De relatie tussen Israël en Marokko is beter dan op enig moment in deze eeuw – en dat kort na het bloedige confl ict met Hamas in Gaza. De ministers van Buitenlandse Zaken van de Joodse staat en het Maghrebijnse koninkrijk, Yair Lapid en Nasser Bourita, lijken het goed met elkaar te kunnen vinden. De relatie tussen de twee is warm en vriendschappelijk. Bourita komt uit Marokko’s diplomatieke dienst, niet uit het door de islamistische PJD gedomineerde parlement. Nu ligt het primaat in de Marokkaanse politiek – zeker in de buitenlandse – sowieso niet in het parlement, maar in het koninklijk paleis.
Het was bijna twintig jaar geleden dat een Israëlische minister het koninkrijk had bezocht. In 2000 schortten de Marokkanen de diplomatieke betrekkingen met de Joodse staat op na de ‘Al-Aqsa-intifada’, al werden officieus de banden nooit helemaal verbroken. Vorig jaar was Marokko het vierde Arabische land dat zich aansloot bij de Abrahamakkoorden. Eigenlijk was dat een no-brainer voor koning Mohammed VI: zijn land plukte al onder het bewind van zijn vader Hassan II de vruchten van samenwerking op economisch en militair gebied. Op z’n minst een half miljoen Israëli’s hebben hun wortels in Marokko en velen van hen bezoeken het land van hun voorvaderen.
Dat geeft het toerisme daar een welkome impuls. Bovendien kreeg Rabat een enorme bonus uit Washington voor het normaliseren van de betrekkingen: president Donald Trump kondigde aan de Marokkaanse soevereiniteit over de Westelijke Sahara te erkennen.
Strategische as
Dus vloog Yair Lapid vorige week naar Rabat om de hernieuwde vriendschap te beklinken. Er werd een diplomatieke missie geopend, die over enkele maanden uitgegroeid moet zijn tot een volwaardige ambassade. Nu Marokko vorig jaar – tot grote woede van de Palestijnen – de staat Israël heeft erkend, zal het koninkrijk op zijn beurt een ambassade in Tel Aviv openen. Kortom, lachende gezichten alom. Als klap op de vuurpijl nodigde president Herzog koning Mohammed VI uit voor een officieel staatsbezoek. De mediawaarde daarvan is nauwelijks te overschatten. De koning – in eigen land amir al-mouminine, ‘heer van de gelovigen’ – heeft onder zijn onderdanen de status van een heilige. Zijn bezoek aan de Joodse staat zal ook Marokkaanse anti-Israëlische activisten in Nederland in een lastig parket brengen.
Lapid toonde zich uiterst tevreden met zijn nieuwe vrienden in Rabat. “Wat hij hier bouwen, is een strategische as. Een cirkel die bestaat uit Israël, Marokko, Egypte en Jordanië, en in sommige opzichten kun je daar Cyprus, Griekenland, Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten bij optellen,” zei Israëls minister van Buitenlandse Zaken tijdens een bezoek aan Casablanca, het centrum van wat nog rest van de ooit bloeiende Joodse gemeenschap in Marokko. “Dit zijn allemaal religieus gematigde landen met een onbegrensd economisch potentieel.”
Cirkel van leven
Die as moet een tegenhanger zijn van de destabiliserende Iraanse ambities in de regio, vindt Lapid: “Dit is een cirkel van leven tegenover de terroristische cirkel van dood van Iran. Wij bieden niet alleen een alternatief wereldbeeld, maar ook een economisch alternatief, werk voor jongeren, een ingang op het gebied van technologische innovatie; het gevoel bij de toekomst te horen in plaats van bij het verleden.” Hoe sterk de nieuwe band tussen de twee landen is, blijkt uit het feit dat de strijd met Hamas en de rellen in Jeruzalem in mei deze niet hebben kunnen ondermijnen.
Lapids Marokkaanse tegenhanger Bourita zal op zijn beurt Israël in oktober en november bezoeken. Het is de bedoeling dat hij dan de nieuwe ambassade in Tel Aviv zal openen. Of, en zo ja wanneer Mohammed VI daadwerkelijk de Joodse staat bezoekt, is nog niet bekend. Maar dat de vorst Lapids bezoek van dichtbij gadesloeg – een ontmoeting tussen de twee zou niet binnen het diplomatieke protocol hebben gepast – bleek uit een kleine geste aan het einde van het bezoek. De Israëlische delegatie kreeg op de retourvlucht naar Tel Aviv Marokkaanse koekjes toegestopt, een geschenk van de koning zelf
Abonneer op het NIW
