Wereldwijd is in 2020 het totale aantal Joden volgens de onderzoekers van het Institute for Jewish Policy Research zo’n 14,5 miljoen. In 1900 was dat ongeveer 10,5 miljoen en in 1939 een ruime 16 miljoen. Het aantal van voor de Shoa is dus nog altijd ‘niet bereikt’. Percentueel woonde in het jaar 1170 (ja, u leest het goed) 88 procent van de Joden buiten Europa. In 1880 daarentegen woonde 88 procent van de Joden ín Europa en heden ten dage resideert nog maar 9 procent van de wereldwijde Joodse bevolking in Europa, 91 procent daarbuiten.
Volgens het rapport zijn er nu iets meer dan 1,3 miljoen Joden in ons werelddeel, op een totale bevolking van 830 miljoen inwoners. Dat is 1,6 Jood op duizend personen. Daarbij gaat het in het rapport om zogenaamde ‘kern-Joden’. Rekenen we Joden mee die recht zouden hebben op de Israëlische Wet van Terugkeer, waarvoor een van de grootouders Joods moet zijn, dan komt dat getal op een ruime 2,8 miljoen.
In vergelijking met 1970 is het werelddeel Europa zo’n 60 procent van zijn Joodse bevolking kwijtgeraakt. Die daling is grotendeels toe te schrijven aan migratie uit het voormalige Oostblok. In de Europese Unie wonen nog bijna 790 duizend ‘kern-Joden’. Dat waren er in 1970 nog een ruime 940 duizend. Dit cijfer is al gecorrigeerd voor de Brexit. Voor het Verenigd Koninkrijk wordt anno 2020 het getal van 292 duizend Joodse inwoners genoteerd, dat waren er in 1970 nog 390 duizend.
Stabiel
Nederland herbergde in 1939 nog 141 duizend Joden. Dat waren er in 1945 33 duizend, nu zijn dat er een kleine 30 duizend. Tellen we het aantal dat recht heeft op de Wet van Terugkeer, dan zijn het er zo’n 53 duizend. Dat cijfer is in vergelijking met de meeste andere landen stabiel, hetzelfde als in 1970, terwijl andere landen, zoals Frankrijk, een daling laten zien. Daar woonden in 1970 nog 530 duizend Joden en nu 449 duizend, een afname van ruim 15 procent.
Het Nederlandse getal blijft vooral stabiel doordat ons land populair is onder Israëli’s. Een vijfde van de Joden in Nederland is in Israël geboren, zo’n zesduizend personen. In Europees verband vallen enkele percentages van in Israël geboren ingezetenen op. Van de kleine Joodse gemeenschappen in Noorwegen en Finland bestaat inmiddels respectievelijk 58 en 54 procent uit personen die in Israël zijn geboren. In Spanje, waar de totale Joodse bevolking wordt geschat op zo’n 13 duizend personen, is dat 29 procent. De Spaanse Joodse gemeenschap groeit, mede als gevolg van een wet waarvan Joden gebruik kunnen maken als zij kunnen aantonen dat ze van Spaans-Sefardische afkomst zijn. Tot nu toe hebben 132 duizend personen zo’n aanvraag ingediend, vooral uit Latijns-Amerikaanse landen. Het aantal Israëli’s dat de Spaanse nationaliteit heeft aangevraagd, ligt op een kleine vijfduizend.
Betekenis
De onderzoekers bekeken ook hoeveel mensen alia maakten. In totaal kwamen vanaf het jaar 2000 zo’n 335 duizend Europeanen Israël binnen. Uit Rusland waren dat er 127 duizend, uit Oekraïne meer dan 100 duizend. Uit Frankrijk zijn zo’n 50 duizend Joden naar Israël vertrokken, uit Nederland ruim 900 personen.
In twaalf Europese landen werd de Joodse bevolking gevraagd naar de voornaamste betekenis van het Joods-zijn. In het Verenigd Koninkrijk zegt bijna twee derde van de respondenten dat dat hoofdzakelijk de religie is. In Hongarije is dat nog geen tiende. Van de Nederlandse Joden vond een vijfde dat het geloof het belangrijkste is. Ruim de helft noemde etniciteit het belangrijkste, 8 procent het Joods-zijn van de ouders, en 5 procent de Joodse cultuur.
Het zijn slechts een paar cijfers uit dit uitgebreide, 84 pagina’s tellende onderzoeksrapport. Het biedt veel meer gegevens, bijvoorbeeld over huwelijken. In Polen is driekwart van de Joden getrouwd met een niet-Joodse partner. In Nederland is dat bijna zes op de tien, in Frankrijk 31 procent en in België 14 procent.
Eerder publiceerde het NIW al een rapport uit 2018 van hetzelfde instituut, na een oproep aan de lezers. Daar kwamen zo’n 1200 Nederlandse reacties op binnen. Die antwoorden zijn nu gecombineerd met demografische cijfers uit andere bekende, gevalideerde onderzoeken. Van de Nederlandse respondenten was 15 procent tussen de 16 en 29 jaar oud, 48 procent tussen de 30 en 59 en 37 procent was 60+.
Abonneer op het NIW
