In de editie van 25 juni (NIW 35) vroeg het NIW zich af of Nederland zou deelnemen aan wat in de wandelgangen Durban IV is gaan heten. Een aantal dagen na publicatie van dat commentaar schreef het CIDI een open brief over dezelfde kwestie. Eens in de vijf jaar wordt die conferentie gevierd door de Verenigde Naties, daaraan verbonden landen en duizenden non-gouvernementele organisaties, waarbij men elkaar mag bewieroken over stappen die zijn gezet in de bestrijding van racisme en discriminatie. Uitstekende zaak, zou je zeggen. Maar niet voor niets liet demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag de Kamer vorige week weten niet op de uitnodiging in te gaan. Ze antwoordde op Kamervragen van Kees van der Staaij (SGP) en GertJan Segers (CU): “Nederland is niet voornemens om deel te nemen aan de Durban IV-bijeenkomst, gelet op de historische belasting van het Durban-proces, het risico op herhaling van misbruik van dit platform voor antisemitische uitingen en de disproportionele en eenzijdige aandacht voor Israël zoals weergegeven in de oorspronkelijke Durbanverklaring.”
Ook bij Durban II en III was Nederland niet aanwezig, nadat ons land al afstand had genomen van de schrikbarende gang van zaken in 2001. Wat toen precies gebeurde, sneeuwde in de internationale pers onder omdat vlak na de conferentie twee vliegtuigen zich in het World Trade Center in New York boorden.
‘Shame on you’
Dagblad Trouw schreef destijds onder de kop Het gaat alleen maar over de Palestijnen hoe teleurgesteld vertegenwoordigers van allerlei minderheidsgroeperingen waren, zoals de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika en de dalits, de ‘onaanraakbaren’ van India. Niemand had oog voor hen. Allerlei ngo’s probeerden wanhopig aandacht voor hun zaak te krijgen, maar het enige wat telde, was het lot van de Palestijnen. Bij de aanwezige Nederlandse vertegenwoordigers van Joodse organisaties heeft de conferentie in 2001 diepe sporen achtergelaten. Als de dag van gisteren herinneren ze zich die uiterst intimiderende en zelfs fysiek bedreigende dagen.
Tijdens een persconferentie van Joodse organisaties, kwam geen pers binnen maar een agressieve meute van dertig, veertig man die voor de tafel met gebalde vuisten ‘Shame on you, shame on you’ scandeerde. In de slotverklaring van de ngo’s werd gesproken van Israël als ‘racistische apartheidsstaat’ die zich schuldig zou maken aan genocide en etnische zuiveringen. Klinken die termen u bekend in de oren? Dat kan. De Durbanconferentie wordt gezien als het startsein voor de BDS-beweging, het activisme met als motto ‘boycot, desinvestering en sancties.’ Toen de slotverklaring werd gepresenteerd, liepen de Joodse organisaties de zaal uit. De enige organisaties die solidair waren en ook vertrokken, waren die van de Sinti en Roma. Ze werden onder het ‘Shame on you, shame on you’ van andere vertegenwoordigers de zaal uit gejoeld. Organisaties als Amnesty International bleven stil zitten.
Corrupt
Hadassa Hirschfeld was er destijds namens CIDI bij. Zij vertelde Trouw hoe geschokt ze was: “Van een conferentie tegen racisme is dit een conferentie geworden van haat.” Zij voegde eraan toe dat ze zich lijfelijk bedreigd had gevoeld in Durban. Wat niet in Trouw stond: in het congrescentrum waren de Protocollen van de Wijzen van Sion vrij verkrijgbaar. Enkele activisten droegen zelfs plakkaten mee met de tekst ‘Hitler had zijn werk moeten afmaken’. Bezoekers van alle kleuren liepen rond in T-shirts met de tekst ‘Zionisme is racisme’ en scandeerden spontaan ‘Dood aan de Joden’. Een Zuid-Afrikaanse ngo en medeorganisator, het corrupte Sagnoco, bleek een van de meest virulent antisemitische instanties. Leden van niet-Joodse ngo’s werden geïntimideerd met vragen of ze misschien Joods waren. Bij de bijeenkomst over antisemitisme mochten Joden niet meepraten.
Suzette Bronkhorst was er ook. Samen met haar vorig jaar overleden partner Ronald Eissens was zij de spil van het inmiddels helaas ter ziele gegane Meldpunt Discriminatie Internet. “De mensen die de ngo-slotverklaring moesten uitwerken, werden overvallen door een horde activisten. De opgestelde verklaring over antisemitisme moest van hen verplaatst worden naar het grote hoofdstuk Palestijnen. Palestijnen waren immers semieten, dus antisemitisme hoorde bij hen, vonden ze. Ze eisten dat andere verklaringen werden geschrapt. De makers zijn toen uit hun kantoor gevlucht.” Dat ‘Durban’ daarna geen lessen trok, bleek op de vervolgconferentie Durban II, toen de Iraanse president Ahmadinejad uitgebreid zijn Jodenhaat mocht etaleren in een lange speech.
Uitstekend dus dat Kaag wegblijft van Durban IV. Net als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Hongarije en uiteraard Israël. Waar blijven de andere EU-landen, Duitsland en Frankrijk voorop?
Wilt u meer weten over wat gaande was bij de Durbanconferentie in 2001? Ronald Eissens z’’l hield een dagboek bij dat u kunt terugvinden op icare.to/wcar/, vanaf zijn editorial.
Abonneer op het NIW
