuderen aan het protestantse Freiherr-vom-Stein-Gymnasium in 1932, begon ze haar muzikale opleiding aan de Westfaalse Muziekschool in Münster. Haar vader, die haar vanwege haar commerciële vaardigheden zag als de aangewezen persoon voor bedrijfsopvolging, gaf toe aan haar carrièreambitie op voorwaarde dat ze in de muziekwinkel bleef werken. In de ochtend studeerde ze en ’s middags stond ze in de familiezaak.
Toen Hitler aan de macht kwam kreeg de familie Domp een verbod om grammofoonplaten en bladmuziek te verkopen. Niet veel later werd Helge van de muziekschool gestuurd, omdat zij niet meer welkom was als Joodse. Daarop besloot de jonge vrouw Duitsland te verlaten en vertrok zij naar Amsterdam, om daar bij Joodse gezinnen te werken als hulp in de huishouding.
In 1936 kreeg Loewenberg-Domp de kans om naar Londen te verhuizen. Hier kon ze haar zanglessen hervatten en gaf ze optredens in Londen, Bournemouth en Brighton. Op verzoek van haar broer, die in 1937 in Enschede een nieuwe muziekwinkel opende, keerde zij (met tegenzin) terug om te helpen in de zaak. Terug in Nederland kreeg ze muzieklessen van de Joodse componist Leo Smit.
Samen met haar broer en zus werkte Helge hard om het bedrijf op te zetten in Nederland. Ze hielp daarbij haar ouders, die nog in Münster verbleven, om 38 piano’s naar Nederland de importeren. Ook had ze in Engeland geleerd hoe ze zelf piano’s in elkaar kon zetten, wat voor het bedrijf scheelde bij het betalen van invoerrechten van complete piano’s. Het muziekleven in de grensstad kreeg dankzij de familie een grote boost.
Met de inval van de Duitsers in 1940 kwam de familie weer onder nazibewind. In 1941 werd het bedrijf onteigend en nam een niet Joodse pianostemmer de zaak over. Hij tolereerde de familie Domp als verkopers, maar onthield ze de toegang tot hun eigen bankrekening. Samen met haar ouders en zus Lissy dook Helge onder. De onderduikers overleefden de oorlog na op twee verschillende adressen ondergedoken te hebben gezeten. Haar broer Jochem stierf waarschijnlijk tijdens een van de dodenmarsen.
Toen Noord-Nederland in 1945 door de geallieerden werd bevrijd, gingen Helge en Lissy te voet terug naar Enschede om de muziekwinkel weer te openen. In 1946 trouwde Helge met Bruno Loewenberg. Samen kregen ze twee kinderen.
Loewenberg-Domp bleef het familiebedrijf uitbreiden en was een van de eersten die in de jaren zestig piano’s van het Japanse merk Yamaha importeerde naar Europa. In 1975 werd ze geridderd tot de Ridderorde van Oranje-Naussau. Drie jaar later richtte ze de Helge Domp Stichting voor Muziek op voor jonge musici.
Na de eeuwenwisseling gaf Loewenberg-Domp lezingen op Duitse scholen. Ook werkte ze mee aan de documentaire Ik bedek mijn Schmerz met mijn Nerts van Renée Sanders en Ewald Wels . Die documentaire wordt vanwege het overlijden van Loewenberg-Domp op dinsdagavond 17 januari om 16.00 uitgezonden bij de Amsterdamse stadszender AT5.
Bekijk hier een interview met Loewenberg-Domp:
Abonneer op het NIW
