Hoewel in Rijswijk herdenkingskransen werden vernietigd, leek het op 4 mei in de rest van het land rustig. Ja, er waren boze bezoekers weggelopen uit een theatervoorstelling van Jacob Derwig. Zijn satirische extreemrechtse, antisemitische tirade in Carré, juist bedoeld als waarschuwing, was zo overtuigend dat sommige toehoorders fictie niet van realiteit konden scheiden en waren vertrokken. Maar verder? Geen wanklank.
Extreemrechts antisemitisme kan op collectieve veroordeling rekenen. Anders ligt dat bij bijvoorbeeld Jodenhaat uit moslimhoek. We zien dat zelfstandige naamwoorden in dat geval worden ontdaan van bijvoeglijke naamwoorden en dat alleen nog over ‘jongeren’ wordt gesproken.
We herinneren ons allemaal het voetballen met herdenkingskransen in Amsterdam-West, een paar jaar geleden. Sindsdien lijkt het rustig. Is dat ook zo? Martje Postma is voorzitster van het Herdenkingscomité Osdorp. Dit is haar relaas: “Iedere vierde mei beginnen wij in de middag met de opbouw op de herdenkingsplek. Een uur voor de plechtigheid komt de politie een oogje in het zeil houden. We krijgen dan altijd wel opmerkingen van Turkse of Marokkaanse jongens, maar dit jaar kwam zo kwart voor zeven een groep Marokkaanse meiden op ons af. Wat we aan het doen waren. Ik legde uit dat het 4 mei was en wat we dan herdenken. O ja, dat ging over die Joden, die kregen al zoveel aandacht, er gingen nu toch ook mensen dood? Waarna opmerkingen werden gemaakt die ik maar niet zal herhalen.”
‘Het gaat hier niet goed, de sfeer verslechtert alleen maar. 4 mei lijkt hier totaal niet belangrijk meer’
“Voor de plechtigheid worden altijd de vuilnisbakken rond het terrein dichtgeplakt. Die trokken ze open en kieperden het vuil eruit, alsof ze een heilige plek wilden onteren. Pas toen de politie kwam, vertrokken ze.” Hoe het stadsdeel voorkomt dat met de kransen wordt gevoetbald? Wel, in het kader van voorkomen zonder te genezen, worden die iedere avond om tien uur door jongens van de plantsoenendienst weggehaald en er om acht uur ’s ochtends weer neergelegd. “Daar zitten ook Turkse en Marokkaanse jongens bij, die zeggen dat ze het een eer vinden om te doen.”
Volgens Postma hebben de mensen die voorheen een roze krans neerlegden het al opgegeven: zij doen niet meer aan de herdenking mee. Ondanks alles gaat zij door met de herdenkingen, maar: “Het gaat hier niet goed. Een paar dagen later verschenen overal hakenkruizen op vuilnisbakken. De toon is hier echt niet leuk, de sfeer verslechtert alleen maar. 4 mei lijkt hier totaal niet belangrijk meer.”
Abonneer op het NIW
