De Raad van Kerken, de religieuze koepel organisatie waaraan vrijwel alle Nederlandse christelijke kerkgenootschappen zijn verbonden, heeft op verzoek van de internationale koepel, de Wereldraad van Kerken (WCC), een brief naar minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok gestuurd waarin wordt aangedrongen op een boycot van Israël als dat land overgaat tot annexatie van gebieden op de Westelijke Jordaanoever. In de brief pleit de raad voor opzegging van het associatieverdrag dat de EU met het land heeft. De WCC werd begin dit jaar nog bekritiseerd omdat de organisatie vrijwilligers leert hoe zij een boycot tegen Israël moeten promoten, een programma dat de raad tegen geen enkel ander land in de wereld heeft lopen. Uit onderzoek van het Israëlische NGO Monitor blijkt dat deze internationale vrijwilligers niet alleen zeer anti-Israël zijn, maar ook antisemitische trekken vertonen, zo meldde CIDI begin dit jaar. In Nederland wordt de groep vrijwilligers gefinancierd door de protestantse organisatie Kerk in Actie. Het is bekend dat de Raad van Kerken al langere tijd wordt beïnvloed door BDS-achtige organisaties als Kairos-Sabeel. Belangrijke groepen die in de Raad van Kerken zijn vertegenwoordigd, zijn onder meer de Protestantse Kerken Nederland (PKN) en de rooms-katholieke kerk.
Zonder overleg
Het moderamen van de Raad van Kerken, zo blijkt nu, heeft deze brief gestuurd zonder plenair overleg met alle verbonden kerkgenootschappen. Bij navraag blijkt zelfs dat veel vertegenwoordigers niet van de brief afwisten. Met deze actie worden de toch al kwetsbare verhoudingen tussen christenen en Joden op scherp gezet, is de mening van tegenstanders.
Ook vragen critici zich af waarom de brief naar minister Blok is gestuurd, en niet eerst is gesproken met vertegenwoordigers van Israël zelf, zoals de Israëlische ambassadeur Naor Gilon. De organisatie Christenen voor Israël zegt verbijsterd te zijn en heeft zijn leden opgeroepen schriftelijk protest aan te tekenen bij de kerkelijke organisaties waaraan zij verbonden zijn.
Ook vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap en christelijke kerken die zijn verenigd in het OJEC, het Overlegorgaan Joden en Christenen, zijn boos. In die organisatie wordt de Joodse gemeenschap vertegenwoordigd door onder anderen CIDI-directeur Hanna Luden en opperrabbijn Binyomin Jacobs. De voorzitter is Piet van Midden: “Het zit me heel hoog. Ik word weer kwaad als ik erover praat. Op geen enkel land is de raad zo kritisch als op Israël. Ze zijn er helemaal op gefocust. Let wel, in de kerk is de verguisde vervangingstheologie, dat het christendom de plaats van de Joden heeft ingenomen, in de gedachten van de kerkleden nog springlevend. Die antisemitische theorie zit heel diep.”
Klap in het gezicht
“Je merkt bij veel kerken de volgende gedachtegang: Ja, we voelen ons heel verbonden met Joden, met zionisten wordt het al moeilijker en als het om Israël gaat, hebben we het over een onderdrukkend regime. Daarbij wordt voor het gemak even vergeten dat het hier om de enige democratie in het Midden-Oosten gaat. Zeker nu het antisemitisme weer de kop opsteekt, is Israël het enige land dat een veilig onderkomen biedt aan Joden uit de hele wereld, ” zegt Van Midden. “Ondanks deze ontwikkelingen komt de Raad van Kerken in het jaar van 75 jaar vrijheid met een nauwelijks verborgen anti-Israëlstandpunt. Begrijpen ze niet welke gevolgen deze boycotoproep kan hebben? Heeft men zitten slapen, de consequentie niet overzien of meent men dit werkelijk? Ik kan me niet voorstellen dat de inhoud van deze brief algehele consensus heeft. Voor mensen die in dialoog staan met de Joodse gemeenschap, is dit een klap in het gezicht door hun eigen besturen. Wij als OJEC zullen het er niet bij laten zitten.”
Opperrabbijn Jacobs zegt: “Deze actie zal de reactie vanuit de Joodse wereld opwekken van: zie je wel? Die christenen zijn niet te vertrouwen. Waarom denkt de Raad van Kerken alleen politiek te moeten bedrijven als het om Israël gaat? Laat ze zich druk maken over de christenen die bijvoorbeeld vorige week nog bij tientallen zijn vermoord in Mali.”