Israël gaat weer open. Maandag 15 februari besloot de regering in Jeruzalem dat vanaf zondag de 21e iedereen weer welkom is in winkels (zowel in straten als in winkelcentra), op markten, in musea en in bibliotheken. Ook sportscholen, hotels, zwembaden en culturele activiteiten zoals concerten zijn weer toegankelijk, maar alleen voor wie kan bewijzen dat hij gevaccineerd is of genezen van covid-19. Hiervoor komt een app voor de smartphone en een document met barcode.
Gelovigen mogen naar de synagoge tijdens Poeriem, zij het met maximaal tien personen binnen of twintig buiten. Samen eten mogen Israëli’s alleen met directe familie, niet met grote gezelschappen dus. Israëlische wetenschappers denken dat poeriemvieringen vorig jaar veel hebben bijgedragen aan de eerste golf van het coronavirus, net zoals in ons land met carnaval. In hoeverre leerlingen weer welkom zijn in de scholen hangt af van hoe ernstig de besmettingscijfers ter plaatse zijn. De overheid werkt met een kleurcode die per gemeente wordt bepaald.
Onbedreigd koploper
Is de tweedeling die nu ontstaat tussen ingeënte en ongevaccineerde Israëli’s een voorbeeld voor de rest van de wereld? De internationale gemeenschap bekijkt met argusogen hoe de Israëlische samenleving hiermee omgaat. De Joodse staat is nog steeds onbedreigd koploper als het gaat om het aantal vaccinaties. Meer dan vier miljoen burgers hebben hun eerste prik gekregen en het aantal dat de tweede dosis heeft ontvangen, loopt op naar drie miljoen. Nog eens drie miljoen Israëli’s komen (nog) niet in aanmerking voor een prik omdat zij jonger dan 16 zijn of al covid-19 gehad hebben. Hierdoor heeft nu twee derde van de inwoners van de Joodse staat die daarvoor in aanmerking komen ten minste één dosis van het Pfizervaccin ontvangen. Ter vergelijking: in de rest van het Midden-Oosten is dat een op de honderd.
Maar het betekent ook dat twee miljoen Israëli’s die dat wel hadden kunnen doen, zich nog niet hebben laten inenten. Die groep is zo groot dat van groepsimmuniteit geen sprake kan zijn. Ook dat is een voorbeeld voor de rest van de wereld: vaccinatie alleen zal het coronavirus niet vernie tigen. De weigeraars zijn ruwweg in vier groepen in te delen. De groep die het meest onder vuur ligt, is ongetwijfeld de ultraorthodoxie. Hoewel onevenredig zwaar getroffen door virus en ziekte, doken en duiken er aan de lopende band beelden op van charediem die zich niets van de regels aantrekken in jesjieves, tijdens choepa’s en bij begrafenissen. Invloedrijke rabbijnen verzetten zich met hand en tand tegen de sluiting van synagogen en scholen. “Waarom zouden wij ons laten gebruiken als proefkonijnen door de Zwitsers en Chinezen?” vroeg de populaire internetrabbijn Yuval Hacohen Asherov zich recent af.
Complotten
Daarmee zitten we meteen bij de types die we voor het gemak virusgekkies (-wappies mag ook) zullen noemen. Ja, ook Israël heeft zijn Willem Engelachtigen, die geloven dat corona een complot is, niet bestaat, dat de maatregelen zijn bedoeld om de bevolking onder de duim te houden of dat vaccins nanobots bevatten. Je kunt het zo gek niet verzinnen. Het Israëlische ministerie van Gezondheid heeft een speciaal team opgezet dat onlineleugens over het virus bestrijdt. En dat in vijf talen: Hebreeuws, Jiddisj, Arabisch, Amhaars en Engels. Ook de Arabische gemeenschap is zeer vatbaar voor complotten – en laat zich minder vaccineren – vanwege het wantrouwen dat er heerst tegen de Israëlische autoriteiten.
Ten slotte vinden veel jongeren een prik simpelweg niet nodig omdat zij geen gevaar denken te lopen. Het gevolg: driekwart van de nieuwe besmettingen vond vorig weekend plaats onder Israëli’s jonger dan 40. En veilig zijn zij zeker niet, vier van de tien ernstige covid-19-gevallen is onder de 60 jaar oud. Deze week zou zelfs een foetus van een met corona besmette moeder zijn overleden. Maar volgens een peiling is een kwart van Israëls niet-gevaccineerden helemaal niet van plan zich te laten inenten. Veel Israëli’s houden hun hart vast voor het naderende poeriemfeest.
Foto: Tomer Neuberg / Flash90