Nepnieuws

Zoals film ooit menig dictator ontmaskerde als een voor de microfoon gesticulerende malloot, zouden moderne media ook zichzelf moeten controleren.

Door Paul Damen

Maar volgens het motto van de New York Times verslag doen without fear or favour, zonder vrees of vriendjespolitiek, dat zie je steeds minder. Er is één land dat daar danig last van heeft. Israël kent de meeste correspondenten per vierkante kilometer. Blijkbaar houdt de Joods-christelijke cultuur in dat christenen elke keutel Joodse cultuur willen controleren. Het correspondentschap daar ís ook een rotbaan: je spreekt de taal niet, de wereld kijkt mee over je schouder terwijl je werkt aan een hoogspanningskabel waar iedereen zijn handen aan brandt, en ondertussen werpt de huidige Israëlische overheid je via de hasbara hapklare brokken toe en liegen de Arabieren zoals altijd.
Rampen voor het oprapen, een vruchtbaar jaar voor verzinsels. NRC Handelsblad beschuldigde minister Asscher van gesjoemel met Nederlandse AOW’ers in Israël. Holocaustoverlevenden bleken ‘uitkeringsfraudeurs’ in ‘bezet gebied’. Uiteindelijk bleek een handvol hoogbejaarden om humanitaire redenen niet gekort te worden met enkele euro’s. Niks minister als medeplichtige, maar de toon was gezet. Je hoort wel dat correspondenten liefst vanuit hun bed hun bijdragen bijeen beppen. Te lui om te lopen. Maar stiekeme stapjes werken óók, zo bewees Leonie van Nierop (NRC) door de (ook onbewezen) bedreiging van de Nederlands-Jordaanse mensenrechtenjuriste Nada Kiswanson toe te schrijven aan ‘de Mossad’. Bron: Kiswansons werkgever, de ‘mensenrechtenorganisatie’ Al-Haq, die álle vredesonderhandelingen afwijst en directeur Shawan Jabarin, die banden heeft met terreurorganisatie PFLP. Geen bron, geen bewijs, je hoort er nooit meer over, maar de toon is gezet.

Dierlijk gedrag
Hetzelfde NRC noteerde dat Jeruzalems locoburgemeester Meir Turgeman na een bloedige aanslag de Palestijnen ‘dierlijk gedrag’ verweet. Dat burgemeester Nir Barkat zijn loco meteen corrigeerde stond er niet bij. Begin december suggereerde NRC dat een wet met terugwerkende kracht bouwen op Palestijnse grond zou goedkeuren. Terwijl die wet er niet was; het hooggerechtshof zou die blokkeren. Maar de toon was gezet. ‘Het negatieve Israël-beeld is totaal over the top’, concludeerde dan ook Volkskrant-columnist René Cuperus deze week. Je moet je ‘verdedigen alsof het om het Spanje van Franco gaat of het Oostenrijk van Haider’. En dus kon Jaap Hamburger van Een Ander Joods Geluid onlangs in die Volkskrant beweren dat ‘kolonisten hun ongezuiverde afvalwater opzettelijk over Palestijnse landerijen laten stromen’ – gebaseerd op een eenmalig incident na een kapotte zuiveringsinstallatie, en ontleend aan de pro-Palestijnse propagandasite Electronic Intifada. Het beeld: waar zuinig watergebruik levensbehoud betekent, besprenkelen orthodoxe Joden hun buren met afwaswater.
Is dat nou erg? Ja, want al die mediamythes passen in een traditie. Net zoals dat gore verhaal dat Israël de organen van dode Palestijnen in de verkoop gooit, past binnen de middeleeuwse bloedmythe, zo willen al die mediastukken Israël zijn legitimiteit als Joodse staat ontnemen. Roep maar vaak genoeg dat Arabieren in 1949 werden weggejaagd, terwijl de omringende landen waar ze vandaan kwamen hen ‘effe wegwezen’ aanraadden om zo Israël ongestoord te kunnen oprollen. Roep maar lang genoeg dat de ‘Palestijnse’ seizoenarbeiders die na de 19e-eeuwse zionistische ontginning daar bleven hangen, daar al eeuwen woonden, dan kan je ook elke terroristische aanslag goedkeuren.

Eén blik op de kaart leert dat die plek, hoek Olei Hagardom en Daniël Janovski, in voormalig niemandsland ligt

Zoals Abou Jahjah die terreurdaad met die vrachtwagen lokaliseerde in ‘bezet Oost-Jeruzalem’. En vrijwel alle media met hem. Eén blik op de kaart leert echter dat die plek, hoek Olei Hagardom en Daniël Janovski, volgens alle definities in voormalig niemandsland ligt waar geen Arabier aanspraak op kan maken. Maar nee. Blijkbaar valt het pletten van ongewapende tienersoldaten tijdens een dagje uit wél onder verzet volgens de Conventie van Genève. Omdat Israël eigenlijk niet mag bestaan. Waarom? Daarom. Omdat de leugen wel vaak door de waarheid ingehaald wordt, maar dan moet die waarheid wel opgeschreven worden. Er zijn kranten die dat, zwak uitgedrukt, verwaarlozen.